Lý luận giá trị thặng dư và vận dụng thực tiễn vào Việt Nam

Phần 1

Lý luận giá trị thặng dư

I.Điều kiện sản xuất ra giá trị thặng dư

I.1. Tiền biến thành tư bản

Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư. Mọi tư bản đều biểu hiện dưới một hình thái một số tiền nhất định. Tiền chỉ biến thành tư bản khi chúng được sử dụng để bóc lột lao động của người khác. Nếu tiền được coi là tư bản, thì vận động theo công thức: T - H - T (tiền-hàng-tiền), bất cứ tiền nào vận động theo công thức trên đều chuyển hoá thành tư bản. Lưu thông của tư bản bắt đầu bằng việc mua (T-H) và kết thúc bằng việc bản (H-T). Tiền vừa là điểm xuất phát vừa là điểm kết thúc, hàng hoá chỉ đóng vai trò trung gian; tiền ở đây không phải là chi ra dứt khoát mà chỉ là ứng ra rồi thu về. Vì vậy, mục đích của lưu thông tư bản không phải là giá trị sử dụng mà là giá trị, hơn nữa là giá trị tăng thêm. Do đó, số tiền thu về phải lớn hơn số tiền ứng ra, suy ra công thức vận vận động đầy đủ phải là: T-H-T’, trong đó T’=T + ∆T và số tiền ∆T gọi là giá trị thặng dư. Số tiền T sau một thời gian lưu thông lại sinh ra thêm ∆T vậy có phải do lưu thông làm sinh ra ∆T? Để giải thích điều này ta xét hai trường hợp.

Trường hợp thứ nhất là trao đổi ngang giá: chỉ có sự thay đổi hình thái của giá trị từ tiền thành hàng và từ hàng thành tiền, còn tổng giá trị cũng như phần giá trị nằm trong tay mỗi bên tham gia trao đổi là không đổi.

Trường hợp thứ hai là trao đổi không ngang giá: xét cho cùng thì tổng số giá trị trước lúc trao đổi cũng như trong và sau khi trao đổi là không thay đổi.