Từ Hà Tiên, nghĩ về tinh thần dung hợp văn hóa  của dân tộc trên con đường xuôi Nam.Trần Viết NgạcXin đừng ai hào hứng gọi cuộc xuôi về Nam của dân tộc là "mang gươm đi mở nước!" Nói như thế chẳng những không đúng với lịch sử và không giải trình được những sự kiện in dấu trên con đường Xuôi Nam". - Thuận Hoá "trở về với Đại Việt" (chữ của Lê Quý Đôn) như món quà sính lễ của chàng rể Chiêm Vương Chế Mân (1306). - Công nữ Ngọc Vạn về làm hoàng hậu của Chey Chetta II mở đầu cho sở dinh điền cuả người Việt ở Mô Xoài (1620) và khi trở thành Hoàng thái hậu đã nhờ ảnh hưởng của bà mà Campuchia chấp nhận cho chúa Nguyễn được thiết lập sở thu thuế ở Sài Gòn (Prey Nokor). - Nhờ sự giới thiệu của Chúa Hiền mà Dương Ngạn Địch, Trần...