TIỂU LUẬN MÔN TRIẾT HỌC

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Con người luôn là chủ đề trung tâm của lịch sử triết học từ cổ đại đến hiện đại. Với tư cách là sinh vật cao cấp nhất, là tinh hoa của muôn loài, con người luôn sống có ý thức và tự tạo nên “cái tôi” riêng biệt. Sự hình thành và phát triển của nhân cách là sự thống nhất của các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội để xác lập “cái tôi” của cá nhân. Sự biến đổi to lớn, sâu sắc của đời sống kinh tế - xã hội đã tác động mạnh mẽ đến con người cũng như sự hình thành nên nhân cách con người họ.

Lý tưởng đạo đức con người là vấn đề vô cùng quan trọng, không thể thiếu trong nhân cách con người. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay khi mà giá trị vật chất được con người đề lên quá cao, khi đại đa số mọi người đều chạy theo lối sống thực dụng thì lý tưởng đạo đức chỉ còn là một niệm hết sức xa vời. Vấn đề đặt ra bây giờ là làm thế nào để mọi người nhận thức được lý tưởng đạo đức cho mình, làm thế nào để mọi người luôn chăm lo giữ gìn phẩm chất, đạo đức cách mạng.

Với cuộc sống ngày càng được nâng cao, nền kinh tế - xã hội ngày càng phát triển nhưng vấn đề đạo đức con người lại là vấn đề đáng lo ngại nhất. Tình trạng tha hóa, biến chất về đạo đức của một số bộ phận con người trong xã hội đã được nhiều nhà nghiên cứu triết học, xã hội học, nhà văn, nhà báo, đạo diễn phim… đề cập đến vấn đề đạo đức và lối sống của con người Việt Nam từ thời xa xưa cho đến nay. Nhưng những tác phẩm văn học, những bài báo, bộ phim hay công trình nghiên cứu của các nhà khoa học cũng chưa lột tả hết được bộ mặt của lối sống và đạo đức của con người thời nay. Bởi vì, cuộc sống không ngừng vận động, mà con người lại bị cuốn vào vòng luân chuyển đó nên nếu tại ngày hôm nay những tác phẩm nói về đạo đức, lối sống của con người của ngày hôm nay nhưng ngay ngày mai có thể những tác phẩm đó không còn đúng với thực tế của cuộc sống nữa..

Trên thực tế cho ta thấy vấn đề đạo đức và lối sống của con người ngày nay có rất nhiều vấn đề nổi cộm. Cuộc sống càng được nâng cao thì những phẩm chất đạo đức tốt đẹp ngày càng ít đi, thay vào đó tình trạng tha hóa, biến chất về đaọ đức và lối sống con người Việt Nam ngày càng nhiều và trầm trọng hơn.Trước thực tế đó Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có những chủ trương, chính sách và những chế tài cụ thể để quản lý và kiểm soát tình trạng tha hóa, biến chất về đạo đức và lối sống con người Việt Nam trong nền kinh tế thị trường như hiện nay.

Qua tìm hiểu về các vấn đề nghiên cứu bài tiểu luận môn Triết học trong phạm vi khóa học 16 cao học hệ tập trung, đã có nhiều đề tài nghiên cứu về con người, bản chất con người và một số các vấn đề về sự phát triển kinh tế, … nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu và tìm hiểu về vấn đề đạo đức và lối sống của con người Việt Nam trong nền kinh tế thị trường.

Vấn đề đạo đức con người và lối sống của con người Việt nam hiện nay vẫn chưa dừng lại ở những gì ta đã biết. Nhận thức được những điều trên, với mục đích sử dụng các phương pháp luận của thế giới quan duy vật hiện chứng kết hợp phương pháp luận của phép biện chứng duy vật, tôi muốn được tìm hiểu sâu hơn về những vấn đề đạo đức con người. Đó là lý do tôi chọn đề tài nghiên cứu là: “Vấn đề đạo đức, lối sống con người Việt Nam trong nền kinh tế thị trường”làm đề tài tiểu luận môn Triết Học.

IV. KẾT LUẬN

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, trong đời sống dân tộc ta, những giá trị đạo đức phổ biến được xã hội thừa nhận với những nội dung cụ thể về "cái thiện, lương tâm, lòng yêu nước thương nòi, lòng hiếu thảo, tình bạn, tình đồng chí cao thượng, tình yêu chung thuỷ"... đã trở thành nét đẹp của đạo đức truyền thống Việt Nam, cốt cách Việt Nam. Qua bao tháng năm, các thế hệ người Việt Nam luôn sống theo các quy tắc đạo đức "thương người như thể thương thân", “nhiễu điều phủ lấy giá gương", “bầu ơi thương lấy bí cùng", "lá lành đùm lá rách", "chị ngã em nâng"... để tạo nên biết bao hình mẫu về phẩm giá đạo đức Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Nhưng trong những năm gần đây, không ít giá trị đạo đức đã bị xói mòn, suy giảm nghiêm trọng. Chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, lối sống thực dụng chạy theo đồng tiền, tệ nạn xã hội, tệ tham nhũng, buôn lậu... có chiều hướng phát triển. Sự suy giảm giá trị đạo đức xã hội thực sự trở thành một trong những vấn đề nổi cộm trong đời sống xã hội ta hiện nay.

Có những giá trị đã tồn tại từ bao đời nay, cũng có những giá trị mới nảy sinh cùng với sự phát triển của xã hội hiện đại. Điều cơ bản là cần phải có sự nhìn nhận khách quan và khoa học để vừa kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp, vừa chọn lọc, tiếp thu những cái thực sự là quý giá, phù hợp với dân tộc mình để xây đựng một hệ giá trị đạo đức mới trong điều kiện nền kinh tế thị trường. Nghĩa là phải biết kết hợp cái hiện đại và cái truyền thống, biết xuất phát từ cái truyền thống để đi đến hiện đại.Bởi vì, những giá trí mới cùng với các giá trị truyền thống bền vững sẽ là những động lực thúc đẩy con người hành động và nhờ vậy mà lịch sử sẽ có bước phát triển mới.

Ngày nay, trong quá trình xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường, nhiều quốc gia trên thế giới, không chỉ chú trọng phát triển kinh tế, khoa học và công nghệ, mà còn rất đề cao các giá trị đạo đức, các giá trị tinh thần. Bởi vì các giá trị này trong nhiều trường hợp, đóng vai trò động lực đối với sự tiến bộ xã hội. Do vậy, nếu chúng ta biết hướng về cội nguồn, biết bảo vệ những giá trị đạo đức truyền thống, đồng thời biết cách tân các giá trị đỏ thì chúng sẽ trở thành nội lực cho sự phát triển lâu bền của xã hội hiện tại và cả trong tương lai.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Giáo trình triết học (dùng cho học viên cao học và nghiên cứu sinh không thuộc chuyên ngành Triết học), NXB lý luận chính trị, Hà nội, 2007.

2. Tài liệu nghiên cứu Tư tường Hồ Chí Minh, NXB chính trị quốc gia, Hà nội, 2003.

3. “ Vấn đề bảo vệ các giá trị đạo đức truyền thống trong nền kinh tế thị trường ở Việt nam”, Lê Thị Tuyết Ba, Tạp Chí Triết Học, Thứ 5, ngày 04/ 05/ 2007.

4. “Về sự suy giảm giá trị đạo đức hiện nay”, Đinh Hùng Tuấn, Tạp Chí Người đọc sách, Thứ 3, ngày 16/01/2007.

5. “Toàn cầu hóa và nguy cơ suy thoái đạo đức, lối sống con người Việt Nam hiện nay”, Nguyễn Thị Thanh Huyền, Tạp chí Triết học, Thứ hai, 28/05/2007.