NỘI DUNG

Phần I: Nhận thức chung về quan điểm của đề tài:

1.1 Một vài nhận thức cơ bản về tôn giáo và tình hình tôn giáo ở Việt Nam:

Theo quan điểm của chủ nghĩa Mac – Lênin thì: Tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội phản ánh sự tồn tại xã hội, mối quan hệ giữa con người với con người, con người với tự nhiên một cách hoang đường. Sự phản ánh đó dựa trên cơ sở tin và sùng bái các lực lượng siêu nhiên có khả năng chi phối, thay đổi số phận con người.

Như vậy bản chất tôn giáo là một hiện tượng xã hội, một sản phẩm do con người sáng tạo ra dưới những điều kiện nhất định. Tôn giáo chỉ mất đi khi những nguyên nhân làm nảy sinh và điều kiện để tôn giáo tồn tại không còn nữa!

Xét từ khái niệm và bản chất tôn giáo ta thấy ở Việt Nam hiện nay tôn giáo vẫn còn điều kiện để tồn tại.Năm 1990,Bộ chính trị đã ra nghị quyết 24 về công tác tôn giáo, xác định tôn giáo là:”Vấn đề còn tồn tại lâu dài.Tín ngưỡng tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận nhân dân.Đạo đức tôn giáo có nhiều điều phù hợp với công cuộc xây dựng xã hội mới”. Thực hiện nghị quyết của Đảng, công tác vận động đồng bào có đạo, các tín đồ, chức sắc…Hưởng ứng thi đua phong trào thi đua yêu nước, xây dựng khối đại đoàn kết được tiến bộ.

Tuy nhiên, tình hình hoạt động tôn giáo còn có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn những nhân tố có thể gây mất ổn định.Một số người chưa tuân thủ pháp luật, còn tổ chức truyền đạo trái phép; còn lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để hành nghề mê tín dị đoan. Việc khiếu kiện và tranh chấp liên quan đến đất đai và cơ sở vật chất của tôn giáo ở một số nơi tăng lên,có nơi gay gắt, phức tạp. Ở một số nơi, nhất là ở vùng dân tộc thiểu số, một số người đã lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để tiến hành những hoạt động chống đối, kích động tín đồ nhằm phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc, gây mất ổn định chính trị.

Xuất phát từ tình hình trên, nhằm giải quyết những diễn biến phức tạp có liên quan đến tình hình tôn giáo ở Việt Nam, Đảng ta đã đưa ra quan điểm: “Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng”. Được ghi nhận trong nghị quyết 25 hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành TƯ Đảng khóa IX, ngày 12/3/2003.

1.2 Cơ sở khoa học đưa ra quan điểm: “ Nội dung cốt lõi của công tác tôn giáo là công tác vận động quần chúng”.

1.2.1 Cơ sở lý luận:

Quan điểm trên được xây dựng dựa trên sự nhận thức của Đảng ta về quần chúng và tôn giáo.

Thứ nhất ta phải nói đến sự nhận thức đúng đắn của Đảng về tôn giáo và chức năng của tôn giáo đối với con người, xã hội!

Chủ nghĩa Mac – Lênin đã chỉ ra rằng: Chức năng cơ bản của tôn giáo là cân bằng, xoa dịu nỗi khổ của trần gian, là hương thơm cho trần gian lộn ngược. Thế giới cực lạc mà tôn giáo chỉ ra tuy chỉ là hư ảo, ảo tưởng song trong con người không vẹn toàn, xã hội không vẹn toàn, trong cái không vẹn toàn đó có lúc, có nơi một bộ phận cần tôn giáo!

Về mặt đạo đức: Không một tôn giáo chân chính nào lại xúi bẩy con người ta làm điều xấu, điều ác.Thậm chi trong một chừng mực nào đó nó còn ngăn chặn con người làm điều ác, mặc dù nó hướng về thế giới bên kia! Hạn chế của tôn giáo đối với đạo đức là sự vâng lời không cần chứng minh, vâng lời bất chấp. Điều đó làm cho tín đồ mê muội và mất tính năng động.

Không chỉ vậy tôn giáo còn tác động rất lớn tới văn hóa và khoa học.Tất nhiên sự tác động này cũng có tính hai mặt: Hoặc tích cực hoặc tiêu cực!

Trong quan hệ với xã hội tôn giáo là động lực, là yếu tố cố kết cộng đỗng xã hội. Những cộng đồng tôn giáo như: Cộng đồng thiên chúa, cộng đồng phật giáo…Khi cộng đồng đó hòa nhập với xã hội thì đó là yếu tố cố kết cộng đồng xã hội, cái cố kết được hiểu theo hai nghĩa tốt hoặc xấu.Nếu tôn giáo trong sáng điều đó sẽ có lợi cho xã hội. Vì vậy trong mối quan hệ với xã hội, tôn giáo trách nhiệm của chúng ta là phát huy điểm tốt và hạn chế cái tiêu cực, điều xấu!

Thứ hai là sự nhận thức của Đảng ta về quần chúng: Quần chúng là lực lượng đông đảo, là nền tảng cho một nước, là gốc rễ của một dân tộc, là động lực chính để thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Theo chủ nghĩa Mac – Lênin: Quần chúng nhân dân là người sang tạo ra lịch sử, là chủ thể của lịch sử. Quần chúng nhân dân là người trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất và của cải tinh thần phục vụ lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể và lợi ích xã hội. Họ còn là chủ thể của hoạt động cải tạo các quá trình kinh tế, chính trị, xã hội. Lợi ích của quần chúng nhân dân vừa là điểm khởi đầu vừa là mụch đích cuối cùng của các hoạt động cách mạng.

Như vậy ta phải thừa nhận rằng chính quần chúng là người sáng tạo ra tôn giáo để phục vụ cho nhu cầu tinh thần của mình.Lực lượng chính của tôn giáo không phải là giáo hội hay đội ngũ giáo sĩ mà là quần chúng tín đồ.Quần chúng tín đồ còn thì tôn giáo còn. Tín đồ chính là chỗ dựa để tôn giáo tồn tại, và tín đồ cũng chính là đối tượng phát triển của giáo hội! Ngược lại tôn giáo cũng có tác động trở lại đời sống tinh thần, tư tưởng của quần chúng nhân dân!