TÓM TẮT. Trong các phương pháp tính toán kết cấu, phương pháp Phần tử Hữu hạn

(PTHH) được sử dụng rộng rãi và có độ chính xác cao. Tuy nhiên, việc tìm kiếm những phương

pháp mô phỏng khác, tin cậy và đơn giản, để giải quyết những lớp bài toán đặc thù khác nhau

vẫn rất cần thiết. Trong bài báo này, tác giả giới thiệu một phương pháp tính toán nội lực dầm,

khung phẳng- phương pháp Phần tử Rời rạc Biến thể (PTRRBT). Chương trình

KHUNGPHANG xây dựng trên Matlab 6, dựa trên cơ sở phương pháp này được dùng để khảo

sát một số ví dụ, Kết quả cho thấy phương pháp PTRRBT sử dụng đơn giản và hiệu quả cao.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Ngày nay, với sự tiến bộ của công nghệï thông tin, việc ứng dụng máy tính vào việc giải

quyết các bài toán kỹ thuật đã trở nên gần gũi. Để có thể ứng dụng máy tính, ta cần phải mô

phỏng các ứng xử của hệ thật, chuyển chúng thành các hệ phương trình, sử dụng tốc độ và độ

tin cậy của máy tính để giải các hệ phương trình này.Trong tính toán kết cấu, ta có thể dùng

nhiều phương pháp khác nhau: phương pháp lực, phương pháp chuyển vị, phương pháp Phần tử

Hữu hạn (PTHH) [1-6] Trong đó, phương pháp PTHH, với sự trợ giúp của máy tính, đang

được ứng dụng rộng rãi trong các bài toán kỹ thuật. Tuy nhiên, việc tìm kiếm thêm những

phương pháp mô phỏng mới, tin cậy và đơn giản, để giải quyết những lớp bài toán đặc thù vẫn

rất cần thiết.

Bài báo giới thiệu phương pháp Phần tử Rời rạc Biến thể (PTRRBT) sử dụng mô hình

chuyển vị với các bậc tự do là các chuyển vị thẳng và áp dụng phương pháp này để tính toán

kết cấu. Phương pháp này được xây dựng dựa trên cơ sở ý tưởng phương pháp Phần tử Rời rạc

(PTRR) đã được trình bày trong . Để ứng dụng trong việc tính toán khung phẳng, trong [1,

2] đã giới thiệu các công thức tính toán khung phẳng với các bậc tự do là các góc xoay của

phần tử. Tuy có những kết quả khả quan nhưng cách giải chưa tổng quát, khó áp dụng cho các

bài toán lớn với mô hình phức tạp (khung nhiều tầng nhiều nhịp, liên kết đàn hồi với đất, chịu

tải moment tập trung ). Trong cũng đề cập tới mô hình PTRR sử dụng mô hình chuyển vị

với các bậc tự do là các chuyển vị thẳng, nhưng việc xác định các ma trận độ cứng còn phức

tạp, cần phải nội suy thêm sử dụng ma trận hiệu (submatrix).

Trong bài báo này, trên cơ sở phương pháp PTRRBT, tác giả đặt mục đích xây dựng các

công thức ma trận của phần tử mẫu, ghép nối các phần tử mẫu, và tính toán dầm, khung phẳng.

Chương trình KHUNGPHANG xây dựng trên Matlab 6.0 dựa trên cơ sở phương pháp PTRRBT

được sử dụng để khảo sát một số ví dụ và so sánh với phương pháp giải tích. Kết quả số của

các phương pháp trên được biểu diễn bằng đồ thị và kết hợp so sánh