TIỂU LUẬN MÔN KINH TẾ VI MÔ

CUNG VÀ CẦU VỀ GẠO Ở VIỆT NAM

1. Mở đầu

Thị trường xuất khẩu gạo cũng như tình hình cung cầu về gạo luôn là một vấn đề đáng quan tâm của toàn xã hội. Việt Nam là một nước nông nghiệp đang trên đà phát triển cùng với công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Dạo gần đây tình hình giá cả mặt hàng gạo đang rất được quan tâm. Do giá gạo liên tục biến động cũng như do những tin đồn xung quanh vấn để thiếu, đủ gạo. Những tác động đó làm ảnh hưởng đến tâm lý cũng như hành vi của người tiêu dùng. Điều đó góp phần không nhỏ trong việc giá gạo biến động mạnh.

Ngoải ra, việc hạn chế xuất khẩu gạo cũng làm cho người tiêu dùng tin rằng sức cung gạo không đủ cung ứng cho thị trường trong nước nên mới phải hạn chế xuất khẩu ra thị trường thế giới.

Do đó ta cũng nhận thấy rằng quan hệ cung cầu về gạo hiện nay đang là vấn đề nóng bỏng được bàn luận nhiều trong các chương trình thời sự trong nước cũng như quốc tế và trên cả những bài báo thường nhật.

2. Nguyên nhân

Xét trên góc độ cung - cầu thì về mặt dài hạn, hoàn toàn không có chuyện thiếu hụt gạo khi mà sản lượng lúa của đồng bằng lớn nhất VN không hề suy giảm. Việc cấm xuất khẩu gạo của chính phủ sẽ góp phần đảm bảo an ninh lương thực của Việt Nam. Về mặt ngắn hạn thì đã xảy ra việc cầu tăng vọt trong khi nguồn cung vẫn giữ mức ổn định.

Khi cầu lớn hơn cung gấp nhiều lần thì chắc chắn giá buộc phải tăng để cân bằng cung - cầu. Nguyên nhân cầu gạo tăng vọt bởi vì tin đồn đã tích tụ đủ năng lượng cần thiết: những thông tin về khủng hoảng lương thực trên thế giới được báo chí đăng tải liên tục trong thời gian vừa qua đã khiến cho người dân tin rằng thế giới bị thiếu gạo. Ta có thể thấy điển hình là khi hai siêu thị của Mỹ phải hạn chế lượng gạo bán ra thì “niềm tin thiếu gạo” mới thật sự bùng nổ, nói cách khác đó là năng lượng dể tin đồn xảy ra đã vượt ngưỡng cần thiết. Điều đó dẫn đến lượng không nhỏ các bà nội trợ biến nỗi lo sợ thiếu gạo thành hành động tích trữ gạo bằng cách đổ xô đi mua gạo ở các siêu thị khiến cho cầu về gạo tăng vọt buộc các siêu thị phải hạn chế lượng gạo mỗi người được mua. Tin đồn gạo tăng giá, thiếu gạo lập tức lan truyền với tốc độ chóng mặt. Về quy luật cung - cầu của kinh tế học thì không có gì ngạc nhiên khi những người bán gạo liên tục tăng giá. Vì việc tăng giá sẽ giúp hạn chế cầu và khuyến khích cung. Thử giả sử nếu không tăng giá thì ngay lập tức lượng gạo trong kho sẽ bị vét sạch sành sanh.

Do đó trên mặt bằng giá cả gạo thế giới, đặc biệt là giá lúa gạo trên thị trường châu Á tiếp tục tăng mạnh, tại Thái Lan, giá chào bán gạo ngày 21/3/2008 lúc mở cửa đạt 575 USD/tấn, FOB (10% tấm); 562 USD/tấn, FOB (5% tấm), tăng 13-14% so với tuần trước đó. Tại Việt Nam, giá chào bán gạo tăng 10-17% (50-75 USD/tấn), lên 550 USD/tấn, FOB (5% tấm); 520 USD/tấn, FOB (25% tấm). So với cùng kỳ năm trước gạo Thái Lan tăng 71-73%; gạo Việt Nam tăng 77-82%. Ngày 19/3, tại Tp.HCM và ĐBSCL, loại gạo 5% chất lượng cao giá 610 USD/tấn, tăng so với 550 USD/tấn tuần trước, loại 25% tấm tăng từ 520 USD/tấn lên 560 USD/tấn. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong hai tuần đầu tháng 3/2008, tăng từ 150 đến 170 USD/tấn so với đầu tháng 1/2008. Đây là mức tăng nhanh kỷ lục trong một thời gian ngắn và liên tiếp trong 3 tháng qua, giá gạo xuất khẩu luôn phá vỡ kỷ lục của chính mình