MỤC LỤC

CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

Lời mở đầu 1

Chương I: Cơ sở lý luận về tập đoàn kinh tế 3

I. Quan niệm, đặc điểm và vai trò của tập đoàn kinh tế 3

1. Quan niệm về TĐKT 3

2. Đặc điểm về TĐKT 5

3. Vai trò của TĐKT trong nền kinh tế thị trường 9

II. Hình thành và phát triển của TĐKT 12

1. Phương thức hình thành và phát triển của TĐKT 12

2. Nguyên tắc hình thành và phát triển TĐKT 13

3. Điều kiện hình thành TĐKT 14

4. Một số mô hình tổ chức TĐKT 15

4.1 Mô hình TĐKT theo dạng liên kết 15

4.1.1 Tập đoàn theo liên kết ngang là chủ yếu 15

4.1.2 Tập đoàn theo liên kết dọc là chủ yếu 16

4.1.3 Tập đoàn liên kết hỗn hợp đa nghành, đa lĩnh vực 17

4.2 Mô hình TĐKT theo cơ chế quản lý vốn (cấu trúc sở hữu). 17

4.2.1 Mô hình cấu trúc sở hữu đơn giản 17

4.2.2 Mô hình đầu tư và kiểm soát lẫn nhau giữa các công ty đồng cấp 18

4.2.3 Mô hình công ty mẹ trực tiếp đầu tư và kiểm soát một số công ty chi nhánh không thuộc cấp dưới trực tiếp 19

4.2.4 Tập đoàn có cấu trúc sở hữu hỗn hợp 20

4.2.5 Mô hình “tập đoàn trong tập đoàn” 21

5 Một số mô hình TĐKT tiêu biểu ở Châu Á 21

5.1 Mô hình Keiretsu ở Nhật Bản 21

5.2 Mô hình Cheabol ở Hàn Quốc 23

5.3Mô hình Jituan Gongsi ở Trung Quốc 23

Chương II: Thực trạng quá trình hình thành các TĐKT trên cơ sở các tổng công ty nhà nước vừa qua 25

I. Sự cần thiết và tính tất yếu hình thành TĐKT ở Việt nam trong giai đoạn hiện nay 25

1. Xu thế tất yếu của việc hình thành tập đoàn kinh tế ở Việt nam 25

2. Thực trạng quá trình hoạt động của các tổng công ty nhà nước 25

3. Thực trạng hình thành và vận hành mô hình công ty mẹ - công ty con 30

II. Những thách thức và trở ngại đối với việc chuyển đổi các tổng công ty nhà nước sang mô hình tập đoàn kinh tế 35

1. Quy mô và trình độ tích tụ vốn 35

2. Chuyên môn hoá và hợp tác, liên kết kinh doanh 36

3. Quan hệ với nhà nước 37

4. Cơ chế chính sách phát triển tổng công ty theo hướng tập đoàn 37

III. Một số nét chính về các TĐKT ở Việt nam 38

1. Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam 38

2. Tập đoàn than – khoáng sản Việt nam 41

IV. Một số tập đoàn kinh tế lớn trên thế giới 41

1. Tập đoàn thiết kế kiến trúc Thượng Hải Trung Quốc 41

2. Tập đoàn Viễn thông Nhật Bản (NTT) 42

3. Tập đoàn General Motor 43

4. Tập đoàn xi măng SIAM Thái Lan 44

V. Quan điểm và định hướng của Chính phủ cho việc hình thành tập đoàn kinh tế 44

VI. Một số văn bản pháp lý vể tập đoàn kinh tế 46

Chương III: Một số kiến nghị và giải pháp xây dựng, phát triển tập đoàn kinh tế ở Việt nam 47

1. Giải pháp hoàn thiện môi trường pháp lý 47

2. Giải pháp chính sách trong phát triển TĐKT 48

2.1 Chính sách thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư ra ngoài doanh nghiệp và liên kết kinh doanh 48

2.2 Chính sách đối với các tổng công ty được lựa chọn phát triển thành tập đoàn 49

2.3 Chính sách đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn 51

2.5 Chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết giữa các thành phần kinh tế tạo tiền đề cho hình thành tập đoàn kinh tế. 51

2.6 Thúc đẩy sự đồng bộ hệ thống các loại thị trường vốn, lao động, bất động sản, hàng hoá, công nghệ… 51

2.7 Ổn định môi trường kinh tế vĩ mô 51

3. Một số kiến nghị để xây dựng và phát triển TĐKT 51

3.1 Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền 51

3.2 Xây dựng TĐKT phù hợp với từng nghành, vùng, lĩnh vực kinh tế 52

3.3 Tăng cường quản trị công ty mẹ, nâng cao vai trò của các cổ đông nhà nước. 52

3.4 Trình độ của cán bộ quản lý 53

3.5 Tăng cường công tác lãnh đạo của Đảng trong quá trình chuyển đổi tổng công ty nhà nước sang mô hình TĐKT 54