I. Lịch sử phỏt triển của kế toỏn trờn thế giới

Không giống như phần lớn các nghề nghiệp hiện đại khác, kế toán có lịch sử phát triển lâu đời. Đó cú khụng ớt cỏc cuộc hội thảo bàn về lịch sử phỏt triển của kế toỏn mà một trong những nội dung được đề cập thường xuyên nhất là quá trỡnh ra đời và phát triển của phương pháp ghi sổ kép gắn liền với đóng góp của vị thầy tu kiêm nhà toán học người í Luca Pacioli.

Lịch sử của kế toán gắn liền với sự ra đời và phát triển của hoạt động thương mại của con người mà cốt lừi là sự ra đời và phát triển của chữ viết cũng như việc sử dụng các con số và phép tính. Có ý kiến cho rằng kế toán phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu của thời đại nảy sinh do những sự thay đổi của môi trường và nhu cầu xó hội. Một số khỏc lại cho rằng chớnh sự phỏt triển của kế toỏn mới tạo điều kiện cho sự phát triển của thương mại vỡ chỉ thụng qua việc sử dụng các phương pháp kế toán chính xác và đầy đủ, hoạt động sản xuất kinh doanh hiện đại mới có thể phát triển rực rỡ, đáp ứng được yêu cầu của chủ thể kinh doanh và xó hội. Tuy nhiờn, dự khỏc nhau song hai ý kiến trờn đều thống nhất ở một điểm, đó là sự gắn bó chặt chẽ giữa lịch sử phát triển của kế toán với hoạt động sản xuất kinh doanh của con người.

1. Thời Cổ đại

* Kế toán ở vùng Mesopotamia Cổ đại:

Khoảng thế kỷ 36 trước Công nguyên, nền văn minh Át-xi-ri, Babylon và Xume phát triển rực rỡ ở thung lũng Mesopotamia - nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi mà trở thành vùng nông nghiệp trù phú. Đây cũng là nơi xuất hiện những ghi chép cổ xưa nhất về hoạt động buôn bán. Khi người nông dân đó trở nờn giàu cú, cỏc hoạt động kinh doanh dịch vụ và các ngành công nghiệp nhỏ phát triển ở khu vực lân cận thung lũng Mesopotamia. Thành phố Babylon và Ninevah trở thành các trung tâm thương mại của vùng, trong đó Babylon được xem như là tiếng nói của kinh doanh và chính trị của cả vùng Cận Đông. Có hơn một ngân hàng ở Mesopotamia sử dụng thước đo tiêu chuẩn là vàng và bạc và cho phép một số giao dịch bằng tiền gửi ngân hàng.

Trong suốt kỷ nguyờn này, tồn tại cỏc quy tắc phỏp lý quy định về việc ghi chép tài sản và các giao dịch liên quan đến tài sản. Vỡ thế, gần như toàn bộ các giao dịch được ghi lại và được mô tả bởi các bên liên quan trong suốt thời kỳ này. Nhiệm vụ của người thực hiện việc ghi chép kế toán khá đơn giản, nhưng lại bao quát. Ngoài việc ghi lại trọn vẹn một giao dịch, anh ta cũn cần chắc chắn rằng các giao dịch thoả thuận đó đáp ứng được yêu cầu pháp lý ỏp dụng cho cỏc giao dịch thương mại.