Phần mở đầu 1

I. Lý do chọn đề tài 1

II. Lịch sử vấn đề 2

III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6

IV. Mục đích, nhiệm vụ của đề tài 7

V. Đóng góp của đề tài. 7

VI. Phương pháp nghiên cứu 7

VII. Cấu trúc luận văn 8

Phần Nội dung 9

Chương một. Những tiền đề lí luận của đề tài 9

I. Đổi mới phương pháp dạy học văn. 9

I.1. Đổi mới phương pháp dạy học văn nói chung 9

I.1.1. Phương pháp dạy học văn truyền thống 10

I.1.2. Sự đổi mới trong phương pháp dạy học văn 10

I.2. Đổi mới phương pháp dạy học truyện cổ tích thần kì nói riêng 11

II. Tấm Cám trong nhà trường phổ thông. 14

II.1. Trước chương trình sách giáo khoa thí điểm năm 2003. 14

II.2. Trong chương trình sách giáo khoa thí điểm năm 2003 15

II.2.1. Về mức độ hợp lý của việc chọn học Tấm Cám 16

II.2.2. Về mức độ hợp lý của việc chọn học văn bản 16

II.2.3. Về mức độ hợp lý của việc giảng dạy Tấm Cám theo hướng Tích hợp 18

IIi. Đặc điểm tâm lý tiếp nhận tấm cám của học sinh lớp 10 THPT 20

III.1. Thuận lợi 20

III.2. Khó khăn 20

III.3. Phương hướng tác động 21

IV. vai trò và tác dụng của yếu tố thần kì trong dạy học tấm cám 22

IV.1. Khái quát về yếu tố thần kì 22

IV.1.1. Khái niệm và biểu hiện 23

IV.1.2. Vai trò và ý nghĩa 24

IV.2. Đặc sắc của yếu tố thần kì trong truyện cổ tích Tấm Cám 24

IV.3. Vai trò và tác dụng của yếu tố thần kì trong dạy học Tấm Cám 26

IV.3.1. Giúp học sinh khám phá giá trị nổi bật về nội dung, ý nghĩa của truyện 27

IV.3.2. Giúp học sinh phát huy năng lực nhận thức 35

IV.3.3. Giúp học sinh phát huy năng lực cảm thụ thẩm mĩ 36

Chương HAI -Khảo sát và đánh giá việc dạy và học Tấm Cám theo chương trình thí điểm ở trường THPT. 37

I. Mục đích khảo sát 37

I.1. Tầm quan trọng của việc khảo sát 37

I.2. Mục đích khảo sát 38

II. Đối tượng và tài liệu khảo sát. 39

II.1. Giáo viên đứng lớp 40

II.2. Học sinh 40

II.3. Tài liệu khảo sát (Sách giáo khoa, Sách giáo viên, Sách bài tập) 40

III. Hình thức khảo sát 41

III.1. Khảo sát tài liệu 41

III.1.1 Tài liệu là sách giáo khoa 41

III.1.2. Tài liệu là “Sách giáo viên” 41

III.1.3. Tài liệu là sách bài tập 41

III.2. Trao đổi với giáo viên và học sinh 41

III.3. Sử dụng hình thức phiếu điều tra 42

III.3.1. Phiếu điều tra đối với học sinh 42

III.3.2. Phiếu điều tra đối với giáo viên 44

IV.Khảo sát và kết quả khảo sát 45

IV.1. Khảo sát và đánh giá tài liệu khảo sát 45

IV.1.1. Sách giáo khoa 45

IV.1.2. Sách giáo viên 50

IV.1.3. Sách bài tập 52

IV.2. Khảo sát và đánh giá tình hình dạy và học Tấm Cám theo chương trình thí điểm ở trường THPT. 53

IV.2.1. Tình hình học 53

IV.2.2. Tình hình giảng dạy 59

IV.3. Tổng hợp kết quả 61

IV.3.1. Kết quả khảo sát về sách giáo khoa 62

IV.3.2. Kết quả khảo sát về sách giáo viên 63

IV.3.3. Kết quả khảo sát về sách bài tập 63

IV.3.4. Kết quả khảo sát về tình hình học Tấm Cám theo chương trình thí điểm ở trường THPT. 63

IV.3.5. Kết quả khảo sát về tình hình dạy Tấm Cám theo chương trình thí điểm ở nhà trường THPT. 64

Chương ba: Phương hướng dạy học Tấm Cám từ việc nhận thức về vai trò và tác dụng của yếu tố thần kì 66

I. Phương hướng truyền thống trong dạy học Tấm Cám 66

I.1. Đối với học sinh mẫu giáo 5-6 tuổi 66

I.2. Đối với học sinh lớp 7-THCS 68

I.2.1. Khái quát chung 68

I.2.2. Hướng phân tích theo nhân vật 69

I.2.3. Hướng phân tích theo chủ đề, theo mô típ 70

II. Cơ sở và phương hướng cụ thể của việc đề xuất 72

II.1. Cơ sở đề xuất. 72

II.1.1. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới về phương pháp dạy học Tấm Cám. 72

II.1.2. Xuất phát từ yêu cầu rèn luyện tư duy sáng tạo cho học sinh trong giờ dạy tác phẩm văn chương. 74

II.1.3. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của việc dạy và học Tấm Cám hiện nay (theo chương trình thí điểm lớp 10-THPT) 75

II.2.Phương hướng cụ thể 75

II.2.1. Từ vai trò của yếu tố thần kì đến phương hướng dạy học Tấm Cám theo tiến trình của cốt truyện 75

II.2.2. Những định hướng cụ thể về nội dung và phương pháp hướng dẫn học sinh tìm hiểu truyện Tấm Cám 76

Iii. Thiết Kế Bài Dạy Tấm Cám 89

III.1. Hướng đổi mới thiết kế bài dạy 89

III.2. Mục đích thiết kế 90

III.3. Thiết kế thử nghiệm: Bài dạy: Truyện Cổ Tích Tấm Cám 90

PHần kết luận 102

thư mục tham khảo 104