Mục lục

Phần I: Tổng quan 5

1.1 Sự cần thiết của vấn đề nghiên cứu 5

1.2 nghiên cứu trong và ngoài nước 8

1.2.1 Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài. 8

1.2.2 Tình hình nghiên cứu ở trong nước 13

Phần II: Mục đích và phương pháp nghiên cứu 23

2.1 Mục đích nghiên cứu 23

2.1.1 Mục tiêu nghiên cứu của đề tài. 23

2.1.2 Câu hỏi nghiên cứu chính 23

2.2 Phương pháp nghiên cứu 24

2.2.1 Phương pháp điều tra định tính các tác nhân với các phiếu điều tra mở 24

2.2.2 Phương pháp hội thảo chuyên gia (Expert meetings) 25

2.2.3 Phương pháp đánh giá tác động KTXH của việc thực hiện DĐĐT. 27

2.2.4 Cách chọn các mô hình DĐĐT để nghiên cứu. 28

Phần III: Kết quả nghiên cứu 30

3.1 Giới thiệu các mô hình nghiên cứu 30

3.1.1 Các mô hình DĐĐT được chọn để nghiên cứu 30

3.1.2 Tính đại diện của các mô hình nghiên cứu 33

3.2 Thực trạng manh mún ruộng đất 34

3.2.1 Manh mún ruộng đất ở Đồng bằng sông Hồng 34

3.2.2 Nguyên nhân dẫn đến tình trạng manh mún: 37

3.2.3 Những hạn chế của tình trạng manh mún ruộng đất 39

3.3 Các phương thức DĐĐT đã được thực hiện 40

3.3.1 Các mô hình do địa phương chủ động triển khai (tự nguyện) 40

3.3.2 Các mô hình do chính quyền địa phương tổ chức 44

3.4 Kết quả giảm số thửa sau khi thực hiện DĐĐT 67

3.4.1 Mục tiêu giảm số thửa 67

3.4.2 Và kết quả đạt được ở các mô hình nghiên cứu 68

3.5 Đánh giá các tác động của DĐĐT 70

3.5.1 Mục đích và nội dung đánh giá 70

3.5.2 Phân tích các mục tiêu thực hiện DĐĐT 71

3.5.3 Vai trò của QHSD đất và Quota cho phép CĐMĐSD đất NN 75

3.5.4 Tác động của DĐĐT đến sự thay đổi hệ thống ruộng đất trong các vùng 76

3.5.5 ảnh hưởng của DĐĐT đến sự phát triển của các hệ thống canh tác 84

3.5.6 Tác động của DĐĐT đến các HTSXNN và kinh tế hộ nông dân 91

3.5.7 DĐĐT thúc đẩy sự phân hoá kinh tế trong các kiểu nông hộ 96

3.5.8 DĐĐT thúc đẩy sự trao đổi và phân hoá ruộng đất giữa các kiểu hộ 102

3.6 Những hiệu quả tác động khác của DĐĐT đến sự phát triển NT 112

3.6.1 Hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn 112

3.6.2 Mối quan hệ giữa chính quyền và nông dân 113

Phần IV: Thuận lợi khó khăn và những bài học kinh nghiệm 114

4.1 Các yếu tố cơ bản quyết định sự thành công của DĐĐT 114

4.2 Các khó khăn và thuận lợi khi triển khai 114

4.2.1 Khó khăn chung đối với các địa phương 114

4.2.2 Khó khăn đối với tác nhân tham gia DĐĐT ở các cấp. 114

4.3 Những bài học kinh nghiệm rút ra 69

Phần v: Kết luận và kiến nghị 114

5.1 Kết luận 114

5.2 Kiến nghị Error! Bookmark not defined.

Mục lục bảng:

Bảng 1. Một số chỉ tiêu phát triển về nông nghiệp ở ĐBSH. 15

Bảng 2. Quy mô đất và thu nhập từ trồng lúa ở 2 đồng bằng lớn ở Việt nam 18

Bảng 3. Một số đặc điểm chính của các mô hình nghiên cứu 33

Bảng 4. Quy mô và sự thay đổi quy mô đất nông nghiệp ở nông hộ (%) 34

Bảng 5. Mức độ manh mún ruộng đất ở các vùng trong cả nước. 35

Bảng 6. Mức độ manh mún ruộng đất ở một số tỉnh vùng ĐBSH 36

Bảng 7. Tình trạng manh mún ruộng đất của các mô hình trước DĐĐT 36

Bảng 8. Thu nhập của xã Nam cường sau 2 năm chuyển đổi 43

Bảng 9. Dự kiến 2 phương pháp chia đất 48

Bảng 10. Những thắc mắc của người dân và quan điểm của Đảng và chính quyền 57

Bảng 11. Những hạn chế khi chia đất năm 1993 theo nghị định 64/CP 58

Bảng 12. Kinh phí sử dụng của các mô hình 65

Bảng 13. Phân chia các khoản chi phí (%tổng chi phí hoạt động DĐĐT) 66

Bảng 14. Một số kết quả chính sau DĐĐT ở các mô hình 68

Bảng 15. Chiến lược và mục tiêu chính sách DĐĐT ở các địa phương 72

Bảng 16. Mục tiêu của DĐĐT theo đánh giá của các tác nhân 74

Bảng 17. Diện tích đất nông nghiệp trước và sau DĐĐT 77

Bảng 18. Diện tích đất giao thông, thuỷ lợi trước và sau dồn điền đổi thửa 78

Bảng 19. Tỷ lệ đất công điền sau DĐĐT ở các xã 80

Bảng 20. Đất chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại các điểm điều tra 86

Bảng 21. Diện tích lúa bình quân/khẩu tại các xã trước và sau DĐĐT 88

Bảng 22. Mức chi phí trên 1 sào lúa giữa trước và sau DĐĐT ở Mỹ thọ 88

Bảng 23. ảnh hưởng của DĐĐT đến đầu tư sản suất lúa ở Ngũ kiên 89

Bảng 24. So sánh chi phí và HQSX Ngô giữa Ngũ kiên và Vân xuân 90

Bảng 25. Sự thay đổi cơ cấu ruộng đất của các kiểu hộ ở Thanh xá 92

Bảng 26. Sự thay đổi cơ cấu ruộng đất giữa các kiểu hộ ở Mỹ thọ, Hà nam 92

Bảng 27. Đầu tư và thu nhập/sào của cây vải thiều trong các kiểu hộ 94

Bảng 28. Diện tích và thu nhập từ vườn của accs kiểu hộ ở xã Thanh Xá 94

Bảng 29. Mức đầu tư và thu nhập từ nuôi tôm ở xã Nam cường, Thái Bình 95

Bảng 30. Sự thay đổi của cơ cấu thu nhập trước và sau DĐĐT 96

Bảng 31. Mức tăng thu nhập của các kiểu hộ ở các xã 99

Bảng 32. Tình hình trao đổi ruộng đất ở Mỹ thọ trước và sau DĐĐT 103

Bảng 33. Tình hình trao đổi ruộng đất của các nông hộ 104

Bảng 34. ý kiến đánh giá của nông dân về DĐĐT (trường hợp Quốc tuấn)

Bảng 35. Các khó khăn của các nhóm tác nhân trong DĐĐT 11