CHƯƠNG I

CÁC VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HẠCH TOÁN

CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM

Ở DOANH NGHIỆP XÂY LẮP

I. ĐẶC ĐIỂM CỦA SẢN XUẤT TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP:

Đặc điểm sản xuất của một ngành luôn luôn bị phụ thuộc rất lớn vào loại sản phẩm mà nó tạo ra và loại công nghệ được dùng để sản xuất. Chính vì vậy mà người ta có thể nhận biết được đặc điểm của sản phẩm xây lắp xây dựng từ những đặc điểm của sản phẩm xây lắp.

1. TÍNH ỔN ĐỊNH THẤP TRONG SẢN XUẤT LÀ MỘT ĐẶC ĐIỂM ĐẦU TIÊN TRONG NGÀNH XÂY LẮP :

Điều kiện sản xuất của một doanh nghiệp xây lắp luôn luôn thay đổi theo từng công trình và giai đoạn thi công. Cùng một thời gian trong một doanh nghiệp phải thích ứng với nhiều điều kiện sản xuất khác nhau tương ứng với các công trình thi công. Do tính cố định của sản phẩm xây lắp về mặt không gian cho nên khi tiến hành sản xuất thì các yếu tố con người, công cụ lao động và đối tượng lao động phải được tập kết đến tận chân công trình. Bên cạnh đó các phương án sản xuất và tổ chức sản xuất cũng luôn phải thay đổi theo từng công trình sao cho phù hợp với điều kiện cụ thể của địa chất, thuỷ văn, kinh tế - xã hội nơi mà công trình.... Chính vì đặc điểm này mà công tác lập kế hoạch sản xuất trong xây dựng cơ bản là rất phức tạp, gây khó khăn cho việc cải tiến điều kiện lao động, làm phát sinh nhiều chi phí cho việc di chuyển và tập kết lực lượng sản xuất cho công trường. Xuất phát từ đặc điểm này mà công tác lập kế hoạch sản xuất của doanh nghiệp xây lắp cần linh hoạt, việc đầu tư vào.... cho thi công phải gọn nhẹ, dễ di chuyển, giảm tối thiểu chi phí vận chuyển và tận dụng tối đa các nguồn lực có thể sử dụng tại địa phương nơi thi công công trình. Do đó trong xây dựng người ta có thể kết hợp sản xuất với tận dụng thời gian dỗi của máy móc để cho thuê, tránh lãng phí, nâng cao hiệu quả sử dụng máy....

2. HOẠT ĐỘNG XÂY LẮP CÓ THỜI GIAN KÉO DÀI LÂU:

Hoạt động xây lắp có thời gian kéo dài lâu cho vòng quay của vốn đầu tư cũng dài theo do đó vốn ứ đọng là điều nan giải hiện nay trong ngành xây dựng thường là bị chủ đầu tư chiếm dụng.

Yếu tố khí hậu, thời tiết rất dở dang ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ thi công công trình và uy tín của nhà thầu xây lắp. Đó là các rủi ro bất khả kháng mà người làm kế hoạch thi công cần phải lướng trước được. Để đối phó với những tác động của yếu tố môi trường thì việc lựa chọn biện pháp thi công thích hợp là vô cùng quan trọng. Không những thế cần thoả thuận cụ thể với chủ đầu tư để có thể được nghiệm thu, bàn giao, thanh toán khối lượng nhanh chóng tạo ra vòng luân chuyển nhanh chóng của vốn và công tác dự trữ hợp lý,...

3. SẢN XUẤT XÂY LẮP THƯỜNG PHẢI TIẾN HÀNH THEO CÁC HỢP ĐỒNG GIAO NHẬN THẦU, ĐƠN ĐẶT HÀNG CỦA CHỦ ĐẦU TƯ ĐỐI VỚI NHÀ THẦU XÂY LẮP:

Sản xuất xây lắp thường phải tiến hành theo các hợp đồng giao nhận thầu, đơn đặt hàng của chủ đầu tư đối với nhà thầu xây lắp. Do đó các công trình xây lắp thường có tính cá biệt cao, chi phí lớn. Sản phẩm xây lắp thường mang tính đơn chiếc ( ngay cả khi doanh nghiệp xây lắp tự xây dựng để bán ). Đặc điểm này đòi hỏi công tác xác định giá cả cho sản phẩm xây lắp rất quan trọng, giá cả này thường chỉ mang tính dự toán nhưng đồng thời cũng là giá bán. Chúng ta thấy rằng công tác đấu thầu trở nên yếu tố quyết định thì việc tính toán để hạ giá thành chính đến mức có thể lại là một chiến lược của riêng từng nhà thầu.

4. HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT XÂY LẮP DIỄN RA TRONG NHỮNG ĐIỀU KIỆN KHÁC NHAU:

Hoạt động sản xuất xây lắp diễn ra trong những điều kiện khác nhau có khi bị giới hạn về địa điểm thi công, nhiều đơn vị thi công trên một công trường. Với quy trình phức tạp như vậy thì mỗi bộ phận thực hiện thi công phải có được sự phối hợp nhịp nhàng tạo ra hiệu quả xây lắp cao cả về mặt kinh tế và thời gian. Xuất phát từ đặc điểm này mà công tác kế hoạch thi công công trình trong ngành xây lắp rất được coi trọng. Ngay từ khi lập hồ sơ dự thầu mỗi đơn vị thi công đã phải đưa ra được lời giải tối ưu về kế hoạch và tiến độ xây lắp cho cả chủ đầu tư và bản thân doanh nghiệp. Sau đó là sự phối hợp trong thi công giữa các nhà thầu của cùng một công trình và giữa nhà thầu chính và các nhà thầu phụ.