A. CHI PHÍ

Đầu tiên, chúng ta phải hiểu khái niệm “chi phí”, đó là các hao phí về nguồn lực để doanh nghiệp đạt được một hoặc những mục tiêu cụ thể. Nói một cách khác, hay theo phân loại của kế toán tài chính thì đó là số tiền phải trả để thực hiện các hoạt động kinh tế như sản xuất, giao dịch, v.v . nhằm mua được các loại hàng hóa, dịch vụ cần thiết cho quá trình sản xuất,kinh doanh. Các chi phí rất đa dạng và việc phân biệt các loại chi phí là cần thiết và hữu ích đối với nhà quản lý.

1. Chi phí cơ hội :(Opportunity cost)

-Là những lợi ích mất đi khi chọn phương án này mà không chọn phương án khác. Phương án được chọn khác có thể tốt hơn phương án đã chọn.

Ví dụ : Giả sử bạn đang sở hữu một toà nhà mà bạn sử dụng làm cửa hàng bán lẻ. Nếu cách sử dụng tốt nhất kế tiếp với toà nhà là cho ai đó thuê, chi phí cơ hội của việc sử dụng toà nhà đã dùng cho việc kinh doanh của bạn là tiền thuê mà bạn có thể nhận được. Nếu cách sử dụng kế tiếp tốt nhất cho toà nhà là bán nó cho ai đó, chi phí cơ hội hàng năm của việc sử dụng toà nhà cho việc kinh doanh của bản thân bạn là lợi tức mà bạn có thể nhận được (ví dụ, nếu lãi suất là 10% và toà nhà có giá trị 100000 đôla), bạn từ bỏ 10000 đôla lãi suất hàng năm do giữ toà nhà, giả sử là giá trị toà nhà vẫn không thay đổi trong năm - giảm giá hoặc tăng giá sẽ được tính vào nếu giá trị toà nhà thay đổi theo thời gian.)

-Chi phí cơ hội không chỉ là việc mất tiền bạc hay chi phí về tài chính, nó còn bao gồm cả những thứ khác như: mất thời gian, ý thích, hoặc những lợi nhuận khác

VD : Nếu bạn đi xem một bộ phim, chi phí cơ hội bao gồm không chỉ chi phí của vé xem phim và đi lại mà còn chi phí thời gian cần để xem bộ phim.

-Chi phí cơ hội là khái niệm không tồn tại trong sổ sách kế toán, nhưng nhà kinh doanh luôn luôn phải cân nhắc trước khi đi đến việc lựa chọn một quyết định cụ thể. Trên thực tế, CPCH là một loại chi phí của sự lựa chọn; chi phí này nảy sinh vì có hành vi lựa chọn. Khái niệm CPCH rất quan trọng, nó có tác dụng trọng yếu đối với sự phân tích việc sử dụng có hiệu quả các nguồn lực. Tính khan hiếm của nguồn lực là một sự thực không thể phủ nhận. Bất kì một loại nguồn lực nào đều có thể có nhiều cách sử dụng. Đưa nguồn lực vào một loại sử dụng nào đó phải đồng thời vứt bỏ những sự lựa chọn khác. Muốn cho nguồn lực khan hiếm được sử dụng có hiệu quả nhất thì phải sử dụng nó để có thể đáp ứng nhu cầu xã hội tốt nhất, và có thể làm cho sản lượng đạt được mức sản xuất hàng hoá lớn nhất.

Khái niệm “chi phí cơ hội” không chỉ được sử dụng cho việc lựa chọn sản xuất, mà còn thích hợp với sự lựa chọn tiêu dùng, không chỉ thích hợp với hành vi kinh tế mà thích hợp với cả hành vi phi kinh tế.

2. Chi phí tài nguyên :

-Là chi phí các nguồn lực thường tính bằng hiện vật để sản xuất ra sản phẩm. VD : Một hãng sản xuất muốn sản xuất ra quần áo thì phải có mặt bằng, nhà xưởng, máy may, nguyên vật liệu, lao động Người nông dân muốn sản xuất ra sản phẩm phải có đất, nước, cây non giống, phân bón, thuốc phòng trừ dịch bệnh, máy móc thiết bị lao động Muốn vận hành máy móc thì phải có xăng dầu và điện Chi phí về xăng dầu và điện tính bằng hiện vật gọi là chi phí tài nguyên. Từ chi phí này đòi hỏi các hãng, các nhà sản xuất kinh doanh phải có sự lựa chọn, phải có kế hoạch vật tư kỹ thuật và cơ chế quản lý, điều hành khoa học và phù hợp.

3. Chi phí tính toán và chi phí kinh tế :

-Các chi phí tính toán là các chi phí thực chi bằng tiền để sản xuất ra sản phẩm không tính đến các chi phí cơ hội của các đầu vào đã sử dụng trong quá trình sản xuất