PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Dạy học là hoạt động đặc trưng, chủ yếu và có vai trò quyết đinh chất lượng đào tạo của trường phổ thông. Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội, khoa học kỹ thuật hoạt động dạy học dần dần được thay đổi từ dạy học lấy giáo viên làm trung tâm sang dạy học lấy học sinh làm trung tâm, chuyển dần từ học tập thụ động sang học tập chủ động, tích cực.

Trong nhiều thập kỷ qua, ở nước ta phương pháp dạy học bị ảnh hưởng nặng nề của cách dạy học truyền thống, với phương pháp độc thoại, truyền thụ kiến thức một chiều, người dạy chú trọng giảng giải minh họa, thông báo kiến thức, học sinh chăm chú lắng nghe, ghi chép, lĩnh hội kiến thức một cách thụ động. Kết quả là học sinh chỉ biết vâng lời, làm theo, bắt chước, không năng động sáng tạo, không đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

Trong tình hình đó Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm đến giáo dục phổ thông: Điều 24.2 Luật giáo dục đã ghi rõ: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng kỹ năng tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn tác động đến tình cảm, niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.

Thực hiện các nghị quyết của Đảng và Luật giáo dục, trong những năm qua Bộ GD&ĐT đã chủ động đổi mới mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học trong đó nội dung được coi là khâu đột phá. Cho đến nay nội dung chương trình giáo dục phổ thông đã được hoàn thiện, sách giáo khoa mới đã được áp dụng trong cả nước từ tiểu học đến THPT.

Cũng như các môn học khác, sách giáo khoa Công nghệ 10 - CTC được biên soạn theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh. Nội dung của sách không chỉ cung cấp những kiến thức phổ thông cơ bản, hiện đại mà còn định hướng, chỉ dẫn hoạt động dạy và học, tạo điều kiện và thúc đẩy giáo viên đổi mới phương pháp dạy học. Để thực hiện mục tiêu thay sách giáo khoa mới đòi hỏi giáo viên phải có kỹ năng phân tích nội dung từng bài, xác định đúng thành phần kiến thức, kiến thức trọng tâm và dự kiến được các hoạt động tổ chức hướng dẫn học sinh chủ động lĩnh hội kiến thức.

Nhưng trong thực tiễn dạy và học Công nghệ ở phổ thông hiện nay, nhiều giáo viên chưa có điều kiện tham dự các lớp bồi dưỡng chuyên môn, còn chịu ảnh hưởng nhiều của cách dạy học truyền thống, chưa có kỹ năng phân tích nội dung sách giáo khoa, nhất là giáo viên vùng sâu, vùng xa, giáo viên mới ra trường.

Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên với mong muốn được tập dượt nghiên cứu và góp phần khắc phục khó khăn nâng cao chất lượng dạy học chúng tôi lựa chọn đề tài: “Phân tích nội dung xây dựng tư liệu thiết kế bài giảng nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Công nghệ 10. THPT”.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Tập dượt việc nghiên cứu khoa học, rèn luyện những kỹ năng cơ bản đặc biệt là nhóm kỹ năng phân tích bài giảng, lựa chọn phương tiện.

Cung cấp tư liệu tham khảo cho sinh viên mới ra trường, giáo viên ở những nơi còn gặp nhiều khó khăn về tài liệu, phương tiện dạy học.

Vận dụng các biện pháp phát huy tính tích cực và thiết kế bài giảng một số bài trong chương trình Công nghệ 10 - CTC.

2. MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu

Phân tích nội dung xây dựng tư liệu nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. Góp phần đổi mới PPDH môn Công nghệ 10 - CTC ở trường phổ thông theo hướng tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy và học Công nghệ 10 - CTC.

2.2. Nhiệm vụ

Phân tích nội dung phần 1 – SGK Công nghệ 10, nhằm phát huy tính tích cực học tập của học sinh.

Thiết kế bài giảng phát huy tính tích cực học tập của học sinh một số bài trong chương 1, 2, 3 SGK Công nghệ 10.

Đánh giá chất lượng việc sử dụng câu hỏi trong dạy học Công nghệ 10 - CTC.

3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng

Biện pháp phát huy tính tích cực của học sinh bằng phiếu học tập.

Chương trình Công nghệ 10 - CTC.

Học sinh lớp 10 - trường THPT.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu phần 1 – SGK Công nghệ 10 – CTC.

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu xác định cơ sở lý thuyết của khóa luận, các giáo trình lí luận dạy học, các giáo trình công nghệ, sách giáo khoa và các tài liệu có liên quan làm cơ sở cho việc xây dựng hệ thống câu hỏi và sử dụng chúng để tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh trong dạy học Công nghệ 10 - CTC theo hướng tích cực.

Điều tra sư phạm: Tìm hiểu tình hình dạy và học trong chương trình THPT tại trường THPT Nam Sách – Nam Sách – Hải Dương bằng phương pháp phỏng vấn trao đổi trực tiếp với cán bộ giáo viên trong tổ chuyên môn giảng dạy bộ môn Công nghệ 10 - CTC.