Theo suốt chiều dài của lịch sử loài người, các hoạt động kinh tế diễn ra và luôn luôn có sự vận động, phát triển không ngừng với quy mô ngày càng lớn, phạm vi ngày càng rộng, tính chất ngày càng phức tạp và trình độ ngày càng cao.Chính vì thế hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang trở thành một trong những xu thế chủ yếu của quan hệ kinh tế quốc tế hiện đại. Khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão đã góp phần đẩy nhanh quá trình quốc tế hoá nền kinh tế thế giới. Thương mại thế giới tăng trưởng một cách nhanh chóng. Quá trình này thể hiện không chỉ trong lĩnh vực thương mại mà còn bao trùm lên mọi lĩnh vực từ sản xuất, dịch vụ, tài chính, đầu tư đến các lĩnh vực văn hoá, xã hội, môi trường với rất nhiều các hình thức đa dạng và mức độ khác nhau.

Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình vừa hợp tác vừa đấu tranh giữa các quốc gia, không chỉ giữa nước giàu và nước nghèo mà còn ngay cả giữa các nước giàu với nhau nhằm giành vị trí có lợi nhất cho mình trong phân công lao động và quan hệ kinh tế quốc tế.

Với những xu thế vận động và bối cảnh khách quan của nền kinh tế thế giới và của khu vực, với những tác động của tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, Việt Nam ta đã chủ động tham gia quá trình hội nhập đó với phương châm "đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ" và "là bạn với tất cả các nước trong cộng đồng thế giới phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển". Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao với hơn 160 nước và hầu hết các tổ chức quốc tế và khu vực quan trọng. Từ năm 1992, Việt Nam bắt đầu khai thông quan hệ với các tổ chức kinh tế như IMF, WB, ADB…Tháng 7 - 1995, Việt Nam gia nhập ASEAN, tham gia FTA, và ký Hiệp định khung về hợp tác kinh tế với EU; Tháng 3 - 1996, Việt Nam trở thành sáng lập viên của diễn đàn hợp tác Á -Âu ASEM; Tháng 11- 1998; Việt Nam tham gia Diễn đàn hợp tác Châu Á - Thái Bình Dương APEC ; ký Hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ tháng 7 -2000 và hiện nay đang chuẩn bị tích cực cho các cuộc đàm phán gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Việt Nam đang bước những bước tiến dài nhưng vững chắc trên con đường hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu.