LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG I 4

KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA VỢ CHỒNG VÀ CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG THEO HỆ THỐNG 4

PHÁP LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT NAM 4

1. Khái niệm chung về chế độ tài sản của vợ chồng 4

1.1. Khái niệm chế độ tài sản của vợ chồng 4

1.2. Nội dung chế độ tài sản chung của vợ chồng theo Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 5

1.2.1. Căn cứ xác định tài sản chung 5

1.2.2. Nội dung quyền sở hữu tài sản 9

2. Khái lược vấn đề chia tài sản chung của vợ chồng trong pháp luật Việt Nam 10

2.1. Khái niệm chia tài sản chung của vợ chồng 10

2.2. Sơ lược các trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng trong hệ thống pháp luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam 11

2.2.1. Cổ luật Phong kiến 11

2.2.2. Thời kỳ Pháp thuộc 12

2.2.3. Thời kỳ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đến nay 13

CHƯƠNG II 15

CÁC TRƯỜNG HỢP CHIA TÀI SẢN CHUNG CỦA VỢ CHỒNG THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT NAM NĂM 2000 15

1. Chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 15

1.1. Mục đích quy định việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 15

1.2. Điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 16

1.2.1. Chia tài sản chung khi vợ chồng đầu tư kinh doanh riêng 16

1.2.2. Chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên thực hiện nghĩa vụ dân sự riêng 17

1.2.3. Chia tài sản chung của vợ chồng khi có lý do chính đáng khác 17

1.3. Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 19

1.3.1. Nguyên tắc tự thỏa thuận của vợ chồng 20

1.3.2. Nguyên tắc vợ chồng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết 21

1.4. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 21

1.4.1. Hậu quả pháp lý về nhân thân 21

1.4.2. Hậu quả pháp lý về tài sản 21

2. Chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên chết trước hoặc bị tòa án tuyên bố là đã chết 23

2.1. Điều kiện chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên chết trước hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết 23

2.1.1.Thừa kế theo pháp luật 24

2.1.2. Thừa kế theo di chúc 26

2.2. Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết 27

2.3. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên chết trước hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết 28

2.3.1. Quan hệ nhân thân 28

2.3.2. Quan hệ tài sản 28

3. Chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 29

3.1. Căn cứ chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 29

3.2. Nguyên tắc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 31

3.3. Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 39

3.3.1. Hậu quả pháp lý về nhân thân 39

3.3.2. Hậu quả pháp lý về tài sản 40

3.3.3. Quyền và nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ chồng 40

3.3.4. Hậu quả pháp lý về con cái 41

CHƯƠNG III 44

THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ CHIA TÀI SẢN CHUNG 44

CỦA VỢ CHỒNG VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 44

1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về chia tài sản chung của vợ chồng 44

1.1. Nhận xét chung 44

1.2. Một số trường hợp cụ thể về chia tài sản chung của vợ chồng 46

1.2.1. Thực tế chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn 46

1.2.2. Thực tế chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân 47

1.2.3. Thực tế chia tài sản chung của vợ chồng khi một bên chết trước hoặc bị Toà án tuyên bố là đã chết 47

2. Một số kiến nghị 47

2.1. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện các quy phạm pháp luật 48

2.1.1. Trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng khi hôn nhân còn tồn tại 48

2.1.3. Trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn 50

2.2. Một số kiến nghị nhằm đưa chế định chia tài sản chung của vợ chồng vào đời sống xã hội 50

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 54

DANH MỤC VIẾT TẮT 56