Tóm tắt nội dung

Ngày nay, công nghệ thông tin đang phát triển rất nhanh. Các hệ thống phần cứng của máy tính đang ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người sử dụng. Công nghệ thay đổi nhanh chóng theo từng ngày. Một hệ thống phần mềm hôm nay có thể là hiện đại nhưng chỉ sau một thời gian ngắn nó đã trở nên lạc hậu và không sử dụng hết được năng lực to lớn của phần cứng và không đáp ứng đầy đủ nhu cầu sử dụng của con người. Vậy chúng ta đang gặp phải một số lượng các hệ thống phần mềm có những đặc trưng này. Một giải pháp được đưa ra, đó chính là tái kỹ nghệ. Vì vậy đề tài “Tái kỹ nghệ hệ thống phần mềm” được chọn làm đề tài khóa luận của em. Để bảo trì, nâng cấp một hệ thống phần mềm lạc hậu, trong điều kiện cho phép có thể sử dụng giải pháp tái kỹ nghệ. Tuy nhiên, tái kỹ nghệ phải đi đôi với sự trợ giúp của những công cụ mạnh và có một quy trình thích hợp. Khóa luận trình bày một quy trình tái kỹ nghệ phần mềm với sự trợ giúp của công cụ Rational Rose. Bằng cách đó ta có thể nâng cấp một phần mềm cũ thành một phần mềm có khả năng đáp ứng các yêu cầu mới đặt ra và có được kiến trúc tốt, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên hiện có, làm thuận lợi cho việc bảo trì tiếp tục sau này. Hơn thế nữa, quá trình tái kỹ nghệ hệ thống diễn ra một cách nhanh chóng và hiệu quả, đáp ứng được những thách thức đang đặt ra cho việc phát triển các phần mềm hiện nay..

Trong khóa luận này, những nội dung sau đây sẽ được trình bày:

− Giới thiệu tổng quan về tái kỹ nghệ hệ thống phần mềm cùng và qui trình để thực hiện tái kỹ nghệ một hệ thống phần mềm.

− Giới thiệu hai công cụ hỗ trợ cho quá trình tái kỹ nghệ trong phạm vi luận văn này là Rational Rose Enterprise Edition 7.0 và ngôn ngữ mô hình hóa (UML).

− Sau khi đã hiểu về qui trình và cách thức thực hiện qui trình tái kỹ nghệ với các công cụ hỗ trợ, thực hiện tái kỹ nghệ một ứng dụng nhỏ để áp dụng là chương trình “Sổ địa chỉ”.

Mục lục

Lời cảm ơn 1

Tóm tắt nội dung 2

Mục lục 3

Lời nói đầu 5

Chương 1: Tổng quan về tái kỹ nghệ 7

1.1 Bảo trì hệ thống phần mềm 7

1.2 Tổng quan chung về tái kỹ nghệ 9

1.3 Qui trình chung tái kỹ nghệ phần mềm 14

1.3.1 Dịch mã nguồn 15

1.3.2 Kỹ nghệ ngược 16

1.3.2.1 Làm lại tài liệu 18

1.3.2.2 Phục hồi thiết kế 19

1.3.3 Cấu trúc lại hệ thống 20

1.3.4 Module hóa chương trình 25

1.3.5. Tái kỹ nghệ dữ liệu 26

1.4 Các công cụ sử dụng cho tái kỹ nghệ 30

1.4.1 Ngôn ngữ UML 30

1.4.2 Hệ thống phần mềm RATIONAl ROSE 32

1.4.3 Tái kỹ nghệ hệ thống với kỹ nghệ đảo ngược của Rational Rose 41

1.5 Những ưu điểm và hạn hế của tái kỹ nghệ 45

1.5.1 Các ưu điểm 45

1.5.2 Các hạn chế 45

1.6 Kết luận 46

Chương 2: Bài toán về chương trình “Sổ địa chỉ” 47

2.1 Giới thiệu chương trình sổ địa chỉ 47

1.2 Những vấn đề cần cải tiến chương trình 48

Chương 3: Tái kỹ nghệ chương trình sổ địa chỉ 50

3.1 Sơ đồ tiến trình thực hiện tái kỹ nghệ 50

3.2 Qui trình thực hiện tái kỹ nghệ chương trình sổ địa chỉ 50

3.2.1 Xây dựng tài liệu và mô hình thiết kế UML 51

3.2.2 Cấu trúc lại chương trình 55

3.2.3 Tái kỹ nghệ dữ liệu 58

3.2.4 Xây dựng mã nguồn 60

3.2.5 Hoàn thiện, cài đặt và sử dụng 60

3.3 Kết quả đạt được và một số đánh giá 60

3.3.1. Liên quan đến chương trình 60

3.3.2. Liên quan đến triển khai 61

3.3.3. Một số vấn đề tồn tại 62

Kết luận 63

Tài liệu tham khảo 64

Tiếng Việt 64

Tiếng Anh 64

Lời nói đầu

Ngày nay, chúng ta đang sống trong một kỉ nguyên của công nghệ thông tin. Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự hỗ trợ của máy tính cho các hoạt động của con người ngày càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu này, các phần mềm phục vụ con người ngày càng phổ biến hơn, số lượng lớn hơn và được nâng cấp để có chất lượng tốt hơn. Tuy nhiên, cùng với xu hướng phát triển của phần mềm, các hệ thống phần cứng, các chương trình hỗ trợ cũng như các môi trường phát triển, hay các qui trình nghiệp vụ cũng luôn đổi mới với tốc độ không ngừng. Ngày hôm nay, một hệ thống có thể là hiện đại, tối tân nhưng đến ngày mai nó đã trở nên lạc hậu và còn có thể không dùng được nữa. Trước sự thay đổi nhanh chóng của các công cụ, môi trường hỗ trợ này, các phần mềm cũ có nguy cơ bị bỏ đi. Vậy phải làm sao để giải quyết vấn đề này khi mà số lượng các phần mềm cũ ngày càng lớn? Nhiều giải pháp được đưa ra cho việc bảo trì phần mềm.

Bảo trì phần mềm chính là một giai đoạn trong quy trình tiến hóa phần mềm. Đây là giai đoạn có chi phí tốn kém nhất, như ta đã biết, nó chiếm đến 70% trong tổng chi phí phát triển phần mềm. Tuy nhiên, nếu chúng ta thực hiện phát triển mới phần mềm thì chi phí bỏ ra còn lớn hơn rất nhiều. Cho nên một yêu cầu được đặt ra là phải lựa chọn một phương pháp bảo trì phần mềm sao cho có hiệu quả cao và giảm thiểu các rủi ro.

Với một chương trình phần mềm đã sử dụng trong thời gian dài, nó có thể gặp phải các vấn đề như ngôn ngữ lập trình không còn được sử dụng, thiếu các công cụ hỗ trợ cần thiết, không đáp ứng đủ yêu cầu của người dùng v.v… Vì vậy, để có thể tiếp tục sử dụng được hệ thống phần mềm, ta thực hiện quá trình bảo trì cần phải có biện pháp xây dựng, cấu trúc lại những phần chương trình đã trở nên lạc hậu và không dùng được nữa. Và một phương pháp rất phổ biến và hiệu quả của ngày nay, đó chính là tái kỹ nghệ lại hệ thống phần mềm.

Tái kỹ nghệ là một phương pháp tiến hóa phần mềm có hiệu quả cao trong khi chi phí bỏ ra ít hơn nhiều so với việc xây dựng mới phần mềm cũng như so với một số phương pháp tiến hóa khác. Có được điều này bởi quy trình tái kỹ nghệ được hỗ trợ bởi các công cụ và phương tiện mới với một quy trình khép kín khá hoàn thiện và đầy đủ. Một số công cụ hỗ trợ cho việc tái kỹ nghệ phần mềm như ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất UML, Rational Software Architecture, Rational Rose v.v… Trong phạm vi khóa luận tốt nghiệp này, chúng ta sẽ sử dụng hai công cụ hỗ trợ cho việc tái kỹ nghệ là ngôn ngữ UML và Rational Software Architecture.

Cùng với việc tìm hiểu về quy trình tái kỹ nghệ, để có thể hiểu sâu hơn các bước thực hiện của quy trình, ta sẽ thực hiện tái kỹ nghệ cho một chương trình đơn giản là: Sổ địa chỉ.

Cụ thể khóa luận tốt nghiệp này được xây dựng gồm ba chương:

- Chương 1: Trình bày tổng quan về tái kỹ nghệ và phương pháp để tái kỹ nghệ một hệ thống phần mềm

- Chương 2: Giới thiệu qua về chương trình “Sổ địa chỉ”

- Chương 3: Thực hiện tái kỹ nghệ chương trình “Sổ địa chỉ”, từ đó rút ra những kết quả đánh giá cho chương trình và những hạn chế còn tồn tại trong nội dung khóa luận.

Cuối cùng là kết luận và tài liệu tham khảo