Vi điện tử số                                                                                                                                   

I. Phân loại các thông số cơ bản của mạch tổ hợp logic lưỡng cực

Nói chung các mạch tổ hợp được chia ra làm hai nhóm lớn: Nhóm các mạch tổ hợp tuyến tính (hay còn gọi là mạch tổ hợp tương tự, mạch tổ hợp analog) và nhóm các tổ hợp số mà không phụ thuộc vào các đặc điểm công nghệ chế tạo hoặc quá trình thiết kế. Mạch tổ hợp số dùng tranzito lưỡng cực, còn mạch tổ hợp số dùng tranzito MOS gọi là mạch tổ hợp MOS. Để thuận tiện, trong chương này mạch tổ hợp số lưỡng cực sẽ được gọi là mạch tổ hợp sè hay mạch tổ hợp logic.

Mạch tổ hợp số là mạch tổ hợp dùng để thực hiện các toán tử logic (vì thế chóng còng còn được gọi là mạch tổ hợp logic), chóng dựa trên việc sử dụng mét hay nhiều phần tử của mạch tổ hợp làm việc ở hai trạng thái khác xa nhau.

Trong kỹ thuật, các mạch tổ hợp số được phân loại theo các tiêu chuẩn sau:

1. Tuỳ theo dạng tín hiệu phải thực hiện, các mạch tổ hợp số lại được chia ra làm ba nhóm lớn sau:

- Mạch logic xung 

- Mạch logic thế

- Mạch logic xung - thế

Trong tất các loại mạch logic nói trên, mạch logic thế được sử dụng rộng rãi hơn cả. Nguyên nhân bởi vì khi chế tạo các mạch logic này dù mạch có phức tạp đến đâu cũng Ýt khi phải sử dụng đến các phần tử mà thực tế kỹ thuật vi điện tử lưỡng cực chưa giải quyết được. Trong giới hạn của chương này chúng ta sẽ chỉ xét đến các phần tử logic thế.

2. Tuỳ theo các toàn tõ logic phải thực hiện, các mạch tổ hợp số lại được chia ra làm hai nhóm chính sau:

- Nhóm các phần tử thực hiện một mức logic: Đó là các phần tử logic đơn giản nhất, thực hiện các toán tử logic VÀ, HOẶC, KHÔNG, VÀ - KHÔNG, HOẶC - KHÔNG, HOẶC - KHÔNG gọi là các mạch tổ hợp logic cơ bản.

- Nhóm các phần tử thực hiện hai mức logic: Đó là các phần tử logic thực hiện các toán tử logic phức tap hơn như VÀ - HOẶC, HOẶC - VÀ, KHÔNG - VÀ - HOẶC.... Trong chương này chúng ta chỉ nghiên cứu các phần tử logic cơ bản mà thôi.

Trong các sơ đồ điện, các phần tử logic được ký hiệu như sau (Hình 1).

Các phần tử logic được ký hiệu bởi một hình chữ nhật. Đầu vào được quy định ở bên trái, đầu ra ở bên phải của hình chữ nhật. Toán tử logic mà phần tử logic phải thực hiện được ký hiệu ở phần trên của hình chữ nhất. Toán tử logic HOẶC được ký hiệu số 1; VÀ - &; trigơ - T, còn phần tử đảo KHÔNG được ký hiệu bằng một hình tròn ở đầu ra.

Các mạch logic thường được đánh giá và xác định bởi các thông số đặc trưng khả năng phối hợp giữa các mạch logic trong cả thiết bị điện tử. Các thông số này thường được xác định như sau: