CHƯƠNG 1: VÀI NÉT KHÁI QUÁT VỀ MÁY BIẾN ÁP DẦU BA PHA

1.1. TÌM HIỀU MÁY BIẾN ÁP DẦU BA PHA

Trong các hệ thống điện ngày nay, cứ mỗi KW công suất nguồn điện cần phải có khoảng 5 - 6KVA công suất máy biến áp. Tổng thất điện năng trong các máy biến áp chiếm tới gần 30% toàn bộ tổn thất điện năng trong các lưới điện. Do đó máy biến áp là một trong các thành phần chủ yếu của các hệ thống điện, có ý nghĩa quyết định tới tính kinh tế của chúng.

Đến những năm cuối của thế kỷ 20 hầu như tất các các máy biến áp đều thuộc loại máy biến áp dầu, trong đó dầu đóng vai trò vừa hỗ trợ làm mát các cuốn dây, vừa làm tăng độ bền cách điện của chúng.

Chất lượng dầu ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy, tuổi thọ của máy biến áp. Trong quá trình vận hành cần phải thường xuyên theo dõi tình trạng dầu để kịp thời phát hiện những thay đổi tính chất của dầu thông qua việc xác định hàng loạt các chỉ tiêu quan trọng như tạp chất cơ khí và carbon lơ lửng, độ bền cách điện, chỉ số acid, nhiệt độ chớp cháy của dầu, độ nhớt, độ trong, độ ổn định, góc tổn thất điện môi... Để quản lý chất lượng dầu cần phải trang bị nhiều phương tiện kỹ thuật, cần có các cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật giỏi, biến chế công nhân đông đảo với tay nghề cao... Mặt khác, với số lượng lớn máy biến áp dầu thì nguy cơ cháy, nổ luôn luôn thường trực, đe doạ sự cố thiết bị và gây tai nạn cho người, ô nhiễm môi trường xung quanh.

Để dẫn điện từ các trạm phát điện đến hộ tiêu thụ cần phải có đường dây tải điện

Nếu khoảng cách giữa nơi sản xuất điện và nơi tiêu thụ điện lớn, một vấn đề rất lớn đặt ra và cần được giải quyết là việc truyền tải điện năng đi xa làm sao cho kinh tế nhất và đảm bảo được các chỉ tiêu kĩ thuật.

Như ta đã biết, cùng một công suất truyền tải trên đường dây, nếu điện áp được

tăng cao thì dòng điện chạy trên đường dây sẽ giảm xuống, như vậy có thể làm tiết diện

dây nhỏ đi, do đó trọng lượng và chi phí dây dẫn sẽ giảm xuống, đồng thời tồn hao năng

lượng trên đường dây cung sẽ giảm xuống. Vì thế, muốn truyền tải công suất lớn đi xa,

ít tổn hao và nết kiệm kim loại mầu trên đường đây người ta phải dùng điện áp cao, dẫn

điện bằng các đường dây cao thế, thường là 35, 110, 220 và 500 KV.

Trên thực tế, các máy phát điện thường không phát ra những điện áp như vậy vì lí do an toàn, mà chỉ phát ra điện áp từ 3 đến 21KV, do đó phải có thiết bị để tăng điện áp đầu đường dây lên. Mặt khác các hộ tiêu thụ thường chỉ sử dụng điện áp thấp từ 127V, 500V hay cùng lắm đến 6KV, do đó trước khi sử dung điện năng ở đây cần phải có thiết bị giảm điện áp xuống.

Những thiết bị dùng để tăng điện áp ra của máy phát điện tức đầu đường dây dẫn và những thiết bị giảm điện áp trước khi đến hộ tiêu thụ gọi là các máy biến áp (MBA).

MBA chỉ làm nhiệm vụ truyền tải hoặc phân phối năng lượng chứ không chuyển hóa năng lượng.

1.2. NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG:

Máy biến áp là một thiết bị điện từ đứng yên, làm việc dựa trên nguyên lí cảm

ứng điện từ, biến đổi một hệ thống dòng điện xoay chiều ở điện áp này thành một hệ

thống dòng điện xoay chiều ở điện áp khác, với tần số không thay đổi.

Đầu vào của MBA được nối với nguồn điện, được gọi là sơ cấp (SC). Đầu ra của

MBA được nối với tải gọi tà thứ cấp (TC)

· Khi điện áp đầu ra TC lớn hơn điện áp vào SC ta có MBA tăng áp.

· Khi điện áp đầu ra TC nhỏ hơn điện áp vào SC ta có MBA hạ áp .

Các đại lượng và thông số của đầu sơ cấp .

+ U1 : Điện áp sơ cấp .

+ I1 : Dòng điện qua cuộn sơ cấp .

+ P1 : Công suất sơ cấp .

+ Wl : Số vòng dây cuộn sơ cấp .

Các đại lượng và thông số của đầu thứ cấp .

+ U1 : Điện áp thứ cấp .

+ I1 : Dòng điện qua cuộn thứ cấp .

+ P1 : Công suất thứ cấp .

+ Wl : Số vòng dây cuộn thứ cấp

1.3. CÔNG DỤNG CỦA MBA

MBA đã và đang được sử dụng rộng rãi trong đời sống, phục vụ chúng ta trong

việc sử dụng điện năng vào các mục đích khác nhau như :

+ Trong các thiết bị lò nung có MBA lò .

+ Trong hàn điện có MBA hàn .

+ Làm nguồn cho các thiết bị điện ,thiết bị điện tử công suất .

+ Trong lĩnh vực đo lường (Máy biến dòng ,Máy biến điện áp. . . )

+ Máy biến áp thử nghiệm.

+ Và đặc biệt quan trọng là MBA điện lực được sử dụng trong hệ thống điện .

Trong hệ thống điện MBA có vai trò vô cùng quan trọng, dùng để truyền tải và

phân phối điện năng ,vì các nhà máy điện công suất lớn thường ở xa các trung tâm tiêu

thụ điện (Các khu công nghiệp và các hộ tiêu thụ. . . ) vì thế cần phải xây dựng các hệ

thống truyền tải điện năng.

Điện áp do nhà máy phát ra thường là : 6.3; 10.5; 15.75; 38.5 KV. Để nâng cao

khả năng truyền tải và giảm tổn hao công suất trên đường dây phải giảm dòng điện chạy

trên đường dây ,bằng cách nâng cao điện áp truyền ,vì vậy ở đầu đường dây cần lắp đặt

MBA tăng áp 110 KV ; 220KV ; 500 KV v v.và ở cuối đường dây cần đặt MBA hạ áp

để cung cấp điện cho nơi tiêu thụ thường là 127V đến 500V và các động cơ công suất

lớn thường là 3 đến 6KV.