PHÂN TÍCH RỦI RO LÃI SUẤT VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG đẦU TƯ & PHÁT TRIỂN TỈNH HẬU GIANG

MỤC LỤC

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU . 1

1.1. Lý do chọn đề tài . .1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu . .2

1.2.1. Mục tiêu chung . .2

1.2.2. Mục tiêu cụ thể . .2

1.3. Câu hỏi nghiên cứu . 2

1.4. Phạm vi nghiên cứu . .3

1.4.1. Không gian nghiên cứu . .3

1.4.2. Thời gian nghiên cứu . .3

1.4.3. đối tượng nghiên cứu . 3

1.5. Lược khảo tài liệu . .3

CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 5

2.1. Phương pháp luận . .5

2.1.1. Khái niệm rủi ro lãi suất . .5

2.1.2. Tính chất của rủi ro lãi suất . .7

2.1.3. Phân loại rủi ro lãi suất . .9

2.1.4. Những nguyên nhân gây rủi ro lãi suất . .10

2.1.5. Phương pháp lượng hóa rủi ro lãi suất . 11

2.1.6. Một số chỉ tiêu đánh giá rủi ro lãi suất . 13

2.1.7. Dự báo lãi suất thị trường trong ngắn hạn . .15

2.1.8. Quản lý khe hở nhạy cảm lãi suất . .15

2.2. Phương pháp nghiên cứu . .16

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu . .16

2.2.2. Phương pháp nghiên cứu số liệu . 16

CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG đẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN

CHI NHÁNH TỈNH HẬU GIANG . .18

3.1. Lịch sử hình thành và phát triển . 18

GVHD: đOÀN THỊ CẨM VÂN 6 SVTH: đẶNG LÂM TRƯỜNG SƠN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

3.1.1. Ngân hàng đầu tư & Phát triển Việt Nam . .18

3.1.2. Ngân hàng đầu tư & Phát triển chi nhánh Hậu Giang . .19

3.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng các phòng ban . .20

3.2.1. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng . 20

3.2.2. Chức năng các phòng ban . .21

3.2.3. Nghiệp vụ kinh doanh và lĩnh vực đầu tư chủ yếu của Ngân hàng . 24

3.3. đánh giá chung về hoạt động kinh doanh Ngân hàng (2006 - 2008) . .25

3.3.1. Thu nhập . .26

3.3.2. Chi phí . 27

3.3.3. Lợi nhuận . .27

3.4. định hướng phát triển của Ngân hàng năm 2009 . .28

CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG đẦU

TƯ & PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH HẬU GIANG . 30

4.1. Khái quát cơ cấu tài sản và nguồn vốn của Ngân hàng (2006 - 2008) . .30

4.1.1. Phân tích cơ cấu nguồn vốn của Ngân hàng . .30

4.1.2. Phân tích cơ cấu tài sản của Ngân hàng . .36

4.2. Phân tích tình hình biến động của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất

qua bảng cân đối tài sản của Ngân hàng . .40

4.2.1. Tình hình biến động của tài sản nhạy cảm với lãi suất . .41

4.2.2. Tình hình biến động của nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất . 43

4.3. Phân tích thực trạng rủi ro lãi suất của Ngân hàng theo mô hình định giá lại . .48

4.4. Phân tích sự thay đổi lãi suất đến thu nhập ròng của Ngân hàng . .56

CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI

NGÂN HÀNG đẦU TƯ & PHÁT TRIỂN HẬU GIANG . .70

5.1. Những thuận lợi và khó khăn của Ngân hàng . 70

5.1.1. Thuận lợi . .70

5.1.2. Khó khăn . .71

5.2. Một số giải pháp nhằm quản lý rủi ro lãi suất tại Ngân hàng . .72

GVHD: đOÀN THỊ CẨM VÂN 7 SVTH: đẶNG LÂM TRƯỜNG SƠN

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

5.2.1. Mục tiêu quản lý rủi ro lãi suất . .73

5.2.2. Quản lý khe hở nhạy cảm lãi suất . .74

5.2.3. Quản lý khe hở kỳ hạn . 77

5.2.4. Áp dụng công cụ quản trị rủi ro tài chính hiện đại . 78

CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ . .77

6.1. Kết luận . 81

6.2. Kiến nghị . .82

6.2.1. đối với Ngân hàng đầu tư & Phát triển chi nhánh Hậu Giang . 82

6.2.2. đối với Ngân hàng đầu tư & Phát triển Việt Nam . .83

6.2.3. đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam . .83

6.2.4. đối với chính quyền địa phương . .84

Tài liệu tham khảo . . 85

Chương 1

GIỚI THIỆU

1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA đỀ TÀI

Thị trường tài chính Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển. Bên cạnh

không ít cơ hội dành cho những ai biết tính toán và tận dụng những ưu điểm

riêng của nó thì thị trường còn có những rủi ro tài chính luôn tiềm ẩn. Rủi ro lãi

suất là một vấn đề lớn mà kinh tế Việt Nam đang gặp phải. Việc duy trì lãi suất

ổn định trong một thời gian dài của Ngân hàng Nhà nước đã làm cho các Ngân

hàng lơ là công tác đề phòng rủi ro lãi suất. Khi tình hình kinh tế vĩ mô diễn biến

bất lợi do lạm phát gia tăng cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ đã đẩy các Ngân

hàng vào cuộc khủng hoảng thanh khoản, buộc các Ngân hàng bước vào cuộc

đua lãi suất dẫn tới lãi suất thị trường có nhiều biến động bất thường khó dự

đoán. Lãi suất cho vay của Ngân hàng khác với lãi suất của các công cụ trên thị

trường tiền tệ, ở chỗ là chúng được đàm phán giữa người vay và Ngân hàng hơn

là được quyết định trong thị trường được tổ chức sẵn, vì là kết quả của việc đàm

phán cho nên các mức lãi suất của Ngân hàng không đồng nhất. Ở Việt Nam,

việc thực hiện cơ chế tự do hóa lãi suất đã làm cho các loại lãi suất thường xuyên

thay đổi. Lãi suất là một biến số kinh tế nhạy cảm, tác động của lãi suất đến tăng

trưởng và lạm phát, sự thay đổi của lãi suất sẽ tác động làm thay đổi hành vi sản

xuất và tiêu dùng của xã hội.

Những thay đổi về lãi suất và những dự tính về lãi suất đều tác động đến

thu nhập và chi phí của các Ngân hàng. Trong điều kiện mặt bằng lãi suất ổn

định thì các Ngân hàng có thể dự kiến được mức chênh lệch để duy trì lợi nhuận,

nhưng trong bối cảnh diễn biến lãi suất phức tạp mọi dự kiến có thể bị đảo lộn.

điều này gây rối cho Ngân hàng vì ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh, huy

động và sử dụng vốn. Vì vậy, quản lý rủi ro lãi suất trở thành vấn đề trọng điểm

đối với các nhà quản lý Ngân hàng trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập. điều

này giúp giảm thiểu rủi ro nhằm tạo điều kiện để Ngân hàng hoạt động an toàn

và phát triển. đặc biệt, đối với Việt Nam một nước đang phát triển và nền kinh tế

đang chuyển đổi thì hệ thống Ngân hàng được đánh giá là hệ thống khá năng

động trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Với tính chất thời sự và tầm quan trọng như vậy, chúng ta cần phải đánh

giá cũng như phân tích rủi ro lãi suất một cách toàn diện, sâu sắc nhằm phát huy

tối đa năng lực quản lý lãi suất và hạn chế mức thấp nhất những thiệt hại của nó

gây ra cho bản thân Ngân hàng. đó cũng là lý do mà đề tài “PHÂN TÍCH RỦI

RO LÃI SUẤT VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN

HÀNG đẦU TƯ & PHÁT TRIỂN HẬU GIANG” được chọn làm đề tài luận

văn tốt nghiệp.

1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.2.1. Mục tiêu chung

- Tổng kết thực trạng rủi ro lãi suất tại Ngân hàng đầu tư & Phát triển

Hậu Giang. Từ thực trạng đã phân tích, đề ra những giải pháp phù hợp nhằm hạn

chế rủi ro lãi suất cho Ngân hàng.

1.2.2. Mục tiêu cụ thể

- Nhận biết rủi ro lãi suất qua bảng cân đối tài sản của Ngân hàng.

- Phân tích tình hình biến động của tài sản nhạy cảm và nguồn vốn nhạy

cảm với lãi suất tại Ngân hàng qua ba năm (2006 - 2008).

- đo lường rủi ro lãi suất bằng mô hình định giá lại và mức tác động của

sự thay đổi lãi suất đến thu nhập của Ngân hàng.

- đưa ra một số biện pháp nhằm hạn chế rủi ro lãi suất cho Ngân hàng.

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU

đề tài sẽ tập trung trả lời những vấn đề sau:

- Thế nào là rủi ro lãi suất? Rủi ro lãi suất có những trường hợp nào?

Tính chất của rủi ro lãi suất là gì?.

- Nguồn vốn nhạy cảm lãi suất và tài sản nhạy cảm với lãi suất là gì? Tại

sao khi nói đến rủi ro lãi suất ta lại đề cập đến nguồn vốn và tài sản có nhạy cảm

lãi suất?.

- Rủi ro lãi suất đã ảnh hưởng đến lợi nhuận Ngân hàng đầu tư & Phát

triển Hậu Giang như thế nào? Giải pháp nào nhằm hạn chế rủi ro lãi suất và đem

lại hiệu quả trong họat động Ngân hàng?.

1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

1.4.1. Không gian nghiên cứu

- Không gian: đề tài nghiên cứu được thực hiện tại Ngân hàng đầu tư &

Phát triển Hậu Giang.

1.4.2. Thời gian nghiên cứu

- Thời gian thực hiện đề tài nghiên cứu từ 02/02/2009 đến 10/4/2009. đề

tài tập trung nghiên cứu và sử dụng số liệu trong 3 năm (2006 - 2008).

1.4.3. đối tượng nghiên cứu

- đề tài đi sâu nghiên cứu thông qua bảng cân đối kế toán, bảng báo cáo

kết quả hoạt động kinh doanh, biểu lãi suất đối với VNđ để tìm hiểu về tình hình

tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất. Tổng hợp phân tích sự nhạy cảm của

các khoản mục tài sản và nguồn vốn đối với lãi suất theo năm. Nhận biết rủi ro

lãi suất, đo lường rủi ro lãi suất, xem xét mức độ thay đổi lãi suất ảnh hưởng đến

lợi nhuận Ngân hàng qua 3 năm (2006 - 2008). Từ đó, đề ra giải pháp góp phần

hạn chế và phòng ngừa rủi ro lãi suất trong hoạt động của Ngân hàng.

1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU

- Quản trị Ngân hàng thương mại. TS. Lê Văn Tư (2004): những khái

niệm, những kiến thức cơ bản cần thiết trong quá trình quản trị Ngân hàng. Quản

lý lãi suất, các phép đo lường lãi suất, dự báo mức thay đổi lãi suất.

- đánh giá và phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh Ngân hàng. TS.

Nguyễn Văn Tiến (2005): Nghiên cứu các phép đo lãi suất và những ứng dụng

trong kinh doanh Ngân hàng, xác định lãi suất hòa vốn bình quân, xác định

chênh lệch đầu vào - đầu ra, dự báo lãi suất. đặc biệt là phương pháp lượng hóa

rủi ro lãi suất, những phương pháp rất hiện đại để các nhà quản trị Ngân hàng

phòng chống được rủi ro lãi suất một cách hiệu quả nhằm tránh những thiệt hại

có thể xảy ra làm ảnh hưởng đến mục tiêu lợi nhuận của Ngân hàng.

- Quản trị Ngân hàng thương mại. Peter S.Rose (2001): Cung cấp kỹ

thuật và chiến lược quản lý tài sản nợ và phòng chống rủi ro lãi suất.

- Luận văn “Phân tích tình hình huy động vốn và sử dụng vốn của

Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lấp Vò - đồng

Tháp”. Phan Thị Âu Châu (2008): Phân tích tình hình huy động vốn và sử dụng

vốn. đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn và cho vay. Từ đó đưa ra giải

pháp thu hút vốn huy động và tăng trưởng tín dụng.

- Luận văn “Quản trị rủi ro lãi suất của Ngân hàng Nông Nghiệp và

Phát triển nông thôn Tỉnh Sóc Trăng”. Châu Thị Nhãn (2007): phân tích tình

hình biến động của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm lãi suất, đo lường rủi ro lãi

suất và mức tác động của sự thay đổi lãi suất đến thu nhập của Ngân hàng. Từ

đó, đề ra một số biện pháp hạn chế rủi ro lãi suất tại Ngân hàng Nông Nghiệp và

Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng.

- Luận văn “Rủi ro tín dụng và một số biện pháp nâng cao hiệu quả

hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Công Thương Bạc Liêu”. Trương Lê Kim

Ngọc (2008): phân tích thực trạng họat động tín dụng và rủi ro tín dụng, tìm hiểu

những nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng. đưa ra giải pháp hạn chế rủi ro tín

dụng và nâng cao hiêu quả hoạt động tín dụng