LỜI NÓI ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài:

Năm 2002 trong bối cảnh phải đương đầu với những diễn biến phức tạp của tình hình chính trị và kinh tế thế giới như các vấn đề về chủ nghĩa khủng bố, bảo vệ môi trường, sụt giảm kinh tế, biến động thị trường và ngăn chặn dịch bệnh mang tính toàn cầu. Ở trong nước thì thiên tai, liên tiếp xảy ra. Tuy nhiên, bằng những nỗ lực và cố gắng không ngừng, đất nước ta đã giành được những thành tựu quan trọng và khá toàn diện, giữ vững ổn định chính trị, KT-XH, tiếp tục duy trì nhịp độ phát triển kinh tế với mức tăng trưởng GDP 7%. Hầu hết các chỉ tiêu kinh tế xã hội đều đạt và vượt kế hoạch.

Trong lĩnh vực Tài chính Ngân hàng, ngoài việc chịu tác động chung của nền kinh tế còn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như: Lãi suất Đôla Mỹ trên thị trường quốc tế giảm, lãi suất đồng Việt Nam lại có xu hướng tăng dần, dư nợ cho vay nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với vốn huy động. Mặc dù vậy, với tinh thần thực hiện Nghị quyết Đại hội IX của Đảng, ngân hàng nhà nước (NHNN) Việt Nam đã có nhiều chủ trương chính sách cải cách hoạt động Ngân hàng phù hợp hơn cho HĐKD của các Ngân hàng Thương mại. Hoạt động ngân hàng đã đạt được một số thành tựu đáng kể:Là năm đánh dấu một giai đoạn mới trong quá trình hội nhập của ngành Ngân hàng với sự kiện Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ có hiệu lực (tháng 12/2001);Chính sách tiền tệ được điều tiết linh hoạt, công cụ lãi suất và điều hành tỷ giá tiếp tục được đổi mới, môi trường kinh doanh Ngân hàng được cải thiện . . . Đặc biệt, trong lĩnh vực thanh toán, lần đầu tiên hệ thống thanh toán bù trừ điện tử liên Ngân hàng, hệ thống thanh toán trực tuyến VAS pay - ment, dịch vụ Home banking xuất hiện tại nước ta đã đánh dấu một bước tiến đáng kể trong hoạt động thanh toán của ngân hàng.

Trong những năm gần đây, ngành Ngân hàng Việt Nam đã và đang thực hiện chủ trương hiện đại hoá công nghệ thanh toán qua ngân hàng, cải thiện công tác thanh toán, tạo dần thói quen sử dụng các công cụ thanh toán không dùng tiền mặt trong dân cư. Đồng thời, đây cũng là một trong những hình thức huy động và tạo vốn có hiệu quả cho việc đầu tư phát triển kinh tế.

Thanh toán không dùng tiền mặt là một nghiệp vụ của ngân hàng chứa đựng nhiều công nghệ phức tạp. Trong nền kinh tế thị trường, thanh toán không dùng tiền mặt được phát triển và hoàn thiện không ngừng do yêu cầu phát triển của nền kinh tế hàng hoá - tiền tệ. Trong thực tế hiện nay, công tác thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng còn bộc lộ một số mặt tồn tại cần được tiếp tục nghiên cứu giải quyết như: Tỷ lệ thanh toán dùng tiền mặt còn quá lớn, thanh toán không qua ngân hàng còn phổ biến, việc ứng dụng công nghệ tin học trong thanh toán còn hạn chế. . . Do đó, việc tiếp tục nghiên cứu để nâng cao hiệu quả công tác thanh toán không dùng tiền mặt trong hoạt động ngân hàng là yêu cầu khách quan cả về phương diện lý luận cũng như thực tiễn, nhằm tạo lập môi trường thuận lợi về pháp chế, kỹ thuật và tổ chức làm tiền đề cho quá trình phát triển thanh toán. Công tác thanh toán phải trở thành động lực quyết định đổi mới công nghệ ngân hàng, thu hút khách hàng, nâng cao uy tín của ngân hàng, đảm bảo cung ứng đủ, kịp thời các phương tiện thanh toán, đáp ứng nhịp độ phát triển kinh tế theo cơ chế thị trường và nhanh chóng hoà nhập với hoạt động ngân hàng của các nước trong khu vực và thế giới.

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:

- Tổng hợp và hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt trong hoạt động của ngân hàng thương mại.

- Đưa ra những đánh giá về thực trạng hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng thương mại và xác định phương hướng cho hoạt động này trong thời gian tới.

- Đưa ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thanh toán không dùng tiền mặt.

Đề tài: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác thanh toán không dùng tiền mạt tại Ngân hàng công thương (Vietinbank) Phú Thọ