Trong vài thập kỷ trở lại đây, khu vực Đông á và Đông Nam á nổi lên như một hiện tượng thần kỳ. Khu vực này đã đạt dược mức tăng trưởng cao và ngoạn mục trong một khoảng thời gian liên tục 20 - 25 năm. Sự thành công này có được là nhờ vào việc thu hút và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn trong và ngoài nước.

Nằm trong khu vực năng động nhất của thế giới, Việt Nam đã có một lợi thế nhất định khi tiến hành công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Thời gian vừa qua chúng ta đã đạt được mức tăng trưởng khá cao (8-9%). Song để có thể duy trì mức tăng trưởng liên tục thì đòi hỏi phải huy động mọi nguồn lực mà đặc biệt là vốn cho đầu tư phát triển.Vốn là một yếu tố quan trọng để tiến hành sản xuất bảo đảm tăng trưởng và phát triển của mọi hình thái xã hội. Nó được coi là “chìa khoá” của sự tăng trưởng và phát triển của nhiều nước trên thế giới.

Chúng ta có thể huy động từ nhiều nguồn khác nhau (từ trong nước, từ ngoài nước...) nhưng về lâu dài thì nguồn vốn trong nước là chỗ dựa tốt nhất, bền vững nhất cho sự ổn định và phát triển kinh tế. Còn nếu dựa quá nhiều vào nguồn vốn nước ngoài thì sễ dẫn đến tình trạng bị lệ thuộc, nền kinh tế bấp bênh và rơi vào khủng hoảng (như một số nước châu á hiện nay). Trong nguồn vốn trong nước thì nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư giữ một vị trí quan trọng, nó góp phần không nhỏ vào việc đáp ứng nhu cầu vốn cho tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội.

Huy động vốn vào đầu tư phát triển kinh tế xã hội là một nội dung quan trọng của công cuộc đổi mới, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở Việt Nam. Làm thế nào để huy động vốn cho đầu tư, làm đòn bẩy cho nền kinh tế phát triển là một bài toán khó. Đặc biệt là việc giải quyết tốt việc huy động vốn nhàn rỗi trong dân cư là vấn đề hết sức quan trọng cần được coi là nền tảng trong sự phát triển ổn định, liên tục và lâu dài với tốc độ nhanh. Nếu xem nhẹ vốn và các khả năng huy động vốn thì mọi nỗ lực phấn đấu cho tăng trưởng kinh tế chỉ đem lại một kết quả hết sức hạn chế, thậm chí là nguyên nhân đưa đến khủng hoảng kinh tế. Bởi vì bất cứ một giải pháp nào trong việc huy động vốn nhàn rỗi của dân cư cũng cần một loạt các giải pháp đi kèm có ý nghĩa như một “liều thuốc giải” để tránh những cú sốc mạnh gây bất lợi cho nền kinh tế. Đồng thời, khi sử dụng các biện pháp huy động vốn trong dân cũng cần tránh những giải pháp về tiền tệ tín dụng hay ngân sách cứng nhắc nhất thời, có thể kiềm chế lạm phát nhưng lại làm chậm đà tăng trưởng kinh tế, có thể làm lỡ thời cơ rút ngắn khoảng cách tụt hậu của đất nước so với nhiều nước trong khu vực. Tuy nhiên, tất cả những vấn đề này lại khó có thể giải quyết triệt để trong khuôn khổ một bài viết. Hy vọng vấn đề này được các nhà khoa học và quản lý quan tâm, tiếp tục nghiên cứ để làm rõ dưới mọi góc độ nhằm giúp cho công cuộc đổi mới và phát triển kinh tế của Việt Nam sớm gặt hái được những thành quả to lớn hơn.

Đề tài chia làm ba phần:

Phần I: Vốn với quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội

Phần II: Khả năng vốn trong dân và tình hình huy động vốn trong dân vào quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội

Phần III: Một số kiến nghị nhằm huy động vốn trong dân phục vụ tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội