Bước vào thiên niên kỷ mới, cùng với sự đổi mới của nền kinh tế đất nước, hệ thống giáo dục Việt Nam đã và đang có những bước phát triển mạnh mẽ trên nhiều mặt. Trong bối cảnh phát triển nền kinh tế hướng tới tương lai, giáo dục đại học có vị trí hết sức quan trọng. Giáo dục đại học Việt Nam có những thuận lợi và thời cơ phát triển mới, đồng thời cũng đang đứng trước những thử thách hết sức to lớn. Những thách thức đó đòi hỏi Việt Nam phải tiếp tục đổi mới để đưa giáo dục đại học trở thành nền giáo dục hiện đại, hội nhập khu vực và quốc tế.

Cơ chế quản lý nhà nước đối với giáo dục đại học công lập, đặc biệt cơ chế tài chính trong những năm qua đã có những bước đổi mới (như tăng dần chi tiêu cho giáo dục đại học, khuyến khích các nguồn tài chính ngoài ngân sách nhà nước v.v.) nhưng những điều chỉnh và biện pháp thực hiện chưa đủ để tạo sự thay đổi về cơ bản.

Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX đã xác định “Phát triển giáo dục – đào tạo là một động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững…”. Đồng thời, Đảng cũng đề ra nhiệm vụ phải đổi mới cơ chế quản lý tài chính giáo dục đại học trong giai đoạn tới nhằm phát huy và huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước để phát triển giáo dục đại học. Trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, các trường đại học công lập đang giữ vai trò chủ đạo (về quy mô, chất lượng, đội ngũ giảng viên v.v.). Cơ chế quản lý tài chính của nhà nước ở đây đã có nhiều vấn đề đã có nhiều đổi mới, tuy nhiên cũng còn không ít vấn đề cần được tiếp tục thảo luận và nghiên cứu. Để góp phần giải quyết vấn đề trên, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS Mai Văn Bưu và được thực tập chuyên ngành ở Ban Khoa học quản lý – Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, em đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với các trường đại học công lập ở Việt Nam trong thời gian tới” làm chuyên đề thực tập chuyên ngành của mình.