LỜI MỞ ĐẦU

Lãnh đạo luôn được xem là vấn đề quan trọng đối với hầu hết các doanh nghiệp dù qui mô của doanh nghiệp đó lớn hay nhỏ. Bởi người lãnh đạo được ví như một thuyền trưởng họ sẽ chính là người lèo lái con thuyền công ty vượt trùng dương để tiến đến những vùng đất hứa. Trong lĩnh vực kinh doanh ngày nay chúng ta thấy có nhiều nhà tỷ phú với tài sản lên đến hàng tỷ đô, hầu hết trong số họ là những nhà lãnh đạo tài ba của những công ty, tập đoàn lớn với hàng ngàn nhân viên dưới quyển mình. Tuy nhiên tâm lý con người là rất phức tạp không ai giống ai, mỗi người sẽ có những ý thức, những tính tình, phong cách riêng vậy để lãnh đạo công ty với hàng ngàn người, hàng ngàn cá tính, tâm tư, tình cảm sở thích thành một khối thống nhất phát huy sức mạnh để đưa công ty phát triển nhà lãnh đạo cần phải làm thế nào? Việt Nam đã gia nhập WTO đây vừa là cơ hội vừa là thách thức cho các nhà lãnh đạo của nước ta nhất là trong nền kinh tế thị trường hiện nay thì nhà lãnh đạo cần phải thể hiện rõ vai trò của mình. Vậy làm thế nào để trở thành một nhà lãnh đạo giỏi và thành công trong nền kinh tế thời hội nhập hiện nay?

I/ Khái niệm về lãnh đạo:

Cho đến nay vẫn chưa có một khái niệm chính thức nào về lãnh đạo, có rất nhiều khái niệm về lãnh đạo chẳng hạn:

“ Lãnh đạo là cư xử của một cá nhân khi anh ta chỉ đạo các hoạt động của nhóm để đạt tới những mục tiêu chung” (Hemphill & Coons, 1957)

“ Lãnh đạo là dạng đặc biệt của quan hệ quyền lực được đặc trưng bởi nhận thức của các thành viên nhóm rằng: một thành viên khác của nhóm có quyền đòi hỏi những dạnh hành vi đối với các thành viên khác trong hoạt động của họ như là một thành viên nhóm” (Janda, 1960)

“ Lãnh đạo là sự anh hưởng (tác động) mang tính tương tác, được thực hiện trong một tình huống, được chỉ đạo thông qua quá trình thông tin để đạt tới những mục tiêu cụ thể” ( Tannenbaum, Weschler, &Masarik, 1961)

“Lãnh đạo là sự tương tác giữa những con người trong đó một người trình bày những thông tin để những người khác trở nên bị thuyết phục với những kết cục của anh ta và kế cục này sẽ được hoàn thiện khi đối tượng cư xử theo những điều được đề nghị hoặc được đòi hỏi”. (Jacobs, 1970)

“Lãnh đạo là sự khởi xướng và duy trì cấu trúc trong sự mong đợi và sự tương tác” (Katz & Kahn, 1978)

“Lãnh đạo là quá trình ảnh hưởng tới những hoạt động của nhóm có tổ chức để đạt tới mục tiêu” (Rauch & Behling, 1984)

Tuy nhiên ta có thể hiều nôm na lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng đến người khác nhằm đạt được mục tiêu đề ra trong những điều kiện hay tình huống nhất định.

II/ Lãnh đạo trong nền kinh tế bao cấp

Trong nền kinh tế bao cấp nhà nước quản lý nền kinh tế chủ yếu bằng mệnh lệnh hành chính dự trên hệ thống chỉ tiêu pháp lệnh chi tiết áp đặt từ trên xuống dưới. Các doanh nghiệp sẽ hoạt động trên cở sở các quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và các chỉ tiêu pháp lệnh được giao. Kế hoạch sản xuất, nguyên vật liệu, vố, định giá sản phẩm tổ chức bộ máy kinh doanh, nhân sự, tiền lương hầu như đều do các cấp có thẩm quyền quyết định, Nhà nước giao chỉ tiêu kế hoạch, cấp phát vốn, vật tư cho doanh nghiệp và doanh nghiệp sẽ giao nộp lại sản phẩm cho nhà nước; hoạt động sản xuất nếu lỗ sẽ được nhà nước bù và nếu lãi nhà nước sẽ thu. Cơ quan hành chính can thiệp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp nhưng lại không chịu trách nhiệm gì về vật chất và pháp lý đối với các quyết định của mình. Những thiệt hại về vật chất do các quyết định không đúng gây ra thì ngân sách nhà nước phải gánh chịu. Các doanh nghiệp không có quyền tự chủ sản xuất, kinh doanh cũng không bị rang buộc trách nhiệm đối với kết quả sản xuất, kinh doanh. Do theo chế độ cào bằng của Chủ Nghĩa Xã Hội nên không kích thích được tinh thần làm việc của nhân viên cũng như của nhà lãnh đạo. Nhà lãnh đạo không cần phải tìm kiếm khách hàng, không cần phải nghiên cứu tâm lý khách hàng, không cần phải nắm bắt nhu cầu của thị trường, không cần phải suy nghĩ đến vấn đề lời hay lỗ nên dẫn đến thói ỷ lại, cách lãnh đạo quan liêu, năng lực quản lý yếu kém, bộ máy quản lý cồng kềnh, nhiều cấp trung gian. Nhà lãnh đạo chủ yếu theo phong cách lãnh đạo độc đoán, không quan tâm đến tâm tư, tình cảm nhân viên.

III/ Lãnh đạo trong nền kinh tế thị trường

Nền kinh tế chuyển đổi từ bao cấp sang cơ chế kinh tế thị trường đã giải phóng sự trì trệ trong sản xuất, kinh doanh để tồn tại doanh nghiệp cần phải thay đổi nhằm đáp ứng kịp nhu cầu của thị trường, nhu cầu khách hàng Lối làm việc quan liêu, chậm chạp như trước đây sẽ không còn được chấp nhận

[FONT="]Trong nền kinh tế thị trường bên cạnh những thay đổi về kỹ thuật, công nghệ, đào tạo cần phải có những thay đổi trong phong cách lãnh đạo. Người lãnh đạo không chỉ đơn giản ngồi chờ khách hàng tới mua mà không cần quan tâm đến nhu cầu, sở thích, tâm lý của họ, và người lãnh đạo cũng không chỉ đơn giản ngồi ra lệnh cho nhân viên bên dưới, đó cũng không phải là những người không dám nghĩ không dám làm chỉ thụ động làm theo những qui định cứng nhắc của cơ chế cũ dưới thời bao cấp. Họ phải là những người có cái nhìn thực tế hơn về giá trị của họ đối với tổ chức mà họ lãnh đạo, họ phải có một phong cách lãnh đạo mới hợp lý hơn, có một phong cách lãnh đạo vừa dáp ứng được nhu cầu khác nhau của người lao động vừa