Mở đầu

1. Sự cần thiết nghiên cứu:

Nhật Bản hiện lμ một trong những đối tác th−ơng mại lớn của Việt Nam,

năm 2007, kim ngạch th−ơng mại hai chiều Việt - Nhật chiếm khoảng 11% tổng

kim ngạch xuất nhập khẩu hμng hoá của Việt Nam. Hơn nữa, Nhật Bản vμ Việt

Nam lại gần gũi về mặt địa lý vμ có những nét t−ơng đồng về văn hoá, điều nμy

cμng tạo nhiều thuận lợi cho Việt Nam có thể tăng c−ờng xuất khẩu sang Nhật

Bản. Thị tr−ờng Nhật Bản trong thời gian trung hạn tới vẫn lμ một trong ba thị

tr−ờng lớn nhất thế giới vμ vẫn lμ thị tr−ờng xuất khẩu trọng điểm của Việt Nam.

Nông, lâm, thuỷ sản lμ một trong những nhóm hμng xuất khẩu chủ yếu

của Việt Nam. Sự gia tăng trong kim ngạch xuất khẩu hμng nông, lâm, thuỷ sản

của Việt Nam thời gian qua có sự đóng góp không nhỏ của thị tr−ờng Nhật Bản.

Thủy hải sản lμ nhóm hμng chiếm tỷ trọng lớn nhất - trên 10% - trong kim

ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản. Thứ hai lμ gỗ vμ sản phẩm gỗ -

chiếm tỷ trọng trên 5%. Tiếp theo lμ cμ phê vμ cao su thiên nhiên, hai mặt hμng

Nhật Bản không sản xuất mμ phụ thuộc vμo nguồn nhập khẩu. Việt Nam trở

thμnh nhμ xuất khẩu cμ phê t−ơi lớn thứ 6 sang Nhật Bản từ năm 2002 vμ hiện

Nhật Bản chiếm khoảng 5% tổng kim ngạch xuất khẩu cμ phê của Việt Nam...

Tuy nhiên, những sản phẩm mμ Việt Nam có lợi thế xuất khẩu sang Nhật

Bản cũng chính lμ những sản phẩm mμ nhiều n−ớc vμ khu vực khác trên thế giới,

nhất lμ các n−ớc trong ASEAN vμ Trung Quốc có điều kiện thuận lợi để xuất

khẩu sang thị tr−ờng Nhật Bản. Đồng thời, đây cũng lμ một trong những thị

tr−ờng đòi hỏi rất khắt khe đối với hμng nhập khẩu vμ có nhiều rμo cản th−ơng

mại vμo bậc nhất thế giới. Thời gian qua, sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam gặp

rất nhiều khó khăn khi thâm nhập thị tr−ờng Nhật Bản do ch−a đáp ứng các tiêu

chuẩn kỹ thuật chặt chẽ của Nhật Bản, đặc biệt lμ vấn đề an toμn vệ sinh thực

phẩm. Từ năm 2006, Nhật Bản đã thực hiện Luật vệ sinh an toμn thực phẩm sửa

đổi với tất cả các lô hμng thực phẩm nhập khẩu, thắt chặt quy định vμ bổ sung

một số loại d− l−ợng hoá chất không đ−ợc phép có trong thực phẩm vμ tiếp tục

nâng mức hạn chế d− l−ợng hoá chất cho phép.

Tr−ớc bối cảnh cạnh tranh xuất khẩu ngμy cμng gay gắt vμ những yêu cầu

khắt khe về hμng rμo kỹ thuật th−ơng mại đối với nhập khẩu hμng nông, lâm,

thuỷ sản của Nhật Bản, xuất khẩu hμng nông, lâm, thuỷ sản của Việt Nam sang

thị tr−ờng nμy thời gian qua tuy có nhiều thμnh tựu nh−ng cũng bộc lộ những

yếu kém vμ hạn chế trong cạnh tranh, ch−a đáp ứng đ−ợc đầy đủ các yêu cầu của

thị tr−ờng Nhật Bản, ch−a phát huy hết tiềm năng vμ những lợi thế của đất n−ớc

để duy trì vμ mở rộng thị phần trên thị tr−ờng nμy. Vì vậy, chúng tôi cho rằng

2

việc nghiên cứu vμ tìm ra các giải pháp để đáp ứng hμng rμo kỹ thuật th−ơng mại

của Nhật Bản nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hμng nông, lâm, thuỷ sản sang thị

tr−ờng Nhật Bản lμ hết sức cần thiết