Ngày nay, các tập đoàn kinh tế có khả năng tác động đến nền kinh tế toàn cầu không còn xa lạ nữa. Nhiều tập đoàn có ảnh hưởng mạnh có thể làm thay đổi khuynh hướng sản xuất và tiêu dùng của thế giới, đánh bạt mọi đối thủ và thu được lợi nhuận khổng lồ. Rõ ràng, sự hình thành và phát triển của tập đoàn kinh tế mạnh là chiến lược quan trọng không chỉ đối với các doanh nghiệp mà còn đối với cả quốc gia. Chính vì vậy, mà dần dần việc ra đời của các thành phần kinh tế đã trở thành xu hướng tự nhiên trên thế giới, mang tính tất yếu như toàn cầu hoá vậy.

Là một nước đang chuẩn bị vào sân chơi toàn cầu, Việt Nam cũng hi vọng hình thành nên những tập đoàn kinh tế có đủ sức cạnh tranh ở tầm quốc tế. Các quyết định của chính phủ hình thành các tổng công ty 90, 91 nhằm tổ chức lại hệ thống các liên hiệp xí nghiệp và thí điểm thành lập các tổng công ty theo mô hình tập đoàn kinh doanh với mục tiêu là thúc đẩy tích tụ tập trung, nâng cao khả năng cạnh tranh, đồng thời thực hiện chủ trương xoá bỏ chế độ chủ quản, cấp hành chính chủ quản và sự phân biệt đối xử của nhà nước với doanh nghiệp nhà nước. Khi các tổng công ty ra đời, các nhà quản lý kinh tế hi vọng đây là những “quả đấm thép” của nền kinh tế Việt Nam, có khả năng cạnh tranh ngang ngửa với tập đoàn kinh tế thế giới. Nhưng, trải qua hơn 12 năm hình thành và phát triển “quả đấm thép” vẫn chưa thấy xuất hiện, thêm vào đó mô hình tổng công ty đã bộc lộ nhiều bất ổn về mô hình, tổ chức, chưa chứng minh được vai trò là xương sống của nền kinh tế.

Tìm được mô hình mới phù hợp với nền kinh tế nước ta, đồng thời nâng cao hiệu quả của các DNNN đang là một vấn đề rất bức xúc hiện nay. Đặc biệt là khi Việt Nam chuẩn bị gia nhập WTO thì sự xâm lấn của các Doanh nghiệp nước ngoài là không thể tránh khỏi. Việc hình thành các tập đoàn kinh tế sẽ là một biện pháp tốt để ngăn chặn được sự xâm nhập ồ ạt của các công ty nước ngoài trong điều kiện chúng ta buộc phải mở rộng thị trường để hội nhập, giúp cho sản xuất kinh doanh lớn mạnh, và vươn ra thị trường thế giới.

Có rất nhiều mô hình đã được đưa ra trong quá trình sắp xếp các doanh nghiệp nhà nước và chúng ta cũng thấy rằng không có mô hình nào là khuôn mẫu chung cho các doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp khác nhau có điều kiện thuận lợi và hạn chế khác nhau và có mô hình phù hợp khác nhau, chúng ta không thể lấy 1 mô hình làm khuôn mẫu chung cho tất cả các doanh nghiệp nhà nước . Đề tài “chuyển DNNN sang mô hình công ty mẹ-công ty con nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước” được thực hiện với mong muốn nghiên cứu sâu hơn về mô hình công ty mẹ-công ty con, những ưu điểm và nhược điểm của nó khi thực hiện, điều kiện áp dụng cũng như các loại hình doanh nghiệp nhà nước nào nên áp dụng… nhằm hoàn thiện hơn việc đưa mô hình này vào thực tiễn, để các doanh nghiệp Việt Nam có cái nhìn khách quan hơn. Từ đó chúng ta có thể tránh được hiện tượng các doanh nghiệp đua nhau thành lập theo mô hình công ty mẹ-công ty con bất chấp khả năng của doanh nghiệp như tình trạng hiện nay. Đề tài còn giới thiệu sự áp dụng thành công của một số doanh nghiệp như là một bài học kinh nghiệm để cho các doanh nghiệp có thể lấy ý kiến tham khảo khi áp dụng vào doanh nghiệp mình.

Kết cấu đề tài này gồm:

Chương 1: Khái quát chung về công ty mẹ-công ty con

Chương 2. Chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước sang mô hình công ty mẹ-công ty con tại Việt Nam

Chương 3: Giải pháp khắc phục