Đề 1: Trình bày chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp ở Đông Dương

              Bài làm

Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất Pháp bước ra khái cuộc chiến tranh với tư cách là người thắng cuộc nhưng đồng thời cũng là nước bị tổn thất nặng nề: các ngành sản xuất giảm sót, đồng Franc bị mất giá và nợ nước ngoài tăng, việc đầu tư vào nước Nga trước đó bị mất trắng, cuộc khủng hoảng thiếu trong các nước tư bản càng gây nên khó khăn cho nền kinh tế. Pháp trở thành con nợ lớn trước hết là nợ Mỹ (năm 1920 sè nợ quốc gia lên tới 300 tỉ franc). Để khắc phục hậu quả nặng nề của cuộc chiến tranh và để vực dậy nền kinh tế của nước Pháp đưa Pháp trở thành nước tư bản phát triển như trước đây, tư bản độc quyền Pháp vừa tăng cường bóc lột nhân dân lao động ở trong nước vừa đẩy mạnh khai thác thuộc địa.

Đông Dương trong đó chủ yếu là Việt Nam có khả năng tiềm tàng (một mình gắn đến phân nửa của cải vật chất cho chính quốc trong thời gian chiến tranh) cung cấp những sản phẩm đang được giá cao trên thị trường như: lúa gạo, cao su, quặng mỏ... đã trở thành miếng mồi béo bở đối với tư bản độc quyền Pháp.

Như đã nói ở trên, năm 1918 khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, Pháp tuy thắng trận nhưng bị tàn phá nặng nề, kinh tế kiệt quệ. Chúng đã ráo riết đẩy mạnh khai thác thuộc địa ở Đông Dương trong đó có Việt Nam nhằm lấp đầy quốc khố của mình. Đó mới chỉ là nguyên nhân khách quan, còn nguyên nhân chủ quan vẫn là ở bản chất của chủ nghĩa thực dân. Chẳng vậy mà Hồ Chủ Tịch đã từng nhận xét về chủ nghĩa thực dân: Chủ nghĩa thực dân là mét con đỉa có hai cái vòi - mét cái vòi nó hút máu của giai cấp vô sản ở chính quốc và một cái vòi nó hút máu của giai cấp vô sản ở thuộc địa. Như vậy là bản chất bóc lột của chủ nghĩa thực dân thì mãi mãi không thể nào thay đổi.

Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp được tiến hành với một phạm vi, quy mô rộng lớn, tính chất của nã còng khắc nghiệt hơn. Thực dân Pháp đã tăng cường đầu tư mở rộng sản xuất để bóc lột được nhiều hơn. Nếu như trước chiến tranh Đông Dương chủ yếu là thị trường tiêu thụ hàng hóa thì sau chiến tranh tư bản Pháp đã tăng cường đầu tư vào Đông Dương với quy mô lớn, tốc độ nhanh nhằm mở rộng mét sè ngành sản xuất có khả năng kiếm lợi nhiều nhất. Riêng năm 1920 vốn đầu tư của tư bản Pháp vào Việt Nam đã đạt đến 255 triệu franc và tính trong 6 năm (1924 -1929) số vốn đầu tư của Pháp tăng gấp 6 lần so với trước chiến tranh trọng tâm là tập trung vào nông nghiệp và công nghiệp.

Về nông nghiệp, Pháp đầu tư lớn nhất vào mở rộng đồn điền chủ yếu là đồn điền cao su, người ta ước tính đến năm 1927 vốn đầu tư vào nông nghiệp đạt 400 triệu franc để lập đồn điền, chóng ra sức cướp đất đai của nông dân. Năm 1918 diện tích trồng cao su là 15. 000 ha thì đến năm 1930 lên tới 120 nghìn ha. Nhiều công ty cao su lớn ra đời như công ty Đất Đỏ, Công Ty Misơlanh...

Sau nông nghiệp khai thác mỏ là ngành được Pháp chú trọng đầu tư vì đây là ngành kiếm lợi nhanh nhất. Nước ta là một nước giàu tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản đặc biệt là than đỏ. Nhiều công ty than đã có từ trước nay được đầu tư vốn để hoạt động mạnh hơn đồng thời cũng có nhiều công ty mới ra đời: công ty than Hạ Long - Đồng Đăng, công ty than Đông Triều... Bên cạnh đó chúng còn mở mét sè ngành kinh tế mới chủ yếu là công nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến như các nhà máy sợi, nhà máy rượu, diêm, đường sữa, sửa chữa ô tô, dệt... bởi những ngành này có khả năng cạnh tranh với công nghiệp Pháp và các công ty ở chính quốc không có điều kiện với tới được.

Sở dĩ Pháp đầu tư vào hai ngành này vì cao su và than là hai mặt hàng mà thị trường thế giới đang cần. Tuy vậy ngoài hai lĩnh vực trên thực dân Pháp còng chú trọng phát triển mét sè ngành khác như thương nghiệp, giao thông vận tải...