o Lý do chọn đề tài

Trong giai đoạn hiện nay, khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế

giới thì quá trình tự do hóa tài chính chắc chắn sẽ xảy ra như một bước tiến tất yếu của bất kỳ

một quốc gia có nền kinh tế phát triển nào. Song song với viễn cảnh tốt đẹp mà quá trình tự do

hóa tài chính đem l ại thì Việt Nam phải đối mặt với nguy cơ rất cao về việc hình thành những

bong bóng tài sản khi dòng vốn nước ngoài chảy vào trong nước mà không có sự kiểm soát và

điều tiết kịp thời của chính phủ.

Hậu quả của một đợt bong bóng gây ra thì đã quá rõ ràng, cùng với mức độ tàn phá của

nó theo th ời gian càng lúc càng khốc liệt hơn. Chính vì th ế mà việc phải kịp thời nhận ra các

dấu hiệu bong bóng đầu cơ đang hình thành trong nền kinh tế là điều rất cần thiết không chỉ với

những nhà đầu tư đang trực tiếp tham gia trên thị trường tài chính mà nó còn cần với cả các nhà

hoạch định chính sách của chính phủ.

o Mục tiêu nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu được thực hiện nhắm đến mục tiêu xây dựng một lý thuyết chung cho

việc nhận biết một bong bóng tài sản đang hình thành. Từ đó ứng dụng vào phân tích diễn biến

trên thị trường tài sản ở Việt Nam. Tuy chưa phải là một nền kinh tế mở hoàn toàn, cũng như

hệ thống tài chính còn non trẻ và chịu nhiều tác động của tâm lý đám đông, nhưng theo quy

luật phát triển chung, các dấu hiệu rút ra trong quá khứ của các bong bóng trên thế giới sẽ vẫn

đúng và là cơ sở chính xác cho các nhận định, đánh giá ở Việt Nam.

o Phương pháp nghiên cứu

Đề tài tập hợp các lý thuyết về bong bóng tài sản của các nhà kinh tế trên thế giới. Qua

việc phân tích bong bóng tài sản trên thế giới, rút ra những dấu hiệu của bong bóng tài sản, để

từ đó đưa ra những phân tích và nhận định về bong bóng tài sản trong các thị trường ở Việt

Nam.

o Nội dung nghiên cứu

Đề tài được thực hiện gồm 4 chương:

Chương I : L ý thuyết chung bong bóng tài sản. Mục tiêu chương này hướng dẫn người

đọc những khái niệm cơ bản nhất, nguyên nhân và quá trình hình thành một bong bóng tài sản

dưới quan điểm của nhiều trường phái kinh tế học.

Chương II: Xây d ựng dấu hiệu nhận biết một bong bóng tài sản đang hình thành bằng

cách tổng hợp và quan sát từ bốn bong bóng kinh tế điển hình trên thế giới. Đây là chương đặt

nền tảng cho việc phân tích diễn biến tình hình kinh tế ở Việt Nam.

Chương III: T ổng hợp những cơn sốt giá tài sản đã hình thành ở Việt Nam trong vòng

20 năm qua. Nhận định diễn biến hiện nay và xem xét với các dấu hiệu bong bóng đã được xây

dựng ở chương II nhằm khẳng định lại một lần nữa nền kinh tế Việt Nam đang tồn tài bong

bóng tài sản.

o Đóng góp của đề tài

Đề tài là bản tóm tắt các cơn sốt giá tài sản trên thị trường tài sản Việt Nam sau 20 năm

đổi mới và hội nhập : từ quá trình hình thành, phình to và bùng nổ các đợt bong bóng. Đề tài

mang lại tính thiết thực đối với nhiều đối tượng: các nhà hoạch định chính sách, các nhà đầu tư,

các sinh viên thuộc khối ngành kinh tế.

o Hướng phát triển của đề tài

Trong tương lai, với mong muốn xác định bong bong tài sản có tồn tại trong nền kinh tế

hay không một cách cụ thể và thuyết phục hơn, đề tài sẽ hướng đến việc sử dụng một mô hình

định lượng cụ thể. Tuy nhiên do việc thu thập những số liệu cần thiết trong nền kinh tế Việt

Nam chưa đáp ứng được những yêu cầu của mô hình, vì vậy mô hình định lượng bong bóng tài

sản chưa được đề cập trong phạm vi đề tài này. Đây cũng là một trong những hướng phát triển

mang tính thực tế cao cho các đối tượng nghiên cứu vấn đề liên quan đến bong bóng tài sản.

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ BONG BÓNG TÀI SẢN . 2

1.1 Khái niệm về bong bóng tài sản . 2

1.2 Quá trình hình thành- nguyên nhân . 3

1.3 Phân loại- lịch sử bong bóng tài sản trên thế giới 5

2. XÂY DỰNG DẤU HIỆU BONG BÓNG TÀI SẢN 8

2.1 Lịch sử bong bóng tài sản thế giới . 8

2.1.1. Bong bóng South Sea (1720) . 8

2.1.2 Bong bóng tài sản ở Nhật Bản (1985-1990) . 11

2.1.3 Khủng hoảng tài chính Thái Lan (1997) 15

2.1.4 Khủng hoảng bất động sản ở Mỹ (2001-2005) . 25

2.1.4 Tổng kết bong bóng tài sản 28

2.2 Dấu hiệu nhận biết bong bóng tài sản . 31

3. TỒN TẠI HAY KHÔNG TÌNH TRẠNG BONG BÓNG TÀI SẢN Ở VIỆT

NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 32

3.1. Nhìn lại lịch sử các đợt bong bóng tài sản ở Việt Nam từ 1990-2010 . 32

3.1.1 Bong bóng bất động sản 1993-1995 . 33

3.1.2 Bong bóng bất động sản- chứng khoán 2000-2001 . 34

3.1.3 Bong bóng chứng khoán- bất động sản 2006-2007 37

3.2. Tồn tại hay không bong bóng tài sản trong giai đoạn hiện nay . 44

KẾT LUẬN 5