TÊN ĐỀ TÀI: Phương hướng và Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành vận tải biển VN trong thời gian tới

MỤC LỤC

Lời Mở đầu. 4

CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH CỦA NGÀNH VẬN TẢI BIỂN VIỆT NAM. 6

I. Các Lý Luận Về Cạnh Tranh Và Năng Lực Cạnh Tranh. 6

1. Các lý luận về cạnh tranh. 6

1.1. Lí luận cạnh tranh cổ điển. 6

1.2. Lí luận cạnh tranh hiện đại. 7

2. Năng lực cạnh tranh và các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh. 11

2.1. Cách tiếp cận về năng lực cạnh tranh. 11

2.2. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh. 12

II. Cạnh Tranh Trong Ngành Vận Tải Biển. 15

1. Tổng quan về vị trí vai trò, đặc điểm, chức năng và sức hấp của ngành vận tải biển trong nền kinh tế quốc dân. 15

1.1. Các lĩnh vực kinh doanh. 15

1.2. Khái niệm, phân loại vận tải biển. 16

1.3. Vị trí, vai trò của vận tải biển. 19

1.4. Đặc điểm và sức hấp dẫn của ngành vận tải biển. 20

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự cạnh tranh trong ngành vận tải biển. 22

2.1. Các yếu tố vĩ mô. 22

2.2. Các yếu tố trong nội bộ ngành vận tải biển. 26

2.2.1. Sơ lược về đặc tính trung của ngành vận tải biển. 26

2.2.2. Động lực phát triển của ngành. 26

2.2.3. Các áp lực cạnh tranh trong ngành. 27

2.2.4. Bảng phân tích ma trận SWOT 29

Chương II. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRẠNH TRONG NGÀNH VẬN TẢI BIỂN. 32

1. Tổng quan về ngành vận tải biển Việt Nam. 32

2. Đánh giá năng lực cạnh tranh của toàn ngành vận tải biển. 33

2.1. Sản lượng hàng hoá thông qua vận tải biển-tuyến vận chuyển. 33

2.1.1. Khối lượng vận chuyển. 33

2.1.2. Tuyến vận chuyển. 35

2.2. Cơ sở hạ tầng. 36

2.3. Hệ thống dịch vụ hàng hải. 39

2.4. Đội tàu vận tải. 42

2.5. Nguồn nhân lực. 45

2.6. Môi trường pháp lí của Nhà nước hiện nay. 47

2.7. Tình hình và xu thế phát triển vận tải biển của các nước trong khu vực và trên thế giới. 48

2.7.1. Về độ tàu. 48

2.7.2. Về cảng biển. 51

2.7.3. Về dịch vụ hàng hải. 53

Chương III. MỘT SỐ PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA VẬN TẢI BIỂN VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2005-2010. 57

I. Cơ sở thực tiễn xác định phương hướng và đề xuất giải pháp. 57

1.1. Căn cứ vào định hướng phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2005-2010. 57

1.2. Căn cứ vào dự báo nhu cầu vận tải biển đến năm 2010-2020. 58

1.3. Căn cứ vào quy hoạch của vận tải biển Việt Nam. 62

1.4. Căn cứ vào định hướng phát triển vận tải biển. 62

II. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của vận tải biển Việt Nam giai đoạn 2005-2010. 67

2.1. Phát triển cơ sở hạ tầng. 67

2.2. Phát triển đội tàu và ngành công nghiệp đóng tàu. 68

2.3. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực theo tiêu chuẩn quốc tế. 69

2.4. Xây dựng lộ trình hội nhập khu vực và quốc tế về dịch vụ hàng hải. 71

2.5. Hoàn thiện hệ thống chính sách và pháp luật. 71

Kết luận. 72

Danh mục tài liệu tham khảo. 73

LỜI MỞ ĐẦU

Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong bối cảnh toàn cầu hoá kinh tế sự hội nhập kinh tế thế giới và khu vực đã và đang đặt ra nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức cho các doanh nghiệp nhất là khi các doanh nghiệp của nước ta vẫn còn rất yếu về năng lực cạnh tranh nếu không muốn nói là không có khả năng cạnh tranh ngay tại sân nhà.

Ngành vận tải biển của nước ta cũng đang ở trong tình trạng như vậy mặc dù ngành này đã và đang có những bước phát triển nhanh chóng, đóng góp đáng kể vào ngân sách Nhà nước nhưng trong thời gian tới cũng gặp không ít khó khăn vì cạnh tranh ngày càng gay gắt của các doanh nghiệp nước ngoài khi họ tham gia định tuyến ở nước ta. Khi tham gia vào quá trình tự do hoá thương mại trong lĩnh vực vận tải biển nghĩa là chúng ta sẽ buộc phải có những điều chỉnh về chính sách đối với việc dành hàng vận chuyển cũng như sự lựa chọn của khách hàng đối với các doanh nghiệp có uy tín và có chi phí về giá thành hạ. Do đó việc nâng cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động dịch vụ vận tải là yêu cầu cấp bách hiện nay của ngành để chủ động hội nhập, vừa đứng vững trên thị trường trong nước vừa nhanh chóng vươn ra thị trường khu vực và thế giới.

Để thực hiện được mục tiêu đó trong tiến trình hội nhập khu vực và thế giới thì vấn đề nghiên cứu giải pháp phù hợp và có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ trong vận tải biển là hết sức cần thiết. Nên em đã quyết định trọn đề tài “Phương hướng và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành vận tải biển Việt Nam trong thời gian tới” làm báo cáo thực tập chuyên đề.

Trong nghiên cứu của mình em chia ra làm 3 phần như sau:

Chương I. Cơ sở lí luận về cạnh tranh của ngành vận tải biển.

Chương II. Phân tích, đánh giá thực trạng về năng lực cạnh tranh trong ngành vận tải biển Việt Nam.

Chương III. Một số phương hướng, giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của vận tải biển Việt Nam giai đoạn 2005-2010.

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo thạc sĩ Bùi Đức Tuân là giáo viên hướng dẫn, cô Bình nghiên cứu viên chính, các cán bộ trong vụ kết cấu hạ tầng, anh Nguyễn Việt Hồng cán bộ Vụ kết cấu hạ tầng và đô thị đã giúp đỡ em tận tình để em có thể hoàn thành được bản báo cáo nghiên cứu của mình