?Trang

Mục Lục

Lời mở đầu 1

Chương 1. Tổng quan về chi phí vận tải và giao nhận đối với 5

hàng hóa xuất khẩu của việt nam trong giai đoạn hiện nay

1.1. Tác động của việc giảm thiểu chi phí vận tải và giao nhận đến chi phí 5

xuất khẩu của hàng hóa trong bối cảnh tự do cạnh tranh

1.1.1. Các yếu tố cấu thành chi phí xuất khẩu 5

6

1.1.2. Chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu của hàng hóa

1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí vận tải, giao nhận và tác động của 8

việc giảm thiểu các chi phí nêu trên đến chi phí xuất khẩu hàng hóa

1.1.4. Vai trò, tác động và thực trạng sử dụng dịch vụ vận tải, giao nhận thuê 13

ngoài của các doanh nghiệp

1.2. Thực trạng chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu 22

của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam

1.2.2. Thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất

khẩu của một số mặt hàng thuộc nhóm hàng nông, lâm, thuỷ sản

1.2.2.1. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu gạo 26

1.2.2.2. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu cà phê 30

1.2.2.3. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu thuỷ sản 34

1.2.3. Thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu 38

của một số mặt hàng thuộc nhóm hàng công nghiệp chế biến

1.2.3.1. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu hàng dệt may 38

1.2.3.2. Chi phí vận tải, giao nhận trong tổng chi phí xuất khẩu hàng giày dép 40

1.3. Đánh giá chung về thực trạng chi phí vận tải và giao nhận trong tổng 41

chi phí xuất khẩu của một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam

1.3.1. Những kết quả đạt được 41

1.3.2. Một số tồn tại cần giải quyết để giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận đối 43

với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực ở Việt Nam

Chương 2. Một số giải pháp nhằm giảm thiểu chi phí vận tảI và 46

giao nhận đối với hàng hóa xuất khẩu chủ lực của việt Nam

trong bối cảnh hội nhập

2.1. Xu hướng phát triển dịch vụ logistics thế giới và những cơ hội, thách 46

thức của doanh nghiệp Việt Nam trong việc giảm thiểu chi phí vận tải và

giao nhận hàng hoá xuất khẩu

2.1.1. Xu hướng phát triển dịch vụ logistics thế giới 46

2.1.2. Cơ hội và thách thức của doanh nghiệp VN trong việc giảm thiểu chi 53

phí vận tải và giao nhận hàng hóa XK trong bối cảnh hội nhập KT quốc tế

2.1.3 Quan điểm và định hướng đối với việc giảm thiểu chi phí vận tải và giao 56

nhận hàng hóa xuất khẩu

2.2. Các giải pháp chủ yếu đối với doanh nghiệp để giảm thiểu chi phí vận 61

tải, giao nhận nhằm giảm chi phí xuất khẩu hàng hóa

2.2.1. Các giải pháp vĩ mô 61

2.2.2.Các giải pháp đối với doanh nghiệp 65

2.2.2.1.Đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải, giao nhận 65

2.2.2.2.Đối với doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu hàng hoá nói chung 66

2.2.2.3. Các giải pháp đối với doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu nhóm hàng 69

nông lâm thủy sản

2.2.2.4. Các giải pháp đối với doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu nhóm hàng 72

công nghiệp chế biến

Kết luận 76

Tài liệu tham khảo 78

Lời mở đầu

Trong những năm gần đây, quá trình tự do hóa thương mại và hội nhập

kinh tế quốc tế đã làm cho nhu cầu mua bán, trao đổi hàng hoá trên thế giới

là rất lớn và tăng trưởng không ngừng. Trong bối cảnh như vậy, việc tổ chức

thực hiện dịch vụ vận tải và giao nhận theo hướng hiện đại nhằm giảm chi

phí logistics để từ đó giảm tổng chi phí xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh

tranh cho hàng hóa và doanh nghiệp Việt Nam là hết sức cần thiết.

Tuy nhiên, kết quả của các nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy,

năng lực cạnh tranh về giá của hàng xuất khẩu Việt Nam nói chung và của

hàng nông, lâm, thủy sản và hàng công nghiệp chế biến, chế tạo nói riêng so

với các mặt hàng cùng loại của các nước trong khu vực và trên thế giới hiện

chưa đạt mức cao. Nguyên nhân của vấn đề trên một phần do chi phí cho các

hoạt động vận tải, giao nhận còn chiếm tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu giá

xuất khẩu của hàng hoá. Chính vì vậy, việc tìm lời giải cho bài toán giảm

thiểu chi phí vận tải, giao nhận đang là vấn đề quan trọng để các doanh

nghiệp có thể giảm tổng chi phí xuất khẩu, tạo cho hàng xuất khẩu Việt Nam

có giá cạnh tranh cao trên thị trường.

Hiện nay, đã có một số tài liệu, công trình nghiên cứu ở trong nước và

nước ngoài đề cập đến các vấn đề có liên quan đến hoạt động vận tải, giao

nhận hàng hoá xuất khẩu dưới các góc độ khác nhau như: (1) Nguyễn Thâm,

Vận tải đa phương thức & Logistics, Tạp chí Visaba Times của Hiệp hội giao

nhận, kho vận Việt Nam số 62, tháng 7/2004; (2) Phạm Thị Cải, Nghiên cứu

kinh nghiệm quốc tế về dịch vụ hậu cần và những bài học rút ra cho Việt

Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Bộ Thương mại, mã số 2005 ư 78 ư

006; (3) Phạm Thị Cải, Các giải pháp để giảm thiểu chi phí liên quan đến

hoạt động vận tải, giao nhận và bảo hiểm nhằm nâng cao sức cạnh tranh

của hàng xuất khẩu Việt Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, Bộ Công

Thương, mã số 2006 ư 78 ư 003; (4) Cục Hàng hải Việt Nam, Báo cáo đánh

giá thực trạng hoạt động vận tải biển và dịch vụ hàng hải sau 4 năm thi hành

1

Luật doanh nghiệp, những kiến nghị với Chính phủ, Hà Nội, tháng 7/2004;

(5) Cục Hàng hải Việt Nam, Các bài tham luận tại Hội nghị vận tải và dịch

vụ hàng hải 2004, Hà Nội, tháng 7/2004; (6) Viện Chiến lược và phát triển

giao thông vận tải và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, Quy hoạch phát

triển vận tải biển Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến 2020, Hà Nội

2003; (7) Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TW ư Nâng cao năng lực cạnh

tranh xuất khẩu trên cơ sở cắt giảm chi phí, trường hợp của Việt Nam; (8)

Viện Nghiên cứu Thương mạiư Bộ Công Thương, Điều tra kênh tiêu thụ sản

phẩm cà phê ở Đăk Lăk, 2002; (9) SCM Corporation, Supply Chain Insight,

Kết quả khảo sát về logistics 2008; (10) Review of Transport and Logistics

Development in Viet Nam, Dongwoo Ha, Transport and Tourism Division,

United Nation ESCAP, 10/2004; (11) Geetha Karandawala, Tranport and

Tourism Division, UNESCAP, Institutional & Legal Framework Required

to Establish & Strengthen Multimodal Transport & Logistics Service,

10/2004; (12) World Bank, Vietnam Logistics Development, Trade

Facilitation

Tuy vậy, chưa có công trình nào tiến hành nghiên cứu một cách đầy đủ

và có hệ thống về thực trạng chi phí vận tải, giao nhận đối với một số mặt

hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt là đối với các mặt hàng nông,

lâm, thủy sản và hàng công nghiệp chế biến.

Để giúp các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu Việt Nam nói chung và

các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu các nhóm hàng nông, lâm, thủy sản và

nhóm hàng công nghiệp chế biến nói riêng có được giải pháp thiết thực để

giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận, góp phần giảm tổng chi phí xuất khẩu

hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế, Bộ Công

Thương đã cho phép tổ chức nghiên cứu đề tài: “Giải pháp nhằm giảm thiểu

chi phí vận tải và giao nhận đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của

Việt Nam hiện nay”.

Mục tiêu chính của đề tài là: Nghiên cứu đề xuất các giải pháp để

giảm thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải và giao nhận nhằm giảm

chi phí xuất khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh đối với một số mặt hàng

xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.

Đối tượng nghiên cứu của Đề tài là:

ư Các chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với một số

mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam

ư Các chính sách và giải pháp vĩ mô nhằm giảm thiểu các chi phí liên

quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với hàng hoá xuất khẩu.

ư Các giải pháp của doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nghiệp kinh

doanh dịch vụ vận tải và giao nhận để giảm thiểu các chi phí liên quan đối

với hàng hoá xuất khẩu.

Phạm vi nghiên cứu của Đề tài:

ư Về nội dung: Do các vấn đề về phương pháp luận, kinh nghiệm

của các nước trong việc phát triển dịch vụ logistics và giải pháp chủ yếu để

giảm thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với hàng

xuất khẩu của Việt Nam nói chung đã được nghiên cứu ở các đề tài nghiên

cứu khoa học cấp Bộ ư Bộ Công Thương mã số 2005ư 8ư 006 (năm 2005) và

2006ư 78ư 003 (năm 2006) nên Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các chi phí

liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận đối với một số mặt hàng xuất

khẩu chủ lực của Việt Nam, các mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu lớn, Việt

Nam có tiềm năng xuất khẩu và chi phí vận tải, giao nhận có ảnh hưởng lớn

đến chi phí xuất khẩu. Do giới hạn về nhiều mặt, Đề tài tập trung nghiên cứu

giải pháp để giảm thiểu chi phí vận tải, giao nhận đối với hai nhóm hàng

chính là: Nhóm các mặt hàng nông, lâm, thủy sản và nhóm các mặt hàng

công nghiệp chế biến.

ư Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các chi phí và giải pháp giảm

thiểu chi phí liên quan đến hoạt động vận tải, giao nhận hàng hoá xuất khẩu

ở Việt Nam giai đoạn 2001 ư 2007 và cho những năm tiếp theo.

Các phương pháp chủ yếu được sử dụng kết hợp để thực hiện Đề tài là:

Khảo sát, thu thập thông tin, tư liệu, tổng hợp, phân tích, so sánh, phương

pháp ngoại suy, phương pháp lấy ý kiến chuyên gia, hội thảo chuyên đề

Ngoài phần mở đầu, kết luận, Đề tài được kết cấu thành 2 chương:

Chương 1: Tổng quan về chi phí vận tải và giao nhận đối với hàng

xuất khẩu của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Chương 2: Một số giải pháp nhằm giảm thiểu chi phí vận tải và giao

nhận đối với hàng hóa xuất khẩu chủ lực của Việt Nam

trong bối cảnh hội nhậ