Đề án môn học                                                                  Trường ĐHKTQDHN                  

CHƯƠNG I.        MÉT SÈ LÝ LUẬN VỀ CẠNH TRANH TRONG

QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ.

I.                     Những vấn đề lý luận chung về cạnh tranh.

1.     Khái niệm về cạnh tranh.

     Vấn đề cạnh tranh kinh tế, về mặt lý luận, từ lâu đã được các nhà kinh tế học trước C. Mác và chính các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin cũng đã đề cập đến.

    Ở nước ta trong quá trình đổi mới nền kinh tế đã có sù thay đổi về tư duy, quan niệm và cách thức đối xử với cạnh tranh và độc quyền. Cạnh tranh vừa là môi trường, vừa là động lực trong nền kinh tế thị trường. Trong văn kiện Đại hội VIII của Đảng đã ghi rõ: cơ chế thị trường đòi hỏi phải hình thành một môi trường cạnh tranh lành mạnh hợp pháp, văn minh. Cạnh tranh vì lợi Ých phát triển đất nước, chứ không phải làm phá sản hàng loạt, lãng phí các nguồn nhân lực, thôn tính lẫn nhau. Trong mục tiêu tổng quát của kế hoạch 5 năm 2001 - 2005 Đảng ta khẳng định phải: “Nâng cao rõ rệt hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế”.

     Như vậy “cạnh tranh là quan hệ kinh tế mà ở đó các chủ thể kinh tế ganh đua nhau tìm mọi biện pháp, cả nghệ thuật lẫn thủ đoạn để đạt mục tiêu kinh tế của mình, thông thường là chiếm lĩnh thị trường, giành lấy khách hàng cũng như các điều kiện sản xuất, thị trường có lợi nhất. Mục đích cuối cùng của các chủ thể kinh tế trong quá trình cạnh tranh là tối đa hóa lợi Ých. Đối với người sản xuất kinh doanh là lợi nhuận, đối với người tiêu dùng là lợi Ých tiêu dùng và sự tiện lợi”.

2.     Tính chất của cạnh tranh.

    Các kết quả nghiên cứu đều cho rằng, khi nói đế tính chất của cạnh tranh có hai loại: Cạnh tranh lành mạnh và cạnh tranh không lành mạnh.

3.     Các tiêu thức phân chia cạnh tranh.             

Cạnh tranh được phân chia theo nhiều loại dựa trên các tiêu thức khác nhau

3.1.   Dưới góc độ các chủ thể kinh tế tham gia thị trường, có cạnh tranh giữa          những nhà sản xuất(người bán) với nhau, giữa những người mua và người bán, người sản xuất và người tiêu dùng, và giữa những người mua với nhau. Ở đây cạnh tranh xoay quanh vấn đề: Chất lượng hàng hóa, giá cả và điều kiện dịch vụ.

3.2.     Dưới góc độ thị trường, góc độ thực chứng thì có hai loại cạnh tranh:

a. Cạnh tranh hoàn hảo hay thuần túy: Là tình trạng cạnh tranh trong đó giá cả của một loại hàng hóa là không thay đổi trong toàn bộ địa danh của thị trường, bởi vì

Nguyễn Thị Phương Thúy - Lớp Quản lý kinh tế 43B