1.Tính cấp thiết của đề tài

Cán cân thanh toán quốc tế (CCTTQT) ghi lại toàn bộ các giao dịch kinh tế của một nước với phần còn lại của

thế giới. Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, CCTTQT sẽ luôn biến động. Thực tế trong thời gian qua, đặc

biệt sau 2 năm Việt Nam chính thức gia nhập WTO, một lượng lớn vốn nước ngoài đã và đang đổ vào Việt Nam,

cùng với nó là thâm hụt cán cân vãng lai (CCVL) có xu hướng ngày càng tăng. Trong luồng vốn vào Việt Nam,

ngoài vốn đầu tư trực tiếp FDI và vốn hỗ trợ phát triển (ODA), vốn đầu tư gián tiếp (FPI) và vốn ngắn hạn có xu

hướng tăng lên và chiếm tỷ trọng ngày càng cao. Những biến động về xuất nhập khẩu cùng với những biến động

về luồng vốn sẽ luôn là những nguy cơ gây bất ổn cho nền kinh tế.

Từ trước đến nay, các biện pháp điều chỉnh CCTTQT chủ yếu là các biện pháp điều chỉnh trực tiếp như chính

sách thương mại và ngoại hối. Theo yêu cầu hội nhập quốc tế, các hạn chế đối với thương mại và ngoại hối sẽ

dần dần được rỡ bỏ theo các cam kết của Việt Nam ký với các tổ chức quốc tế. Trong khi đó việc sử dụng các

biện pháp điều chỉnh gián tiếp CCTTQT của Việt Nam như chính sách tỷ giá, chính sách tiền tệ và chính sách tài

khoá còn mới mẻ đối với Việt Nam.

Trước những đòi hỏi của thực tế nói trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện các biện pháp điều chỉnh cán

cân thanh toán quốc tế của Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế” cho luận án tiến sĩ kinh tế của

mình.

2. Tình hình nghiên cứu

CCTTQT của Việt Nam là đề tài được nhiều bài báo và các công trình nghiên cứu đề cập đến, nhưng nội dung

chủ yếu là về vấn đề thiết lập, quản lý, phân tích và đánh giá CCTTQ. Luận án có thể coi là công trình đầu tiên

nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống từ lý luận đến thực tiễn các biện pháp điều chỉnh CCTTQT của

Việt Nam.

3. Mục tiêu nghiên cứu

Tổng hợp những vấn đề lý luận về các biện pháp điều chỉnh CCTTQT. Đánh giá thực trạng các biện pháp điều

chỉnh CCTTQT của Việt Nam từ 1997-2008. Trên cơ sở đó, đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng một hệ thống

các biện pháp điều chỉnh CCTTQT đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam