Như chúng ta đã biết, quá trình sản xuất xã hội là là sự tham gia của ba yếu tố đó là: lao động, đối tượng lao động và tư lịêu lao động.

Lao động sử dụng tư liệu lao động tác động vào đối tượng lao động để tạo ra sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của cá nhân và xã hội. Mối tương quan giữa một bên là lao động, đối tượng lao động, tư liệu lao động sử dụng và một là sản phẩm tạo ra được gọi là năng suất.

Theo ngôn ngữ hiện đại, phần lao động + đối tượng lao động + tư liệu lao động đã sử dụng trong quá trình sản xuất được gọi là “đầu vào”. Còn sản phẩm kết quả của sản xuất được tạo ra tương ứng với đầu vào đã sử dụng gọi là “đầu ra”. Năng suất chính là quan hệ so sánh giữa đầu ra và đầu vào.

Từ xa xưa loài người luôn mong mỏi “ngày một tốt hơn, hôm nay tốt hơn hôm qua, ngày mai tốt hơn ngày nay” đó là ước mong tự nhiên, là ham me bản chất của con người. Đó là niềm tin, hy vọng và là động lực nội tâm của mỗi con gnười thôi thúc con người tìm mội cách làm việc tốt hơn, có năng suất cao hơn, thúc đẩy sự tiến bộ không ngừng của nhân loại. Mặc dù vậy khái niệm năng suất được hình thành muộn hơn và cũng có quá trình phát triển lịch sử của nó, từ thấp lên cao, từ đơn giản đến phức tạp và được hoàn thiện dần.

Khi cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất bắt đầu (khoảng cuối thế kỷ 19), cuộc cách mạng trong kỹ thuật sản xuất thay thế lao động thủ công bằng lao động cơ giới, chuyển từ công trường thủ công sang công xưởng sản xuất, từ đó xuất hiện đại công nghiệp cơ khí, mở rộng phân công lao động xã hội, thì nền công nghiệp đã có bước nhảy vọt, “khả năng, hiệu quả” của sản xuất đạt trình độ cao hơn hẳn trước đó thì thuật ngữ năng suất cũng bắt đầu xuất hiện.