MỞ ĐẦU

1. Tính cần thiết của đề tài

Việc làm cần thiết là nghiên cứu sâu sắc và toàn diện nhằm dựng lại một cách có hệ thống quá trình vận động cách mạng tại các tỉnh ven biển Nam Trung bộ (VBNTB), và để cùng với cao trào chung cả nước khẳng định tầm vóc của cuộc vận động giải phóng dân tộc 1939-1945, sù lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng, sự vận dụng sáng tạo, linh hoạt đường lối của Trung ương của các đảng bộ địa phương nhằm rút ra những kinh nghiệm bổ Ých, bác bỏ những luận điệu xuyên tạc, những nhận định sai lầm về ý nghĩa thắng lợi của cuộc vận động cách mạng này.

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Vấn đề này đã được đề cập ở những mức độ khác nhau. Song, các công trình nghiên cứu cơ bản về thời kỳ 1920 - 1945 và các sách chuyên khảo về Cách mạng Tháng Tám của Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam, Ban nghiên cứu lịch sử Đảng Trung ương (sau này là Viện Lịch sử Đảng) và các nhà sử học trong nước tuy mang tính lý luận cao nhưng chủ yếu chỉ đề cập tới những sự kiện tiêu biểu và những vấn đề phương pháp luận về Cách mạng Tháng Tám trên phạm vi cả nước. Các tác giả nước ngoài nghiên cứu về lịch sử Việt Nam thời kỳ này, do thiếu nguồn tài liệu và nhất là do lập trường quan điểm nên không thể có một cái nhìn toàn diện. Có tác giả đưa ra những nhận định sai lệch, gây tranh luận về những vấn đề quan yếu của cuộc vận động cách mạng này. Những cuốn lịch sử Đảng bộ địa phương tuy nêu lên được những sự kiện cụ thể, sinh động của địa phương nhưng chỉ ở phạm vi từng tỉnh, chưa đề cập đến phong trào chung có tính liên kết tiêu biểu của khu vực. Vẫn có một vài cuốn chưa phản ánh đầy đủ các mặt của cao trào cách mạng 1939 - 1945 tại địa phương mình; có những vấn đề quan trọng còn bỏ ngỏ, chưa giải quyết thấu đáo hoặc còn đang tranh luận. Như vậy, cho đến nay vẫn chưa có công trình nghiên cứu riêng về sự lãnh đạo quá trình vận động cách mạng 1939 - 1945 của Đảng bộ các tỉnh VBNTB một cách có hệ thống và có tính khái quát cao. Tuy vậy, những công trình đã nêu trên là cơ sở quan trọng để tác giả luận án tham khảo và kế thừa trong việc tiếp xúc các sự kiện lịch sử, nguồn tài liệu phương pháp luận vào quá trình thực hiện đề tài.

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận án

Mục đích của luận án nhằm phản ánh một cách toàn diện, hệ thống toàn bộ hoạt động của Đảng bộ các tỉnh VBNTB thời kỳ 1939 - 1945 theo chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược và xây dựng lực lượng của Đảng và toàn bộ phong trào cách mạng của quần chúng dưới sự lãnh đạo trực tiếp của các Đảng bộ này.

Luận án có nhiệm vụ làm rõ quá trình Đảng bộ các tỉnh VBNTB chuẩn bị mọi mặt để tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền: xây dựng đảng bộ về tổ chức và tư tưởng, xây dựng lực lượng chính trị của quần chúng xây dựng lực lượng vò trang, căn cứ địa, hướng dẫn quần chúng đấu tranh và nắm vững điều kiện của thời cơ khởi nghĩa. Phân tích những ưu điểm và hạn chế của các Đảng bộ trong lãnh đạo quá trình vận động cách mạng 1939 - 1945 tại địa phương và nêu lên những kinh nghiệm có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

Đối tượng nghiên cứu của luận án là sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Đảng bộ các tỉnh VBNTB. Về phạm vi, luận án sẽ trình bày ở mức độ hợp lý phong trào cách mạng tại các địa phương trước khi có sự chuyển hướng chỉ đạo chiến lược của Đảng và có đề cập tới những nét chính của phong trào cả khu vực miền Trung cũng như cả nước trong cùng thời kỳ, nhưng trọng tâm của luận án là tập trung trình bày quá trình Đảng bộ các tỉnh VBNTB lãnh đạo quá trình vận động cách mạng 1939 - 1945 tại địa phương.

5. Cơ sở lý luận, nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu