Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông

Chương 1

GIỚI THIỆU

1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1.1 Tính cấp thiết của đề tài

Trong bối cảnh hiện nay, xu thế hội nhập và tự do hóa thương mại diễn ra

mạnh mẽ trong mỗi khu vực và trên toàn thế giới. Cùng với xu thế đó, Việt Nam

bằng những thành tựu phát triển kinh tế trong tiến trình đổi mới cũng đã và đang

tích cực hội nhập với nền kinh tế thế giới. Bằng chứng cho thấy đó là những năm

gần đây, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã gia tăng đáng kể. Về xuất khẩu

hàng hoá, năm 2007, xuất khẩu đạt mức cao nhất từ trước đến nay và tăng trưởng

với tốc độ cao. Kim ngạch xuất khẩu đạt 47,7 tỷ USD, tăng 21% so với năm

2006. Năm 2008, giá trị xuất khẩu hàng hoá ước đạt 65 tỷ USD, tương đương

73% GDP, tăng 33,9% so với năm 2007. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá

của năm 2008 đạt mức cao gấp nhiều lần so với những năm trước đó. Năm 2007

– 2008, tốc độ xuất khẩu tăng nhanh hơn 2 lần so với tốc độ tăng GDP; Tổng kim

ngạch xuất khẩu và nhập khẩu cao gấp 1,6 lần so với tổng giá trị GDP. Tuy

nhiên, năm 2009, do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới, xuất khẩu năm

này giảm còn 56,58 tỷ USD.

Việc mở ra các quan hệ ngoại thương ngày càng rộng rãi đặt ra những cơ

hội và thách thức cho các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu của Việt

Nam. Trong quá trình buôn bán với nước ngoài, thanh toán quốc tế là công việc

rất quan trọng mà mọi nhà xuất nhập khẩu đều hết sức quan tâm. Chất lượng của

hoạt động thanh toán sẽ có ảnh hưởng quyết định đến hiệu quả kinh tế của hoạt

động kinh doanh ngoại thương. Hơn nữa, thông qua hoạt động thanh toán quốc

tế các doanh nghiệp ngày càng thu hút nhiều khách hàng và có cơ hội khẳng định

vị thế của mình trên trường quốc tế, tăng thu nhập và phát triển ổn định trong

môi trường cạnh tranh. Trong kinh doanh ngày nay, thanh toán quốc tế đang

ngày trở nên phổ biến. Những phương thức thanh toán truyền thống như tiền mặt

đã dần được thay thế bằng những phương thức thanh toán hiện đại hơn, nhanh

chóng hơn. Những phương thức thanh toán quốc tế ngày nay ngày càng nhiều.

Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông

Các doanh nhân cũng sử dụng chúng một cách thông dụng hơn trong hoạt động

giao thương của mình. Tuy nhiên, do tính chất đặc biệt của nó nên hoạt động

thanh toán quốc tế rất dễ gặp rủi ro. Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với các doanh

nghiệp là cần có kiến thức vững chắc về phương thức thanh toán quốc tế nhất

định được áp dụng trong từng lần giao thương. Chính vì vậy, việc tổng kết thực

tiễn tìm ra các giải pháp nhằm tìm ra các giải pháp để hoàn thiện hoạt động thanh

toán quốc tế là một điều hết sức cần thiết.

Là một doanh nghiệp mới Cổ Phần Mê Kông phần hóa và tham gia vào thị

trường xuất khẩu trong thời gian gần đây. Tuy vậy, công ty Cổ Phần Mê Kông đã

đạt được những kết quả đáng kể trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, trong đó có sự

đóng góp không nhỏ của sự thành công của hoạt động thanh toán quốc tế. Tuy

nhiên, do bản chất của hoạt động thanh toán quốc tế, hoạt động này khó tránh

khỏi những rủi ro. Vì vậy, việc nghiên cứu kỹ lưỡng về những phương thức

thanh toán quốc tế mà công ty áp dụng và qua đó đánh giá hiệu quả của chúng

đối với hoạt động xuất nhập khẩu của công ty là điều hết sức cần thiết. Vì thế, em

đã chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế trong hoạt

động xuất khẩu gạo của công ty Cổ Phần Mê Kông” để có thể đi sâu nghiên

cứu cách thức thanh toán của công ty với các đối tác nước ngoài. Đồng thời phân

tích hiệu quả của từng phương thức thanh toán trong hoạt động xuất khẩu gạo

của công ty. Từ đó có thể đánh giá được những lợi thế cũng như hạn chế của

từng phương thức mà có thể áp dụng phù hợp vào việc kinh doanh của công ty

nhằm góp phần làm tăng hiệu quả kinh doanh của công ty Cổ Phần Mê Kông.

1.1.2 Cở sở khoa học, thực tiễn

Trong xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế hiện nay, khi các quốc gia đều đặt

kinh tế đối ngoại lên hàng đầu, coi hoạt động kinh tế đối ngoại là con đường tất

yếu trong chiến lược phát triển kinh tế đất nước thì hoạt động của TTQT ngày

càng đóng một vai trò quan trọng không thể thiếu và trở thành một hoạt động cơ

bản trong kinh doanh xuất nhập khẩu. Hoạt động TTQT là một mắt xích không

thể thiếu trong toàn bộ dây chuyền thực hiện một hợp đồng ngoại thương. Vì thế,

việc nghiên cứu để nắm vững nghiệp vụ thanh toán quốc tế là một yêu cầu cần

thiết đối với nhà kinh doanh xuất nhập khẩu để giúp họ có thể nắm rõ đặc điểm

và cân nhắc để vận dụng phương thức thanh toán nào hợp lý hơn trong từng

trường hợp cụ thể.

Là một nước đang phát triển với tốc độ tăng trưởng kinh tế đứng thứ ba khu

vực, sau Trung quốc và Ấn độ, Việt Nam đã và đang không ngừng mở rộng hoạt

động ngoại thương cới các nước trên thế giới. Những năm gần đây, doanh thu từ

xuất khẩu đã mang lại nguồn ngoại tệ đáng kể cho đất nước. Đặc biệt là từ việc

xuất khẩu các mặt hàng nông sản, đáng nói đến chính là mặt hàng gạo. Với

những điều kiện tự nhiên thuận lợi Việt Nam đã ngày càng khẳng định danh hiệu

nước xuất khẩu gạo đứng thứ 2 trên thị trường thế giới. Đối với Đồng Bằng Sông

Cửu Long, là vựa lúa lớn nhất cả nước, xuất khẩu gạo hàng năm luôn dẫn đầu cả

nước về sản lượng và giá trị, hoạt động xuất khẩu gạo của các doanh nghiệp ở

Đồng Bằng Sông Cửa Long đã và đang phát triển mạnh mẽ. Cùng với xu thế xuất

khẩu đó đó, hoạt động thanh toán quốc tế cũng gia tăng về số lượng và ngày càng

cải thiện được chất lượng.

Tuy nhiên, hiện tại, ở Việt Nam nói chung Đồng Bằng Sông Cửu Long nói

riêng, nhiều doanh kinh doanh xuất nhập khẩu vẫn còn mắc phải những sai lầm

do chưa vận dụng hợp lý các phương thức thanh toán thích hợp với những trường

hợp cụ thể, gây nhiều thiệt hại cho bản thân hoặc tăng chi phí kinh doanh do phải

thay đổi chứng từ. Nhìn chung, điểm yếu của nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu

này còn là thiếu kinh nghiệm giao dịch trên thị trường quốc tế. Phần lớn không

xem xét kỹ hoặc hiểu hết những rủi ro về luật pháp có thể xảy ra từ những điểm

chưa rõ ràng trong hợp đồng xuất nhập khẩu. Một số doanh nghiệp, vẫn còn

nhiều hạn chế khi làm ăn với các đối tác nước ngoài, do không nắm rõ về tình

hình kinh tế chính trị của những nước đối tác hoặc do chính sách của họ thay đổi

thường xuyên, cũng còn nhiều quốc gia hiện có chính sách, luật lệ không rõ ràng.

Điều này cho thấy, công tác nghiên cứu, tìm hiểu về các phương thức thanh toán

quốc tế trong các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam nói chung Đồng Bằng

Sông Cửu Long nói riêng vẫn chưa được chú trọng đúng mức. Cho nên việc

nghiên cứu và phân tích hiệu quả của các phương thức thanh toán quốc tế trong

hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam nói

chung, Đồng Bằng Sông Cửu Long nói riêng, đơn cử là Công ty Cổ Phần Mê

Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông

Kông Cần Thơ. Việc phân tích này sẽ giúp công ty phát hiện ra được những ưu

điểm cũng như những hạn chế của từng phương thức thanh toán để có thể áp

dụng hợp lý mỗi phương thức vào từng đối tác, từng thị trường cụ thể.

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1.2.1 Mục tiêu chung

Đề tài có mục tiêu chung là tập trung phân tích các phương thức thanh toán

quốc tế mà công ty Cổ Phần Mê Kông đã sử dụng và hiệu quả của chúng trong

hoạt động xuất khẩu gạo của công ty. Đồng thời tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng

đến hiệu quả của việc thanh toán quốc tế nhằm có biện pháp phòng ngừa rủi ro

và vận dụng có hiệu quả các phương thức thanh toán vào từng hợp đồng cụ thể

để nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty.

1.2.2 Mục tiêu cụ thể

Đề tài tập trung vào những mục tiêu cụ thể như sau:

Tìm hiểu về công ty và hoạt động xuất khẩu gạo của công ty Cổ Phần Mê

Kông.

Phân tích các phương thức thanh toán quốc tế mà công ty đã áp dụng và

hiệu quả của từng phương thức trong trong quá trình kinh doanh xuất khẩu gạo

của công ty.

Nghiên cứu những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả của việc thanh toán

quốc tế của công ty

Đề ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động thanh toán

quốc tế của công ty.

1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU

1.3.1 Phạm vi không gian

Đề tài được nghiên cứu tại công ty Cổ Phần Mê Kông Cần Thơ.

1.3.2 Phạm vi thời gian

Số liệu sử dụng trong đề tài này được thu thập từ năm 2008 đến 6 tháng đầu

năm 2010.

Thời gian thực hiện đề tài từ 09/09/2010 đến ngày 15/11/2010.

Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế tại công ty Cổ Phần Mê Kông

1.3.3 Đối tượng nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu các phương thức thanh toán quốc tế mà công ty

Cổ Phần Mê Kông áp dụng và hiệu quả của từng phương thức thanh toán đó đối

với hoạt động xuất khẩu mặt hàng gạo của công ty từ năm 2008 đến nửa đầu năm

20