MỤC LỤC

CHƯƠNG I 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI 1

I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ FDI 1

1. Khái niệm 1

2. Các đặc điểm của đầu tư trực tiếp nước ngoài 2

3. Các hình thức đầu tư nước ngoài ở Việt Nam 3

* Hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (HĐHTKD) 4

* Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài 4

* Hình thức doanh nghiệp liên doanh (DNLD) 4

II. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG THU HÚT FDI 5

1. Các yếu tố khách quan. 5

1.1. Xu hướng của dòng FDI trên thế giới. 5

1.2. Động cơ, chính sách của các nhà đầu tư. 5

2. Môi trường đầu tư của nước tiếp nhận đầu tư (Các yếu tố khách quan). 6

2.1. Môi trường chính trị. 6

2.2. Các chính sách kinh tế. 7

2.3. Hệ thống luật pháp. 7

2.4. Các thủ tục hành chính 7

III. TÁC ĐỘNG CỦA FDI ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN 8

1. Tác động tích cực của FDI: 8

1.1. FDI là một trong những nguồn vốn quan trọng để bù đắp sự thiếu hụt vốn đàu tư, ghóp phần tạo ra sự tăng trưởng và phát triển kinh tế 8

1.2. FDI mang lại kỹ thuật công nghệ cho nước tiếp nhận đầu tư 9

1.3. FDI thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế 10

1.4. FDI góp phần phát triển nguồn nhân lực và tạo thêm nhiều việc làm mới 11

1.5. FDI làm tăng thu ngoại tệ và làm tăng nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước 12

1.6. Đầu tư trực tiếp nước ngoài thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế 12

2. Những tác động tiêu cực 13

2.1. Ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế 13

2.1. Những ảnh hưởng về mặt chính trị - xã hội 14

IV. MỘT SỐ XU HƯỚNG VẬN ĐỘNG CỦA DÒNG FDI HIỆN NAY 15

1. Quy mô FDI không ngừng tăng lên cả về số tuyệt đối và tỷ trọng trong tổng vốn đầu tư của toàn thế giới 15

2. Cơ cấu đầu tư thay đổi theo hướng tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến và dịch vụ 16

3. Dòng FDI đang chịu sự chi phối và kiểm soát chủ yếu bởi các công ty xuyên quộc gia (TNCs) của các nước đang phát triển 17

4. Tính cạnh tranh giữa các nước đầu tư và tiếp nhận đầu tư ngày càng cao. 18

5. Ngày càng gia tăng tính không đồng đều trong phân bố và lưu chuyển FDI 19

6. Qúa trình luân chuyển và các đối tác tham gia qúa trình luân chuyển FDI vừa có tính quốc tế hoá cao, vừa có tính cục bộ 20

7. Tất cả các nước đều tham gia vào cả hai qúa trình đầu tư và tiếp nhận đầu tư. 21

V. KINH NGHIỆM HUY ĐỘNG VÀ SỬ DỤNG FDI CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC VÀ TRÊN THẾ GIỚI. 22

1. Indonesia 22

2. Singapore 23

3. Malaysia 24

4. Trung quốc: 25

CHƯƠNG II 26

THỰC TRẠNG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM THỜI KỲ 1988 ĐẾN NAY 26

I. SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC THU HÚT FDI VÀO VIỆT NAM 26

1. Việt Nam mở cửa thu hút FDI là xu hướng tất yếu của qúa trình hội nhập. 26

2. Nhu cầu về vốn cho sự nghiệp CNH - HĐH ở Việt Nam rất lớn trong khi đó khả năng tích luỹ trong nước hạn hẹp. 27

3. FDI có ưu thế hơn so với các nguồn vốn đầu tư nước ngoài khác. 28

II. THỰC TRẠNG FDI VÀO VIỆT NAM 29

1. Quy mô và nhịp điệu đầu tư. 29

2. Về cơ cấu FDI theo đối tác đầu tư. 37

3. Về cơ cấu FDI theo vùng kinh tế. 39

4. Về cơ cấu FDI theo ngành kinh tế. 42

5. Về cơ cấu FDI theo hình thức đầu tư. 45

6. Đầu tư trực tiếp nước ngoài ở một số ngành công nghiệp muĩ nhọn. 48

III. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA FDI ĐỐI VỚI SỰ NGHIỆP CNH – HĐH Ở VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA. 51

1. Những tác động tích cực. 51

2. Những tác động tiêu cực và vấn đề còn tồn tại. 59

3. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động FDI. 70

CHƯƠNG III 74

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG THU HÚT FDI PHÁT TRIỂN KINH TẾ – XÃ HỘI VỊÊT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI 74

I. MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƯỚNG THU HÚT FDI TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001 - 2005 74

1. Các mục tiêu chủ yếu về tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2001 - 2005 74

2. Định hướng thu hút FDI trong thời gian tới: 75

3. Các nhân tố tác động tới việc thu hút FDI trong tình hình mới 76

3.1. Nhân tố trong nước 76

3.1.1. Thuận lợi 76

3.1.2. Khó khăn 77

3.2. Nhân tó bên ngoài 80

3.2.1. Thuận lợi 80

3.2.2 Khó khăn 82

II. NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẢY HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM. 83

1. Đảm bảo môi trường chính trị, xã hội ổn dịnh cho hoạt động thu hút FDI 84

2. Xây dựng quy hoạch chiến lược thu hút FDI, đổi mới và đẩy mạnh công tác vận động, xúc tiến đầu tư 84

2.1. Xây dựng quy hoạch chiến lược thu hút FDI 84

2.2. Đổi mới và đẩy mạnh công tác vận động và xúc tiến đầu tư 85

3. Xây dựng hệ thống pháp luật hoàn thiện, đổi mới cơ chế chính sách 86

4. Xây dựng và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật 89

5. Nâng cao năng lực quản lý, điều hành của bộ máy quản lý nhà nước 90

6. Chú trọng công tác cán bộ và đào tạo công nhân kỹ thuật cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 91