Trong các nhóm ngành trực tiếp sáng tạo ra của cải vật chất cho xã hội, xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất độc lập, có chức năng sáng tạo và trang bị tài sản cố định cho nền kinh tế quốc dân, tạo cơ sở vật chất cho xã hội, tăng tiềm lực kinh tế, quốc phòng. Do có một vai trò tương đối đặc thù như vậy nên ngành xây lắp có những đặc điểm riêng của mình, và chính những đặc điểm riêng đó đã ảnh hưởng nhiều đến việc tổ chức hạch toán kế toán của ngành nói chung và công tác tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành nói riêng. So với các ngành sản xuất vật chất khác, xây dựng cơ bản có những đặc điểm kinh tế kỹ thuật đặc trưng, được thể hiện rất rõ ở sản phẩm và quá trình tái tạo sản phẩm của ngành.

Sản phẩm của ngành xây lắp có những đặc điểm sau:

- Sản phẩm xây lắp là những công trình, hạng mục công trình, vật kiến trúc… có quy mô lớn, kết cấu phức tạp, mang tính đơn chiếc, thời gian thi công lâu dài và phân tán… Mặt khác có rất nhiều phương thức kỹ thuật thi công khác nhau dẫn đến giá trị công trình khác nhau.Vì vậy, đòi hỏi việc quản lý và hạch toán sản phẩm xây lắp nhất thiết phải được lập dự toán, quá trình sản xuất xây lắp phải so sánh với dự toán, lấy dự toán làm thước đo.

- Quá trình sản xuất sản phẩm xây lắp thường dài, tuỳ thuộc vào quy mô và tính phức tạp của công trình. Do đó để đáp ứng nhu cầu về vốn cho thi công các công trình thường được bên chủ đầu tư nghiệm thu thanh toán theo từng hạng mục công trình hoàn thành hoặc khối lượng xây lắp đạt đến điểm dừng kỹ thuật hợp lý (là điểm mà tại đó có thể xác định giá dự tóan).

- Sản phẩm xây lắp hoàn thành không thể nhập kho mà được tiêu thụ ngay theo giá dự toán hoặc giá thầu đã được thoả thuận với chủ đầu tư từ trước. Do vây tính chất hàng hoá của sản phẩm không thể hiện rõ.

- Thời gian sử dụng sản phẩm lâu dài, đòi hỏi chất lượng công trình phải bảo đảm. Đặc điểm này đòi hỏi công tác kế hoạch phải được tổ chức tốt sao cho chất lượng sản phẩm như dự toán, thiết kế tạo điều kiện cho việc bàn giao công trình, ghi nhận doanh thu và thu hồi vốn.

- Sản phẩm xây lắp được cố định tại nơi sản xuất, còn các điều kiện phục vụ cho sản xuất như: xe máy, thiết bị thi công, người lao động…lại phải di chuyển theo địa điểm xây dựng công trình. Đặc điểm này làm cho công tác quản lý hạch toán tài sản rất phức tạp do chịu ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên, thời tiết nên dễ mất mát hư hỏng. Vì vậy công tác kế toán phải tổ chức tốt quá trình hạch toán ban đầu. Ngoài ra còn phải thường xuyên tiến hành kiểm kê vật tư, tài sản, nhằm phát hiện những hao hụt, hư hỏng và đưa ra biện pháp sử lý một cách kịp thời,nhanh chóng.