Trước hết ta cần tìm hiểu cơ sở lý luận chung nhất về kiểm toán hoạt động để nhận thức về kiểm toán hoạt động ở Việt Nam hiện nay.

Kiểm toán hoạt động là việc kiểm toán để xem xét, đánh giá tính kinh tế, tính hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động của một bộ phận hay một tổ chức, đơn vị qua đó để đưa ra một tập hợp ý kiến đề xuất nhằm cải tiến hoạt động

Từ định nghĩa trên chúng ta nhận thấy Kiểm toán hoạt động có những đặc tính cơ bản sau đây:

* Có tính hệ thống, độc lập và phạm vi kiểm tra rất rộng lớn. Cúng giống như các loại hình kiểm toán khác, kiểm toán hoạt động cũng bao gồm một chuỗi các hoạt động như: lập kế hoạch kiểm toán thích hợp, thu thập và đánh giá bằng chứng một cách khách quan liên quan trực tiếp đến đối tượng được kiểm toán, phát hành các báo cảo kiểm toán..., khi thực hiện kiểm toán hoạt động các kiểm toán viên phải đảm bảo tính độc lập. Kiểm toán hoạt động sử dụng tất cả các chương trình hoặc hoạt động có liên quan đến đời sống xã hội như môi trường, giáo dục, y tế. Còn kiểm toán hoạt động trong doanh nghiệp có thể sử dụng tất cả các hoạt động quản lý như lập kế hoạch, tiếp thị, sản xuất, bán hàng, nghiên cứu, nhân sự, kế toán...

* Chú trọng đến hệ thống quản lý và hoạt động kiểm soát đang có vấn đề khúc mắc mà chúng có liên quan đến nhân lực, vật lực và tài lực của đơn vị.

* Tập chung vào việc đáng giá hoạt động trên các mặt sau:

- Tính kinh tế: Xem xét đánh giá việc tiết kiệm và giảm tối đa các nguồn lực như vật tư, vật liệu, tài lực đem ra so sánh với một số lượng và chất lượng phù hợp.

- Tính hiệu quả là mối quan hệ giữa đầu ra dưới hình thức các hàng hoá, dịch vụ hoặc các kết quả khác với nguồn lực chi phí đã sử dụng để tạo ra chúng.

- Tính hiệu lực là xem xét các mục tiêu hoạt động đã đạt tới và quan hệ ảnh hưởng thực tế của nó tới tương quan so sánh với mục tiêu dợ kiến.