MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU 4

1- TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ ÁN 4

2- KẾT CẤU ĐỀ ÁN 5

Phần I: THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ 6

1.1. Thị trường phát hành TPCP 6

1.1.1. Khung pháp lý điều chỉnh 6

1.1.2. Thực trạng hoạt động 6

1.1.3. Thành viên tham gia 7

1.1.4. Đánh giá ưu nhược điểm 7

1.1.5. Các vấn đề cần phải giải quyết để hỗ trợ thị trường giao dịch TPCP phát triển 8

1.2. Thị trường giao dịch TPCP 9

1.2.1. Khung pháp lý điều chỉnh: 9

1.2.2. Thực trạng hoạt động giao dịch TPCP trên SGDCK và TTGDCK 11

1.2.3. Thực trạng hệ thống thanh toán cho giao dịch TPCP 16

1.2.4. Thành viên tham gia 18

1.2.5. Những vấn đề cần giải quyết để phát triển thị trường 20

Phần II: YÊU CẦU HUY ĐỘNG VỐN NGÂN SÁCH VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TPCP 21

2.1. Nhu cầu huy động của Ngân sách nhà nước 21

2.2. Định hướng chiến lược phát triển thị trường 22

2.3. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam 22

Phần III: MỤC TIÊU, QUAN ĐIỂM, NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG GIAO DỊCH TPCP 23

3.1. Mục tiêu, quan điểm: 23

3.2. Nguyên tắc xây dựng thị trường 23

Phần IV: MÔ HÌNH THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VÀ LỘ TRÌNH PHÁT TRIỂN 24

4.1. Mô hình thị trường giao dịch trái phiếu Chính phủ 24

4.1.1. Thành viên tham gia 24

4.1.2. Mô hình tổ chức giao dịch 25

4.1.2.1. Các lựa chọn mô hình tổ chức giao dịch 25

4.1.2.2. Lựa chọn mô hình cho Việt Nam 27

4.1.2.3. Các giai đoạn phát triển của thị trường giao dịch TPCP 29

4.1.3. Hệ thống thanh toán 30

4.1.3.1. Định hướng tổ chức hệ thống thanh toán giao dịch trái phiếu 30

4.1.3.2 Đề xuất mô hình hệ thống thanh toán giao dịch trái phiếu 30

4.1.4. Công bố thông tin 32

4.2. Các tiền đề, điều kiện xây dựng mô hình 33

4.2.1. Khung pháp lý cho thị trường 33

4.2.2. Phát triển thị trường sơ cấp 33

4.2.3. Các vấn đề về công nghệ thông tin, hệ thống 35

4.3. Lộ trình thực hiện 36

PHỤ LỤC 1: DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 37

PHỤ LỤC 2: KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ TỔ CHỨC THỊ TRƯỜNG GIAO DỊCH TPCP 38

1. Thị trường trái phiếu Úc 38

2. Thị trường TPCP Hàn Quốc 39

3. Thị trường TPCP Malaysia 42

4. Thị trường trái phiếu chính phủ Trung Quốc 45

PHẦN MỞ ĐẦU

1- TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ ÁN

Thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. Đây không chỉ là một kênh dẫn vốn hữu hiệu cho nền kinh tế mà còn tạo ra sự đa dạng hoá các công cụ đầu tư trên thị trường vốn, cho phép các nhà đầu tư có thêm lựa chọn đầu tư ít rủi ro hơn. Thị trường TPCP còn là nền tảng cơ bản cho sự phát triển của thị trường trái phiếu công ty thông qua việc cung cấp cơ sở định giá chuẩn tin cậy cho các công cụ khác nhờ vậy thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính nói chung. Thị trường TPCP còn giúp tăng cường sự độc lập trong điều hành chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương thông qua mua bán TPCP, tác động trực tiếp đến lượng cung tiền và các biến số kinh tế vĩ mô.

Phát triển thị trường trái phiếu, đặc biệt là TPCP được coi là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam từ nay đến 2020. Theo đánh giá tổng quan thì sự kém phát triển của thị trường TPCP của Việt Nam hiện nay, có nguyên nhân trực tiếp hoặc gián tiếp từ phát triển thị trường trái phiếu sơ cấp (thị trường phát hành). Thị trường phát hành giúp cho Chính phủ huy động các nguồn vốn phục vụ cho nhu cầu đầu tư phát triển trong từng thời kỳ và đồng thời tạo nguồn hàng cho thị trường thứ cấp, góp phần bình ổn và thúc đẩy thị trường giao dịch TPCP phát triển.

Trong hơn 7 năm vận hành TTCK Việt Nam, thị trường trái phiếu nói chung và thị trường TPCP đã được hình thành và phát triển. Tổng mức vốn hoá thị trường ước tính 13% GDP (khoảng 115.000 tỷ đồng) bước đầu đã góp phần tạo nên kênh dẫn vốn hiệu quả cho huy động vốn ngân sách để đầu tư trong điểm các công trình quốc gia. Tuy nhiên, so với tiềm năng và nhu cầu huy động của ngân sách, tỷ trọng huy động vốn qua kênh phát hành trái phiếu so với các thị trường khu vực còn rất hạn chế. Cấu trúc thị trường phát hành và giao dịch thứ cấp còn bất cập, làm hạn chế đến khả năng huy động cũng như phát triển của thị trường giao dịch thứ cấp.

Mặc dù vậy, phát triển thị trường trái phiếu thứ cấp vẫn có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động phát hành trên thị trường sơ cấp nói riêng và sự phát triển của thị trường trái phiếu và thị trường vốn nói chung. Thị trường giao dịch TPCP là nơi thể hiện một cách rõ nét nhất những bất cập trên thị trường sơ cấp và nếu được tổ chức tốt thì cũng phản hồi một cách nhanh nhạy nhất các diễn biến về lãi suất trên thị trường.

Đề án xây dựng thị trường giao dịch TPCP chuyên biệt, tách biệt khỏi thị trường giao dịch cổ phiếu nhằm mục đích tìm ra một mô hình giao dịch phù hợp cho thị trường TPCP ở Việt Nam, phù hợp với lộ trình phát triển nền kinh tế và những cải cách trong trong từng giai đoạn phát triển của thị trường vốn, phù hợp với chiên lược phát triển thị trường vốn Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn 2020.

2- KẾT CẤU ĐỀ ÁN: Gồm 2 phần chính

Phần thứ nhất: Nội dung đề án

Phần thứ hai: Mô tả thiết kế hệ thống giao dịch trái phiếu Chính ph