I. Lời mở đầu.

Công cuộc đổi mới kinh tế đất nước chính thức bắt đầu từ những năm 80 của thế kỷ trước và chỉ 5-6 năm sau đó, tức vào những năm đầu của thập kỷ 90, đã bắt đầu xuất hiện những ý tưởng về khả năng xây dựng thị trường chứng khoán ở Việt Nam. Trong bối cảnh là giai đoạn đầu của quá trình đổi mới, nền kinh tế đất nước thiếu vốn nghiêm trọng, do vậy, vấn đề mấu chốt là làm thế nào để có thể huy động nguồn vốn trong nước và quốc tế để phát triển kinh tế, và câu chuyện về một thị trường chứng khoán cũng bắt đầu được nhen nhóm lên từ đó.

Ngày 6/11/1993, Thống đốc ngân hàng nhà nước ra quyết định số 207/QĐ-TCCB thành lập ban Nghiên cứu Xây dựng và Phát triển thị trường vốn, do đồng chí Lê Văn Châu ( lúc đó là phó thống đốc NHNN) chỉ đạo, Đ/C Nguyễn Đoan Hùng (nay là phó chủ tịch UBCKNN) làm trưởng ban, Đ/C Vũ Bằng (nay là chủ tịch UBCKNN) và ĐC Vũ Thị Kim Liên (nay là phó chủ tịch UBCKNN) làm phó ban, có trách nhiệm nghiên cứu về thị trường vốn, đặc biệt là thị trường chứng khoán trên thế giới để tìm ra cách đi riêng cho VN.

Đến tháng 4/1994, Chính phủ đã thành lập Ban soạn thảo Pháp lệnh về chứng khoán và thị trường chứng khoán, đồng thời xây dựng đề án thành lập thị trường chứng khoán Việt Nam. Với đề án này, TTCK từng bước tiến dần đến hiện thực kinh tế Việt Nam, có hình hài và cấu trúc nhày càng đầy đủ và rõ nét.

Ngày 20/7/1997, VN đã tuyên bố với thế giới sự thành lập Ủy ban chứng khoán nhà nước, do đồng chí Lê Văn Châu làm chủ tịch . Cũng trong ngày khai trương, số Tạp chí đầu tiên của UBCK đã được phát hành.

Ngay sau đó, trong quá trình gấp rút chuẩn bị khung pháp lí cho sự ra đời của TTCK, có nhiếu ý kiến khác nhau về việc VN chỉ nên thành lập 1 trung tâm giao dịch hay 2 TTGD. Sở dĩ gọi là trung tâm GDCK mà không gọi là sở vì chúng ta vừa làm vừa thí điểm vừa rút kinh nghiệm, rồi sau đó mới có lộ trình chuyển từ trung tâm lên thành Sở GDCK.

Vào thời điểm đó, thuật ngữ chứng khoán hay thị trường chứng khoán còn quá xa lạ với không chỉ người dân mà còn với cả doanh nghiệp, nhiều doanh nghiệp đã cổ phần hóa nhưng vẫn không biết niêm yết là gì, do đó việc tiếp theo là cần động viên các DN lên sàn niêm yết. Ban lãnh đạo UBCK đã phải đi đến từng tỉnh, thành phố để tuyên truyền và động viên các doanh nghiệp lên sàn. Lúc đầu có 14 công ty được UBCK tư vấn và chuẩn bị lên sàn nhưng gần đến ngày khai trương thị trường (tức 20/7/2000), chỉ có vẻn vẹn 2 công ty là REE (công ty cổ phần cơ điện lạnh) và SAM (Cty cổ phần Cáp và vật liệu viễn thông). Khoảng 5 năm sau, các doanh nghiệp đua nhau lên sàn. Đến năm 2006, thị trường CK mới thực sự phát triển mạnh mẽ, giá trị vốn hóa đã lên đến hơn 40% GDP- một con số mà các nhà lãnh đạo không ngờ tới.

Cho đến nay, TTCK VN đã trải qua gần 11 năm sóng gió, quãn thời gian 10 năm không là dài so với lịch sử mấy trăm năm của TTCK thế giới. Người ta nói "vạn sự khởi đầu nan", chúng ta chỉ mới bắt đầu và điểm khởi đầu bao giờ cũng đầy những khó khăn, bỡ ngỡ, để vượt qua những khó khăn đó thì rất cần sự nỗ lực của các cá nhân, tập thể, toàn xã hội