Hôn Nhân Hàn – Việt:

Những Vấn Đề về Thực Trạng và Nguyên Nhân

Trần Nguyễn Lai Thi

Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đặc biệt với bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, Việt Nam đã và đang đạt được những thành tựu đáng kể, như: tốc độ tăng trưởng GDP, thị trường việc làm tăng mạnh, môi trường kinh tế được cải thiện, thu nhập bình quân theo đầu người gia tăng đã thực sự thu hút giới đầu tư khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại WTO (07/11/06), là một sự kiện quan trọng thúc đẩy hơn nữa các nhà đầu tư nước ngoài đổ xô ồ ạt vào Việt Nam. Đây là một sự kiện đáng mừng, đánh dấu một bước phát triển vượt bậc cho Việt Nam phát huy nguồn lực của mình. Trong số những nhà đầu tư vào nước ta, những năm gần đây, Hàn Quốc là nhà đầu tư lớn nhất. Theo cục Đầu tư nước ngoài, thuộc Bộ kế hoạch và đầu tư, năm 2007 Hàn quốc đứng đầu danh sách các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam với 403 dự án và tổng vốn đăng ký gần 4,2 tỷ USD (so với năm 2006 có 207 dự án, đạt giá trị 2,78 tỷ USD). Đây là năm thứ 2 liên tiếp Hàn Quốc giữ ngôi vị đầu bảng này (nguồn?).

Song song với việc phát triển kinh tế một cách mạnh mẽ là sự xuất hiện của một số vấn đề xã hội đáng quan tâm, như xuất khẩu lao động, các đường dây buôn bán ma túy, các ổ chứa, .trong đó hiện tượng phụ nữ Việt Nam lấy chồng ngoại quốc nói chung và Hàn Quốc nói riêng đang thực sự là một vấn đề nóng bỏng và cấp bách được dư luận xã hội quan tâm chú ý.

Việc kết hôn với người nước ngoài đã trở thành một hiện tượng phổ biến ở nước ta, đặc biệt là xu hướng lấy chồng Hàn Quốc của các cô gái nông thôn. Trên thực tế, việc phụ nữ lấy chồng Hàn Quốc không phải lúc nào cũng như tưởng tượng trong phim của các cô về một cuộc sống tốt đẹp hơn ở một chân trời mới, với một người chồng mơ ước và bao dự định hoài bão về đất nước xinh đẹp Hàn Quốc, mà thực ra ở vấn đề này đã có rất nhiều chuyện bất cập diễn ra xung quanh việc cô dâu Việt lấy chồng Hàn như bị môi giới lừa bán vào các ổ mại dâm, bị bóc lột sức lao động, lạm dụng tình dục, bị đánh đập và hành hạ dã man thậm chí dẫn đến nhiều cái chết thương tâm nơi đất khách quê người.

Trong sự giao lưu, hợp tác quốc tế thì hôn nhân nói chung và hôn nhân với người nước ngoài nói riêng là một vấn đề hết sức bình thường của mọi xã hội, luật pháp của mỗi quốc gia đều khẳng định: mỗi người đều có quyền lựa chọn, quyết định hạnh phúc và người bạn đời cho riêng mình. Nhưng trên thực tế, các quyết định hôn nhân cũng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nữa, từ khách quan đến chủ quan. Liên quan đến hoạt động hôn nhân này, nhiều câu hỏi được đặt ra như họ có được bảo đảm cuộc sống không?, có được chồng yêu thương không?, có được quan tâm hỗ trợ khi cần không hay là khi mọi chuyện vỡ lỡ ra thì lên án, tố cáo, trách móc sự thiếu hiểu biết của cô dâu. Trong thời gian vừa qua đã có nhiều công trình nghiên cứu, hội thảo, bài viết về vấn đề này.

Trần Văn Phương, “Hiện tượng lấy chồng Hàn Quốc ở phụ nữ Việt Nam: Thực trạng và một vài suy nghĩ”, Hội thảo quốc tế “ Hôn nhân xuyên quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa” (tác giả nào), theo bài viết thì tác giả đã nêu ra những thực trạng của phụ nữ Việt Nam trong những năm gần đây, nếu trước đây phong trào kết hôn với người nước ngoài , mà chủ yếu là hiện tượng phụ nữ lấy chồng Đài Loan nở rộ lên một cách mạnh mẽ thì kể từ năm 2005 trở đi các trung tâm môi giới kết hôn với người Đài Loan đã “hạ nhiệt” không phải là do lấy chồng Đài Loan không còn sức hút mà thay vào đó là các cô gái nhắm đến “vùng đất hứa” mới, với “Korean dream” (giấc mơ Hàn Quốc) để gởi gấm tấm thân ngàn vàng. Và điều đó cũng dẫn tới nhiều chuyện tiêu cực mới xảy ra, không lường trước được. Bên cạnh những thực trạng tác giả đã nêu trong bài viết thì tác giả cũng đề ra những biện pháp nhằm bảo vệ nhân phẩm, quyền lợi của các cô dâu VIệt Nam, đồng thời hạn chế tình trạng môi giới gây mất trật tự xã hôi (nêu tác giả).

“Phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc: những cuộc hôn nhân không tình yêu và bao nỗi khó khăn”, Vietnamnet, thứ 5, 30/08/07, theo bài viết thì tác giả chỉ rõ một trong những nguyên nhân dẫn đến khó khăn của một số cô gái Việt Nam lấy chồng nước ngoài, trong đó có Hàn Quốc là do hai bên không quen biết nhau. Chú rể gặp cô dâu ở trung tâm môi giới, chấp nhận cuộc hôn nhân không tình yêu, không có giao tiếp, không hiểu biết về văn hóa và lối sống của nhau Có những cô dâu bị chồng đánh nhưng không hiểu vì sao bị đánh. Bản chất của những cuộc hôn nhân như thế này mang yếu tố rủi ro rất lớn, được chuyện thì coi như không có gì bàn cãi, còn không được thì không biết bao nhiêu chuyện tiêu cực diễn ra mà hầu hết những chuyện tình mai mối không tình yêu như thế này thường không có tuổi thọ lâu dài, một là ly dị, hai là gây nên những chuyện thương tâm làm đau lòng gia đình và xã hội.

Đỗ Hoa, “Để làm lành mạnh hóa quan hệ hôn nhân giữa cô dâu Việt Nam và chồng Hàn Quốc: Cần sự nỗ lực từ hai phía”, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, 22/05/06, theo bài viết thì tác giả muốn nhấn mạnh “sự kiện ngày 21 tháng 4 năm 2006” khi Nhật báo hàng đầu của Hàn Quốc (Chosun) đăng bài “Các trinh nữ Việt Nam đến Korea – đất nước của hy vọng” đã gây nên những phản ứng dữ dội cả ở Việt Nam lẫn Hàn Quốc. Và theo tác giả thì những chuyện như thế này không tiếp tục diễn ra nữa vì nó sẽ làm mất tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước và tác giả chỉ ra rằng để làm lành mạnh mối quan hệ hôn nhân giữa phụ nữ Việt Nam và chồng Hàn Quốc không còn cách nào khác là cần phải tiến hành đồng bộ các giải pháp và sự nỗ lực từ 2 phía.

“Cô dâu Việt lấy chồng Hàn sẽ được bảo vệ”, diễn đàn “Chính sách về vấn đề kết hôn quốc tế Hàn – Việt”, tại diễn đàn này bà Yang Seung Jo, cục trưởng Cục chính sách gia đình Hàn Quốc đã trả lời những câu hỏi của báo chí Việt Nam một cách chân thành và thiết thực nhất. Tại đây bà đã nói: “Dù cùng văn hóa, ngôn ngữ nhưng tỷ lệ ly hôn giữa những cặp vợ chồng người Hàn ngày càng tăng bởi đời sống hôn nhân là một quá trình phức tạp. Đời sống hôn nhân của những gia đình cô dâu ngoại quốc ở Hàn Quốc càng khó khăn hơn vì bất đồng về ngôn ngữ, văn hóa. Nhưng các cô dâu Việt Nam đừng nghĩ mình đang đơn độc ở Hàn Quốc. Chúng tôi luôn bên cạnh các bạn”. Đây có thể xem như là một động thái tích cực từ phía Hàn Quốc trong việc giải quyết các vấn đề nảy sinh từ mối quan hệ hôn nhân xuyên quốc gia này.

Trong khuôn khổ bài viết này tôi hướng đến việc tìm hiểu thực trạng hôn nhân giữa phụ nữ Việt Nam và đàn ông Hàn Quốc, bên cạnh đó, xác định một số nguyên nhân thúc đẩy hiện tượng kết hôn đa văn hóa này. Trên cơ sở những mục tiêu trên, bài viết sẽ trả lời một số câu hỏi nghiên cứu cụ thể sau:

[*]Thực trạng của vấn đề hôn nhân giữa phụ nữ Việt Nam và đàn ông Hàn Quốc như thế nào?

[*]Quá trình hình thành hôn nhân đa văn hóa như thế nào?

[*]Nguyên nhân thúc đẩy phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc là gì?

Trong bài viết này, đối tượng nghiên cứu chủ yếu là những vấn đề xã hội nảy sinh trong quá trình hôn nhân giữa phụ nữ Việt Nam và người Hàn Quốc. Phạm vi nghiên cứu nằm chủ yếu ở các tỉnh Đồng Bằng sông Cửu Long như Tây Ninh, Đồng Tháp, Bạc Liêu, Cần Thơ, Cà Mau . Đây là vùng có số lượng phụ nữ lấy chồng ngoại quốc nhiều nhất nước, đặt biệt trong những năm gần đây xu thế lấy chồng Hàn Quốc tăng vọt.

Phân tích thực trạng hiện tượng phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc sẽ góp phần làm rõ các vấn đề đã và đang được bàn luận nhiều trên các phương tiện truyền thông đại chúng, giúp chỉ ra những nhận định chưa chính xác, qua đó giúp cho không những riêng tôi mà còn cho những nhà công tác xã hội có cái nhìn đúng đắn về vấn đề hôn nhân đa văn hóa này và đưa ra những phương thức hỗ trợ có hiệu quả cho cộng đồng có phụ nữ Việt Nam lấy chồng Hàn Quốc nói riêng và của phụ nữ lấy chồng ngoại nói chung.

Hơn nữa, trên cơ sở phân tích các tư liệu sẵn có, bài viết sẽ góp phần bổ sung các phương pháp phân tích khoa học trong việc nghiên cứu phát triển cộng đồng, những lý luận cũng như các lý thuyết về Giới và phát triển.

Phương pháp thu thập và xử lý thông tin chủ yếu của bài viết này là phương pháp phân tích tư liệu sẵn có. Báo cáo sẽ sử dụng tư liệu từ các nguồn sau đây:

- Tư liệu là các báo cáo, công trình nghiên cứu khoa học có liên quan đến lĩnh vực hôn nhân đa văn hóa.

- Các bài viết trong các tạp chí, tập san chuyên ngành xã hội học, công tác xã hội trong và ngoài nước

- Sách, tài liệu tham khảo khác