Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xó hội là tư tưởng chính trị đúng đắn, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt và bao trùm trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh. Tư tưởng đặc sắc ấy thể hiện nhất quán mục tiêu của con đường cách mạng mà Người đó lựa chọn, nú vừa đáp ứng được yêu cầu bức xúc của dân tộc và khát vọng của quần chúng nhân dân là giành lấy độc lập, tự do, ấm no và hạnh phúc, giải phóng cuộc đời lầm than, đói khổ dưới ách thống trị tàn bạo của chủ nghĩa thực dân, đế quốc và bè lũ tay sai. Sự gắn kết giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xó hội cũng chính là con đường tất yếu khách quan, hợp với quy luật phát triển của đất nước, hợp lũng người. Đó là sự lựa chọn của Đảng, Bác Hồ và cũng chính là sự lựa chọn của nhân dân, của lịch sử. Vậy vấn đề độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xó hội đó được thể hiện như thế nào theo tư tưởng Hồ Chí Minh? Và tư tưởng đó đó được vận dụng như thế nào trong điều kiện cụ thể của nước ta?

Trước hết, vấn đề độc lập dân tộc và chủ nghĩa xó hội được Hồ Chí Minh xác định như thế nào?

Đầu tiên, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc được thể hiện qua những nội dung sau:

- Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của tất cả các dân tộc. Hồ Chí Minh nói: “ Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi mong muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”, “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bỡnh đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do” ( Tuyên ngôn độc lập 2/9/1945). Độc lập, tự do là khát vọng lớn nhất của các dân tộc thuộc địa. Độc lập hoàn toàn và thật sự trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao. Trong nền độc lập, mọi người đều được ấm no, tự do, hạnh phúc. Độc lập thật sự phải gắn với hoà bỡnh thật sự. “Nhõn dõn chỳng tụi thành thật mong muốn hoà bỡnh…kiờn quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ những quyền thiêng liêng nhất: toàn vẹn lónh thổ cho Tổ quốc và độc lập cho đất nước”. Độc lập dân tộc phải gắn liền với sự thống nhất toàn vẹn lónh thổ quốc gi