[FONT=Times New Roman]NỘI DUNG

Những quan điểm về nhà nước và pháp luật là một trong những nội dung chủ yếu

trong toàn bộ di sản tư tưởng Hồ Chí Minh. Những quan điểm đó thể hiện các nguyên tắc

của nhà nước pháp quyền. Nhưng thực sự chỉ trong điều kiện đất nước đổi mới, hội nhập

quốc tế hiện nay, chúng ta mới có đầy đủ điều kiện đi sâu nghiên cứu và vận dụng vào thực

tiễn cuộc sống tư tưởng của Người. Đây là đề tài có nội dung rộng lớn, nên trong bài viết

này chúng tôi chỉ muốn đề cập về tính nhân loại, dân tộc, tính pháp quyền trong tư tưởng

Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật được hình thành, phát triển là kết

quả của quá trình tìm hiểu, nghiên cứu tư tưởng nhà nước pháp quyền, văn hoá chính trị -

pháp lý của các nhà tư tưởng lớn của Đông và Tây.

Đặc thù về văn phong thể hiện các quan điểm cơ bản về nhà nước và pháp luật

Khác với nhiều nhà tư tưởng về chính trị - pháp lý ở các thời đại khác nhau, Hồ Chí

Minh không sử dụng lối văn phong bác học, không đưa ra những công thức pháp lý hay sự

lý giải phức tạp nào. Người sử dụng một văn phong giản dị, phổ thông nhưng vô cùng khúc

triết, sâu sắc, với tài nghệ so sánh đặc sắc, càng đọc càng thấy thấm thía và đúng đắn.

Những tác phẩm, bài viết, lời nói của Người về pháp luật, nhà nước và Xã hội vì vậy luôn

luôn đến được với quảng đại quần chúng và sống mãi với thời gian. Đây là điều mà những

người nghiên cứu chúng ta cần lưu ý trong việc nghiên cứu các tác phẩm của Người. Từ ý

nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc của những quan điểm về pháp luật nói riêng, có thể nói

trong ngôn ngữ thể hiện của Người đã kết hợp hài hoà ngôn ngữ dân gian, bình dị với ngôn

ngữ lý luận, giữa phong cách phương Đông, phong cách Việt và phong cách phương Tây.

Phẩm chất khoa học, thực tiễn này bắt nguồn từ chính phong cách ứng xử của Người, sự

giản dị, thái độ khiêm nhường, một phẩm chất văn hoá tốt đẹp từ đời thường đã đi vào cả

ngôn ngữ, văn phong.

Hồ Chí Minh là nhà lý luận chính trị - pháp lý trong hành động. Những vấn đề Người

viết, nói đều xuất phát từ quá trình nghiên cứu lý luận, thực tiễn và chỉ đạo thực tiễn cách 2

mạng, thực tiễn xây dựng nhà nước, pháp luật nước ta. Bản thân Người là một tấm gương

mẫu mực tuyệt vời về đạo đức cách mạng, một người Việt Nam đẹp nhất về đạo đức: "Phẩm

chất đạo đức trong con người vĩ đại của Bác Hồ, bất cứ bao giờ và ở đâu, cũng toả ra hết

sức tự nhiên như hương sen nhẹ nhàng cao quý!".

1

Tính hệ thống trong cách tiếp cận các vấn đề nhà nước - pháp luật của Hồ Chí

Minh

Các quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật mặc dù được thể

hiện trong rất nhiều thể loại tác phẩm song luôn mang tính hệ thống. Đặc biệt Người rất chú

trọng đến các mối quan hệ biện chứng, phổ biến của các vấn đề pháp luật, nhà nước, kinh tế

và văn hoá. Điều này được thể hiện nhất quán trong từng quan điểm cụ thể về nhà nước và

pháp luật. Ngay cả khi Người viết hay phát biểu trực tiếp về các vấn đề khác như văn hoá,

đạo đức, tập quán, Người vẫn đề cập đến mối tương quan của chúng với nhà nước, pháp luật

và ngược lại. Đây là một trong những nét tư duy đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà

nước và pháp luật, phù hợp với thực tiễn khách quan đặc biệt là trong bối cảnh Xã hội hiện

đại. Không có một vấn đề pháp lý nào mà lại không liên quan với các vấn đề văn hoá, đạo

đức, kể cả tập quán, tôn giáo. Hồ Chí Minh có cái nhìn toàn diện về các yếu tố kinh tế và

phi kinh tế trong thực tiễn và trong tư duy lý luận.