Trong dạy học các bộ môn khoa học xã hội, đặc biệt là dạy học môn “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin”, việc vận dụng những nguyên tắc của quá trình dạy học có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả truyền đạt kiến thức của người dạy đến người học, làm cho người học lĩnh hội những kiến thức từ người dạy một cách có hiệu quả nhất. Một trong những nguyên tắc có tác dụng to lớn đối với việc dạy học phần “Hình thái kinh tế - xã hội” là nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, bởi lẽ nội dung kiến thức của bài này có đặc thù là nó mang tính khái quát thực tiễn rất cao. Vì thế, để dạy tốt phần này buộc người dạy phải nắm vững nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, phải biết kết hợp một cách nhuần nhuyễn những kiến thức mang tính lý luận với những vấn đề sinh động từ thực tiễn cuộc sống, áp dụng vào bài giảng để không rơi vào tình trạng chỉ trình bày “lý luận suông” thiếu tính thuyết phục, gây nhàm chán cho người học. Nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là nguyên tắc thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức; giữa tính khoa học, tính giáo dục và tính nghề nghiệp, nguyên tắc này đảm bảo cho việc truyền thụ của người dạy, tiếp nhận của người học có hiệu quả, bổ sung cho quá trình nhận thức của con người tốt hơn trên con đường đi đến chân lý. Trong toàn bộ chương trình Triết học Mác – Lênin, bài “Hình thái kinh tế - xã hội” là một trong những bài rất quan trọng bởi lý luận hình thái kinh tế - xã hội là một lý luận khoa học, nó cho chúng ta quan điểm đúng đắn về mối quan hệ lẫn nhau giữa các mặt trong đời sống xã hội, chỉ ra sự vận động và phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là một quá trình lịch sử - tự nhiên mang tính quy luật. Với sự phát triển của khoa học và thực tiễn hiện nay, lý luận đó đem lại phương pháp luận thực sự khoa học để phân tích các hiện tượng trong đời sống xã hội, để từ đó vạch ra phương hướng và giải pháp đúng đắn chỉ đạo cho hoạt động thực tiễn.

Thực tế trong những năm qua, việc vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn vào việc dạy học bài “Hình thái kinh tế - xã hội” ở trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên còn hạn chế, lúng túng. Trong quá trình dạy học, giảng viên chưa liên hệ được nhiều với những vấn đề thực tiễn đang diễn ra ở tỉnh Thái Nguyên, ở trong nước cũng như trên thế giới để minh họa cho từng nội dung trong bài học nhằm làm sáng tỏ những luận điểm mác - xít về những vấn đề của hình thái kinh tế - xã hội. Hoặc nếu có thì cũng chỉ dừng lại ở việc tìm những ví dụ chưa thực sự phù hợp, chưa có tính thuyết phục cao. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiếp thu kiến thức của người học. Trong giảng dạy và học tập phần lý luận Hình thái kinh tế - xã hội, nếu không thực hiện tốt việc gắn tư duy lý luận với thực tiễn, đưa những ví dụ thuyết phục về những vấn đề của hiện thực cuộc sống, của xã hội và thời đại thì sẽ làm cho người học không thể hiểu hết vị trí, ý nghĩa và giá trị của hệ thống lý luận mang tính then chốt trong toàn bộ phần chủ nghĩa duy vật lịch sử của triết học Mác. Người học sẽ không hiểu được đầy đủ về bản chất, cấu trúc, nội dung và những vấn đề có tính quy luật của đời sống xã hội, dẫn đến hệ quả là người học không những không hiểu, mà còn không có đủ những kiến thức cần thiết để tiếp thu những bài tiếp theo trong chương trình cũng như không có cơ sở lý luận cơ bản, chung nhất để tiếp thu kiến thức của những môn khoa học khác.

nội dung chủ yếu:

Chương 1

Cơ sở xuất phát và nội dung của việc vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong việc dạy học bài “Hình thái kinh tế - xã hội” môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở Trường Cao đẳng sư phạm Thái Nguyên

Chương 2

Thực nghiệm vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa lý luận với thực tiễn trong dạy học bài “Hình thái kinh tế - xã hội” môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở Trường CĐSP Thái Nguyên

Chương 3

Quy trình, điều kiện, phương hướng, giải pháp vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn vào việc dạy học bài “Hình thái kinh tế - xã hội” môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở Trường CĐSP Thái Nguyên