<1> Tuần hoàn của tư bản

1.1   Ba giai đoạn vận động và sự biến hoá hình thái của tư bản trong quá trình

vận động . Tính chất TBCN ở trong từng giai đoạn.

¨     Giai đoạn I: T - H

   Giai đoạn này biến tiền tệ thành hàng hoá:T-H. Đối với người mua , đó là tiền biến thành hàng. Còn đối với người bán, thì đó là biến hàng thành tiền. Đó là một hành vi lưu thông hàng hoá thông thường . Nhưng nếu nhìn vào nôị dung vật chất của việc mua bán đó, thì sẽ thấy tính chất tư bản chủ nghĩa của nã.

   Hàng hoá mua bán là những loại hàng hoá nhất định ; tư liệu sản xuất và sức lao động , tức là những nhân tố của sản xuất. Quá trình mua bán đó có thể biểu diễn thành:

                 T - H

Như thế nghĩa là có hai hành vi mua bán: T - SLĐ và T-TLSX. Hai hành vi này xảy ra trên hai thị trường hoàn toàn khác nhau là thị trường sức lao động và thị trường hàng hoá thông thường. Tiền của nhà tư bản phải chia làm hai phần theo tỉ lệ thích đáng: một phần mua sức lao động, một phần mua tư liệu sản xuất.

    Đối với hành vi T-TLSX, căn cứ vào ngành kinh doanh cụ thể phải tính toán thế nào để mua đủ tư liệu sản xuất để sử dụng hết số nhân công thu được; nếu thiếu tư liệu sản xuất thì không có việc cho công nhân làm, quyền sử dụng lao động thặng dư sẽ trở thành vô Ých đối với nhà tư bản. Ngược lại, nếu thiếu công nhân thì tư liệu sản xuât sẽ không biến thành sản phẩm được.

  Ta lại xét quá trình T-SLĐ. Nhà tư bản có tiền, công nhân có sức lao    động, hai bên mua bán với nhau. Đó là mét quan hệ mua bán, mét quan hệ hàng hoá - tiền tệ thông thường. Nhưng đồng thời đó cũng là sù mua bán giữa một bên là nhà tư bản chuyên môn mua như thế và một bên là người vô sản chuyên môn bán như vậy. Sở dĩ có quan hệ mua bán kiểu đó, chính là vì nhưngx điều kiện cần thiết để thực hiện sức lao động - tư liệu sản xuất và tư liệu sinh hoạt- đã bị tách rời khỏi người lao động. Tính chất tư bản chủ nghĩa trong việc mua bán trên không phải do bản thân tiền tệ gây nên, và tiền tệ ở đây đó biến thành tư bản tiền tệ, chứ không còn là tiền tệ thông thường nữa. Như vậy, giai đoạn I của sự vận động của tư bản là giai đoạn biến tư bản tiền tệ thành tư bản sản xuất.

·                              Giai đoạn II:H. . SX. . H’

       Sau khi mua được hàng hoá (tư liệu sản xuất và sức lao động) thì tư bản đã trót bá hình thức tiền tệ mà mang hình thức hiện vật. Với hình thức hiện vật đó, nó không thể tiếp tục lưu thông được. Nhà tư bản không thể đem bán công nhân như hàng hoá được, vì công nhân chỉ bán sức lao động trong mét thời gian , chứ không phải là nô lệ của nhà tư bản. Tư liệu sản xuất và sức lao