Sự sụp đổ của Liên Xô và các nước Đông Âu những năm vừa qua, có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân các nước này đ• vận dụng không đúng về quy luật "quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất”.

Đối với nước ta, trước thời kỳ đổi mới, chúng ta đ• nôn nóng muốn có ngay quan hệ sản xuất x• hội chủ nghĩa. Vì vậy, chúng ta đ• dùng sức mạnh của Nhà nước để xoá bỏ các loại hình quan hệ sản xuất khác; trong khi lực lượng sản xuất còn thấp, nhiều tính chất, nhiều trình độ, do đó đ• dẫn tới quan hệ sản xuất đi quá xa không phù hợp với trình độ lực lượng sản xuất, kìm h•m lực lượng sản xuất phát triển đẩy đất nước ta lâm vào cuộc khủng hoảng toàn diện, sâu sắc về kinh tế, x• hội.

Sau những năm đổi mới, chúng ta đ• nhận thức lại, vận dụng đúng, đắn sáng tạo quy luật; ‘’quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất” và các quy luật khác. Chúng ta đ• từng bước điều chỉnh quan hệ sản xuất cho phù hợp với tính chất, trình độ của lực lượng sản xuất bằng cách đa dạng hoá các loại hình quan hệ sản xuất, từ đó đ• tạo ra bước ngoặt căn bản của đời sống x• hội trên đất nước ta .Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đ• đạt được, chúng ta còn có những yếu kém, bất cập, quan hệ sản xuất còn có mặt chưa phù hợp, hạn chế việc giải phóng và phát triển lực lượng sản xuất. Do đó, việc tiếp tục xây dựng, điều chỉnh quan hệ sản xuất cho phù hợp với lực lượng sản xuất là hết sức cần thiết để giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy sản suất phát triển.

Mặt khác, sự vận động, biến đổi của quan hệ sản xuất luôn luôn bị quy định bởi sự phát triển của lực lượng sản xuất. Ngày nay, sau một thời kỳ xây dựng, phát triển, lực lượng sản xuất của ta đ• có sự phát triển đáng kể (so với thời kỳ trước) cùng với xu thế của thế giới là toàn cầu hoá, hợp tác hoá, khu vực hoá đang diễn ra mạnh mẽ đ• tác động mạnh vào nước ta, làm bộc lộ nhiều mâu thuẫn, sự không phù hợp giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất. Chính vì vậy, việc nghiên cứu, điều chỉnh quan hệ sản xuất để thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển làm cho nước ta hoá nhập với xu thế của thời đại là hết sức cần thiết và cấp bách.

Kết cấu đề tài:

Chương 1

Sự biến đổi của các loại hình quan hệ sản xuất

Chương 2

Phương hướng và giải pháp cơ bản