Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế nước ta đang trên con đường quá độ lên CNXH thực hiện chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng XHCN. Tất nhiên, chủ trương này là phù hợp với thực tế của Nhà nước ta hiện nay và phù hợp với quy luật kinh tế, xu thế của thời đại.

Tuy nhiên, công cuộc đổi mới đó, quá trình hội nhập kinh tế thế giới trước bối cảnh toàn cầu hoá lại đặt ra nhiều thách thức, khó khăn cho toàn Đảng toàn dân ta. Sở dĩ như vậy là trong thời kỳ quá độ lên CNXH là đã tồn tại mâu thuẫn cơ bản đó là mâu thuẫn giữa hai phương thức sản xuất mới và cũ, tức là mâu thuẫn giữa một bên là CNTB với tư cách là một xu thế phát triển của cơ cấu kinh tế nhiều thành phần với một bên là CNXH đang hình thành cá thể từng bước trong quá trình đi lên từ một cơ sở kinh tế – xã hội còn ở trình độ thấp. Mâu thuẫn cơ bản này làm nảy sinh những mâu thuẫn trong tất cả các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, những mâu thuẫn trong đối nội cũng như đối ngoại. Trong hoàn cảnh đó việc chúng ta liên tục tìm hiểu, nghiên cứu những m âu thuẫn trong công cuộc đổi mới của đất nước để từ đó nhận rõ được sự tác động, sự chi phối quá trình vận động, phát triển của các mâu thuẫn kinh tế – xã hội trong giai đoạn hiện nay là vấn đề có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với việc soạn thảo, hoàn thành các chính sách, chiến lược và tổ chức lực lượng khai triển thực hiện. Thế nhưng để nhận thức được một loại mâu thuẫn nào đó trước hết phải hiểu thực chất của nó, sau đó phải hiểu được sự vật mà ta cần xác định mâu thuẫn tức là các nhân tố tạo thành và mối quan hệ của các nhân tố đó. Hay như công thức của Hêghen nêu ra: “Đồng nhất – khác nhau – mâu thuẫn” cũng có thể xem là con đường để nhận thức các m âu thuẫn nói chung và những mâu thuẫn trong xã hội ta nói riêng.