Trong quá trình chuyển sang cơ chế thị trường, phát triển kinh tế hộ gia đình, là một trong những chủ trương và giải pháp phát triển kinh tế quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Những thành tựu nổi bật đạt được trong những năm đổi mới vừa qua đã khẳng định tính đúng đắn và khoa học của chủ trương và giải pháp đó. Hiện nay, "Kinh tế hộ gia đình ở nông thôn... (vẫn đang) là loại hình tổ chức sản xuất có hiệu quả về kinh tế - xã hội, (sẽ) tồn tại, phát triển lâu dài, có vị trí quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn", nhất là đối với vùng núi.

Vùng núi nước ta chiếm 3/4 diện tích cả nước, là vùng có ý nghĩa chiến lược trong các cuộc cách mạng. Hiện nay, là địa bàn sinh sống của 24 triệu người, với 54 dân tộc anh em. Các hộ gia đình dân tộc và miền núi, trước đây cũng như hiện nay phần lớn là những hộ gia đình nông dân (khoảng 3 triệu hộ). Mọi sự đổi thay về kinh tế miền núi trước hết được biểu hiện ở sự chuyển biến trong nông nghiệp, nông thôn và hình thức kinh tế hộ gia đình nông dân. Trong những năm đổi mới vừa qua, sản xuất nông nghiệp miền núi đã có nhiều cố gắng và đạt được những tiến bộ bước đầu, hình thức kinh tế kinh tế hộ gia đình nông dân miền núi đã có những đóng góp to lớn và quan trọng. Tuy nhiên, so với những kết quả và thành tựu đạt được thì những việc chưa làm được, những tồn tại yếu kém của kinh tế hộ gia đình như trình độ phát triển còn thấp, thực trạng sản xuất nhỏ, tự nhiên, tự cung tự cấp và đói nghèo còn là phổ biến, nhiều vấn đề bức thiết trong quá trình phát triển chưa được quan tâm giải quyết thỏa đáng, còn làm day dứt nhiều cấp, nhiều ngành.

Thực tế đó đã và đang đặt ra những yêu cầu cần thiết phải nghiên cứu, khảo sát đánh giá một cách khách quan thực trạng kinh tế hộ gia đình, từ đó xác định các giải pháp một cách có căn cứ khoa học và thực tiễn, nhằm thúc đẩy kinh tế hộ gia đình miền núi phát triển nhanh và bền vững. Là người dân tộc, là cán bộ của tỉnh Sơn La, sau nhiều năm công tác, học tập và nghiên cứu, tôi đã lựa chọn đề tài: "Phát triển kinh tế hộ gia đình miền núi trong quá trình chuyển sang cơ chế thị trường", nhằm góp phần đáp ứng những yêu cầu cấp bách đó.

Kết cấu đề tài:

Chương 1: Phát triển kinh tế hộ gia đình nông dân miền núi trong cơ chế thị trường, thực chất vai trò và các nhân tố ảnh hưởng

Chương 2: Kinh tế hộ gia đình nông dân miền núi Tây Bắc - thực trạng

Chương 3: Quan điểm, phương hướng và những giải pháp phát triển kinh tế hộ gia đình nông dân Miền núi Tây Bắc trong cơ chế Thị trường ở Nước ta hiện nay