Công nghiệp hoá là nội dung vật chất của cuộc cách mạng trong sản xuất nói riêng và trong kinh tế nói chung. Đó là quá trình chuyển từ sản xuất nhỏ sang sản xuất lớn. Trong mỗi giai đoạn khác nhau, tuỳ thuộc vào hoàn cảnh của mỗi quốc gia mà có chiến lược công nghiệp hoá khác nhau.

Đại hội VIII Đảng Cộng Sản Việt Nam trên cơ sở phân tích sâu sắc toàn diện thực trạng đất nước sau 10 năm đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Đại hội cũng xác định những quan điểm cơ bản làm cơ sở định hướng cho việc xây dựng nội dung, phương hướng, biện pháp, bước đi cho quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nước ta. Những quan điểm cơ bản đó là:

1. Quan điểm mới về công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở Việt Nam:

a. Giữ vững độc lập tự chủ đi đôi với mở rộng hợp tác quốc tế, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ đối ngoại:

Dựa vào nguồn lực trong nước là chính đi đôi với tranh thủ tối đa nguồn lực bên ngoài. Xây dựng nền kinh tế mở hội nhập với khu vực và thế giới, hướng mạnh về xuất khẩu, đồng thời thay thế nhập khẩu bằng những sản phẩm trong nước sản xuất có hiệu quả.

Công nghiệp hoá - hiện đại hoá theo quan điểm trên mới bảo đảm kết hợp tăng trưởng kinh tế với bảo vệ vững chắc độc lập tự chủ của đất nước, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại và phù hợp với đặc điểm của thời đại, phù hợp với xu hướng quốc tế hoá, khu vực hoá kinh tế, khai thác những ưu thế về vốn, công nghệ, thị trường... của thế giới và khu vực để đẩy mạnh sự tăng trưởng kinh tế và hiện đại hoá đất nước.

b. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là sự nghiệp của toàn dân, của mọi thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước là chủ đạo:

Quan điểm này xuất phát từ nguyên lý: cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là sự nghiệp cách mạng trọng đại của nhân dân ta, đất nước ta, nhằm mục đích “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”. Vì vậy, nó không phải là công việc riêng của một bộ phận, một giai cấp mà là sự nghiệp của toàn dân, do dân thực hiện. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đòi hỏi phải huy động cao độ sức mạnh của toàn dân về mọi mặt: sức lao động, tiền vốn, trí tuệ, tài năng, kinh nghiệm, kỹ thuật,... Cũng như các sự nghiệp cách mạng khác, nhân dân là người quyết định sự thành công của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước được thực hiện trong điều kiện nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần. Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần cho phép khai thác và sử dụng có hiệu quả các yếu tố sản xuất, các tiềm năng và nguồn lực của đất nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trong cơ cấu kinh tế nhiều thành phần, mỗi thành phần kinh tế có lợi thế so sánh riêng về kỹ thuật, vốn, lực lượng lao động, kinh nghiệm quản lý,... trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế Nhà nước “làm đòn bẩy đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế và tạo nền tảng cho chế độ xã hội mới”. Kinh tế Nhà nước nắm giữ các ngành, các lĩnh vực, các khâu quan trọng nhất của nền kinh tế được trang bị bằng kỹ thuật và công nghệ hiện đại đủ sức chủ đạo và định hướng phát triển các thành phần kinh tế khác.

c. Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững.

Động viên toàn dân cần kiệm xây dựng đất nước, không ngừng tăng tích lũy cho đầu tư phát triển. Tăng trưởng kinh tế gắn với cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hóa, giáo dục, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.

Con người vừa là mục đích vừa là động lực của sự phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững. Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định để tạo ra công nghệ hiện đại và sử dụng chúng để tạo ra của cải cho xã hội, là yếu tố quyết định để thực hiện chuyển giao công nghệ trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trước hết là đội ngũ cán bộ khoa học – kỹ thuật, chuyên gia kinh tế, những nhà quản lý kinh tế – xã hội, đội ngũ công nhân lành nghề. Có thể coi nguồn lực con người trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa là nguồn lực của mọi nguồn lực khác. Lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững. Đòi hỏi phải có những chính sách kinh tế – xã hội phù hợp về văn hóa, giáo dục, y tế, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, coi đầu tư cho giáo dục, đào tạo là đầu tư chiều sâu cho sự phát triển kinh tế – xã hội và giáo dục, đào tạo cùng với khoa học, công nghệ phải thực sự là “quốc sách hàng đầu”.