Nhà nước là một phạm trù lịch sử. Nhà nước không đồng nghĩa với xã hội. Nhà nước chỉ ra đời và tồn tại trong một giai đoạn nhất định của sự phát triển lịch sử và nhà nước sẽ mất đi khi những cơ sở tồn tại của nó không còn nữa.

Lịch sử cho thấy không phải khi nào xã hội cũng có nhà nước.Trong xã hội nguyên thủy, do kinh tế còn thấp kém chưa có sự phân chia giai cấp cho nên chưa có nhà nước.Đứng đầu các thị tộc và bộ lạc là các tộc trưởng do nhân dân bầu ra, quyền lực của những người đứng đầu thuộc về uy tín và đạo đức, việc điều chỉnh quan hệ xã hội được thực hiện bằng những quy tắc chung. Trong tay họ không có và không cần một công cụ cưỡng bức đặc biệt nào.

Lực lượng sản xuất phát triển đã dẫn đến sự ra đời chế độ tư hữu, xã hội phân chia thành những giai cấp đối kháng. Quan hệ người áp bức bóc lột người thay thế quan hệ bình đẳng, hợp tác tương trợ. Mâu thuẫn giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột ngày càng sâu sắc, cuộc đáu trnh giữa các giai cấp đó không ngừng diễn ra và ngày càng quyết liệt không thể điều hòa được. Đển bảo vệ lợi ích giai cấp ích kỉ của mình, đàn áp sự ohanr kháng của giai cấp nô lệ, bắt họ phải phục tùng tuân theo những trật tự do mình đặt ra, giai cấp chủ nô đã lập ra bộ máy bạo lực,trấn áp.Bộ máy đó là nhà nước. Vậy nhà nước là tổ chức chính trị của giai cấp thống trị về kinh tế nhằm bảo vệ trật tự hiện hành và đàn áp sự phản kháng của các giai cấp khác.

Nội dung tóm tắt

I. Lí luận về Nhà nước và vai trò của Nhà nước với nền kinh tế theo lí luận triết học Mac - Lênin

II. Nền kinh tế thị trường ở Việt Nam và vai trò của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với nền kinh tế thị trường