MỤC LỤC

Lời nói đầu 1

Triết học có lịch sử ra đời vào khoảng thế kỷ thứ VIII đến thế kỷ thứ VI trước công nguyên tại các trung tâm văn hoá - văn minh cổ đại Trung Quốc, Ấn độ và Hy Lạp. Trải qua một quá trình phát triển của lịch sử, triết học có ảnh hưởng hết sức lâu dài trong lịch sử văn hoá phương Đông và phương Tây. Triết học được coi là khoa học của mọi khoa học, với ý nghĩa bao quát trong nó mọi tri thức, đều có căn nguyên lịch sử từ sự phát triển chưa đầy đủ của tri thức nhân loại. Triết học với tư cách là một khoa học, có nhiệm vụ nghiên cứu những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy, từ đó xây dựng thế giới quan và phương pháp luận cơ bản, có tính định hướng cho cả quá trình nhận thức và cải tạo thế giới.

Trong lịch sử nhận thức và thực hiện của nhân loại, triết học thông qua hai chức năng thế giới quan và phương pháp luận của mình để giải thích về thế giới, định hướng cho quá trình nhận thức và cải tạo thế giới. Do vậy xây dựng một thế giới quan triết học đúng đắn khoa học là tiền đề để xây dựng một phương pháp luận chuẩn xác trong nhận thức và thực tiễn. Thế giới quan và phương pháp luận triết học khoa học trong thời đại ngày nay thuộc về triết học Mác-Lênin. Thế giới quan và phương pháp luận ấy xuất phát từ việc giải quyết một cách khoa học vấn đề cơ bản của triết học. Do đó, muốn nắm vững những vấn đề về thế giới quan và phương pháp luận thì cần phải hiểu rõ về triết học.

Trong triết học có đề cập đến chủ nghĩa duy tâm và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong chủ nghĩa duy vật lịch sử, lý luận hình thái kinh tế-xã hội là lý luận cơ bản nhất, vạch ra xã hội không phải là sự kết hợp một cách ngẫu nhiên, máy móc của các cá nhân, mà là một hệ thống vận động phát triển theo các quy luật khách quan. Lý luận hình thái kinh tế - xã hội đã đưa lại một phương pháp thực sự khoa học để phân tích các hiện tượng trong đời sống xã hội. Ngày nay, mặc dầu nhân loại đã và đang có nhiều thay đổi nhưng lý luận đó vẫn nguyên giá trị. Lý luận đó cũng luôn luôn được Đảng ta vận dụng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Nhận thấy được tầm quan trọng về lý luận hình thái kinh tế - xã hội và ý nghĩa phương pháp luận của nó cũng như sự vận dụng một cách khoa học và linh hoạt vào điều kiện cụ thể của Việt Nam trong việc xây dựng chủ nghĩa xã hội (CNXH), em quyết định chọn đề tài nghiên cứu : "Lý luận hình thái kinh tế - xã hội và vận dụng nó trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta".

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, đề tài bao gồm hai nội dung chính :

Ÿ Phần I : Khái quát chung về hình thái kinh tế - xã hội

Ÿ Phần II : Vận dụng hình thái kinh tế -xã hội vào quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta.

Nhân dịp này, cho em gửi lời cảm ơn tới PGS. TS. Đoàn Quang Thọ đã giúp đỡ và hướng dẫn rất tận tình để em hoàn thành đề tài này.

Phần I : Khái quát chung về

hình thái kinh tế - xã hội 3

I. Hình thái kinh tế - xã hội sự phát triển của quá trình lịch sử tự nhiên 3

1. Phạm trù hình thái kinh tế - xã hội 3

2. Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là quá trình lịch sử - tự nhiên 4

3. Giá trị khoa học của lý luận hình thái kinh tế - xã hội 5

II. Vận dụng lý luận hình thái KT-XH vào sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước ta 6

1. Việc lựa chọn con đường tiến lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN 6

2. Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN 7

3. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá với sự nghiệp xây dựng CNXH 8

4. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với chính trị và các mặt khác của đời sống xã hội 9

Kết luận 10